Y Bywgraffiadur Cymreig

ADAM (bu farw 1181), esgob Llanelwy 1176, yn gyfle i'w chael yn ôl i'r esgobaeth ogleddol. Penderfynodd Adam ddechrau gydag eglwys Ceri a oedd ar y gororau, a gofynnodd am gymorth yr awdurdodau lleol, yn lleygwyr a gwŷr eglwysig. Eithr golygai hyn anwybyddu archddiacon -newydd-ei-ddewis Aberhonddu, neb llai na'r gŵr cryf hwnnw - Gerallt Gymro. Cyfarfu'r ddau wrthwynebydd yng Ngheri, a bu gornest yno, y naill a'r llall yn esgymuno'i
teulu BLAYNEY Gregynog, yn 1630 a 1643, ac yn y flwyddyn 1632-1633 ef oedd prif stiward arglwyddiaethau Ceri, Cedewen, Halcetor, a Threfaldwyn. Yn 1666 ystyriwyd ef yn deilwng o'i urddo'n un o farchogion y 'Royal Oak,' urdd a fwriadwyd gan Siarl II i fod yn wobr i'w gefnogwyr. Elizabeth, merch Jenkin Lloyd o Berthlwyd ger Llanidloes, oedd ei wraig, a daeth eu merch JOYCE yn etifeddes iddynt. Priododd hi ei chyfyrder, Syr
BOWEN, DAVID GLYN (1933 - 2000), gweinidog a diwinydd aml-ffydd hyn ganwyd i Gerda a David ddau fab, Steffan (1969) a Ceri (1972). Cafodd ei benodi yn ddarlithydd mewn Astudiaethau Crefydd yng Ngholeg Hyfforddi Bradford yn 1973, ac yno y bu tan ei ymddeoliad yn uwch-ddarlithydd yn 1999. Ymddiddorai yn enwedig yn y berthynas rhwng Cristnogaeth a chrefyddau eraill ar lefel academaidd ac ar lefel ymarferol. Bu'n hynod o weithgar yn Bradford yn ceisio cymodi rhwng y
BOWEN, SAMUEL (1799 - 1887) Macclesfield, athro a gweinidog gyda'r Annibynwyr flwyddyn daeth hefyd yn weinidog cyntaf eglwys Ceri gerllaw y dref. Yn 1829 cyhoeddodd draethawd ar Yr Iawn a dynnodd gryn sylw ar y pryd, ac a ailgyhoeddwyd yn 1856. Yn 1830 aeth yn weinidog i Macclesfield, a bu yno 30 mlynedd. Symudodd i fyw i Burnley a pharhaodd i bregethu hyd 1875; bu farw yno 11 Ebrill 1887.
CROWTHER, JOHN NEWTON (Glanceri; 1847 - 1928), athro ysgol bywyd a phobl yr ardal honno. Bu yn Rhydlewis am 23 mlynedd. Yn 1890 symudodd i Fethesda, Arfon, i fod yn brifathro ysgol y Cefnfaes. Wedi ymneilltuo o waith ysgol, symudodd i Gaerdydd, ac oddi yno i Solfach, Sir Benfro, lle y bu farw 14 Chwefror 1928; claddwyd ef ym mynwent Hawen ar lannau Ceri. Ymddiddorai mewn llenyddiaeth a cherddoriaeth, ac yn ychwanegol at ei waith fel bardd ysgrifennodd ddarnau
DAFYDD LLWYD ap Dafydd ab Einion ap Hywel (bu farw cyn 1469), gŵr o fri yng Nghydewain yng nghanol y 15fed ganrif, a noddwr hael i'r beirdd Gruffudd ab Einion, arglwydd y Tywyn. Bu iddynt ddau fab a merch - Rhys, Robert, ac Elen. RHYS AP DAFYDD LLWYD (bu farw 1469) Yr oedd yn ysgwïer i Edward IV, ac yn ystiward iddo yng Nghydewain, Ceri, Cyfeiliog, ac Arwystli. Bu hefyd yn llywodraethwr castell Trefaldwyn. Collwyd ef ym mrwydr Danesmore neu Fanbri, 1469. Canodd Dafydd Llwyd ap Llywelyn ap Gruffudd gywydd sy'n awgrymu bod ansicrwydd am ei
DAVIES, JAMES EIRIAN (1918 - 1998), bardd a gweinidog oedd golygydd Iaith Amlwch (1969), sef cyfrol o bregethau'r Parchedig D. Cwyfan Hughes, a bu'n olygydd Diliau'r Dolydd o waith y Parchedig G. Ceri Jones, Clydach-ar-Dawe, a gyhoeddwyd yn 1964. Ceir pregeth nodweddiadol o'i arddull yn Ffolineb Pregethu a olygwyd gan Dewi Eirug Davies yn 1967. Cynorthwyodd ei briod yn ei gwaith fel golygydd Y Faner o 1979 i 1982. Bu ei cholli mewn amgylchiadau mor
DAVIES, WALTER (Gwallter Mechain; 1761 - 1849), offeiriad, bardd, hynafiaethydd, a beirniad eisteddfod Aberffraw yn 1849. Wedi derbyn ei radd yn 1795 aeth yn gurad i Feifod, ac wedi hynny i Ysbyty Ifan. Yno priododd weddw Rice Price, Rhosbrynbwa, a bu iddynt bedwar plentyn. Cafodd fywoliaeth Llanwyddelan yn 1803, a pherigloriaeth Manafon yn 1807; ym Manafon y gwnaeth gyfeillion â'r Parch. John Jenkins ('Ifor Ceri') a Fychaniaid Penmaen Dyfi. Yn 1837 derbyniodd fywoliaeth Llanrhaiadr-ym-Mochnant
DONNE, JAMES (1764 - 1844), offeiriad ac ysgolfeistr gafodd yntau oddi wrth) rai o Gymry blaenllaw ei gyfnod - Walter Davies ('Gwallter Mechain'), W. J. Rees, Cascob, Hugh Davies, awdur Welsh Botanology, Rowland Williams, Ysceifiog, John Jenkins ('Ifor Ceri'), etc.
EVANS, DAVID EMLYN (1843 - 1913), cerddor Ganwyd 21 Medi 1843 yn Castellnewydd Emlyn, mab Evan Evans (1817 - 1902) a'i wraig Mary (1816 - 1884) a gladdwyd ill dau yn hen fynwent Tre-wen, Cwm-cou, Ceredigion. Yr oedd mam Evan Evans (ganwyd Peregryn) o linach Huguenot ac yn disgyn o deulu Francis, Dinas Ceri a Chwmsylltyn ac yn berthynas i Enoch Francis (1688/9 - 1740) a bu ei dad yn y frwydr yn erbyn y Ffrancod yn Abergwaun yn 1797, a
EVANS, EVAN (Ieuan Glan Geirionydd; 1795 - 1855), offeiriad a bardd , Caerwys, a Jenkins, Ceri, a'r rhain a'u perswadiodd ef i fynd yn offeiriad. Aeth i Aberriw at y Parch. Thomas Richards am dipyn, ac oddi yno i Goleg S. Bees. Cafodd urddau eglwysig gan esgob Caerlleon, a thrwydded i ddarllen y gwasanaeth Cymraeg yn eglwys S. Martin, Caerlleon, 19 Chwefror 1826, ac ar 17 Rhagfyr cafodd guradiaeth Christleton. Bu yn Christleton tan 21 Ebrill 1843, a symud i guradiaeth
teulu GREY (POWYS, arglwyddi), oedd iarll Warwick yn gorchymyn iddo ildio castell Trefaldwyn. Yn 1461, er hynny, cafodd ystiwardiaeth Ceri, Cydewain, a Threfaldwyn. Priododd, cyn 12 Ionawr 1459, Margaret, gweddw Syr Rhosier Fychan, a merch James, arglwydd Awdley. Cyfeirid y wŷs i alw ei fab, JOHN GREY, i'r Senedd rhwng 1482 a 1491, at ' Johanni Grey de Powes chivaler.' Anne, ferch William Herbert, arglwydd Penfro, oedd ei wraig

Canlyniadau chwilio

1 - 12 of 40 for "Ceri"