Y Bywgraffiadur Cymreig

EVANS, ELMIRA (Myra) (1883 - 1972), athrawes, awdur a chofnodydd llên gwerin straeon natur yn Gymraeg ar y radio bob dydd Gwener fel Anti Myra. Gwahoddwyd hi gan Saunders Lewis i ymuno ag ymchwiliad i ddysgu'r iaith Gymraeg mewn ysgolion fel mam ac athrawes a fedrai fynegi ei safbwynt yn groyw a gwrthsefyll pobl bwerus a gredai nad oedd diben i'r iaith. Yn 1930, a hithau'n 47 oed, cafodd ferch arall, Iola, ac yn 53 cafodd erthyliad. Erbyn 1939 roedd Evan yn sâl, felly symudodd y
EVANS, PHILIP (1645 - 1679), offeiriad o Gymdeithas yr Iesu, a merthyr thai Howel Carne (aelod o deulu Nash), a Christopher Turberville yn Y Sger. Daliwyd ef ar 2 Rhagfyr 1678, yn Y Sger, wedi i John Arnold gynnig £50 o wobr am ei ddal, yn y cynnwrf cyffredinol a ganlynodd ddadleniadau Titus Oates. Carcharwyd ef yng nghastell Caerdydd gyda'r Tad John Lloyd. Profwyd y ddau offeiriad yn neuadd y sir, ddydd Iau a dydd Gwener, 8 a 9 Mai, 1679, gan y barnwr Owen Wynne, Melai
FROST, JOHN (1784 - 1877), siartydd blaid hynny pan oedd y ddwy blaid yn gyfartal - teimlid fod y Siartwyr heb arweinydd. Ac felly, er gwaethaf cymhellion Frost o blaid arafwch a chymedrolder, aeth y mudiad yn sir Fynwy yn afreolus, ac mewn cyfarfod dirgel yn nhafarn y Coach and Horses yn Blackwood, ddydd Gwener, 2 Tachwedd, penderfynwyd cynnal cyfarfod mawr o brotest yng Nghasnewydd yn blygeiniol fore Llun; yr oedd tri llu i ddyfod i'r
HARRIS, JOHN (1704 - 1763) S. Kennox, cynghorwr Methodistaidd a Morafaidd, ffermwr Na chymysger ef â John Harries (1722 - 1788) 'o Dreamlod '; ganwyd yn Nhrefdraeth ar ddydd Gwener y Groglith, 1704. Ei wraig oedd Esther Davies (a fu farw 1766), ferch Llewellyn Davies o'r Clynfyw, Maenor Deifi - ei chwaer hi, Letitia, priod James Bowen o'r Dygoed ym mhlwyf Clydai, a wahoddodd Howel Harris i ymweld am y tro cyntaf â Sir Benfro, yn 1739. Troes Harris yn gynnar at Fethodistiaeth
HUGHES, ROBERT ARTHUR (1910 - 1996), meddyg cenhadol yn Shillong, Meghalaya, Gogledd-ddwyrain India ac arweinydd dylanwadol yn Eglwys Bresbyteraidd Cymru ardaloedd mor bell i ffwrdd â Calcutta. Y cleifion hyn oedd prif ffynhonnell ariannol yr ysbyty, gan hwyluso'r ffordd i Hughes a'i staff gyflwyno yn rhad ac am ddim safon uchel o feddyiniaeth a llawfeddygaeth i dlodion Khasi, llawer ohonynt yn barod i gerdded can milltir ar lwybrau anhygyrch er mwyn derbyn meddyginiaeth. Gweithiai yn ddiarbed, y rhan amlaf o ddydd Llun i ddydd Gwener am 12 awr, a chlinig
ISMAIL, Sheikh SAEED HASSAN (1930 - 2011), arweinydd Mwslemaidd byddai'n gwasanaethu'r gymuned ynddi am y pum degawd nesaf, gan gymryd y teitl Sheikh a dod yn un o'r Imamau hiraf eu gwasanaeth ym Mhrydain. Cynhwysai'r swydd yr holl ddyletswyddau disgwyliedig gan Imam, sef arwain gweddïau bum gwaith y dydd, pregethu ddydd Gwener, dysgu'r Quran ac Astudiaethau Islamaidd i blant y gymuned, yn ogystal â dyletswyddau bugeiliol ehangach, megis cymodi mewn anghydfodau o
JOHN, EWART STANLEY (1924 - 2007), diwinydd, gweinidog gydag enwad yr Annibynwyr, athro a phrifathro coleg , disgybledig, a theimladwy, ar adegau, gyda'r ffydd y credai mor angerddol ynddi, ac a roes oes o wasanaeth i'w chyhoeddi, ei dysgu a'i hegluro, yn aml yn ei gyffroi yn llwyr. Treuliodd flynyddoedd olaf ei fywyd yn ôl yn ei gynefin yn Y Gilfach Glyd, Heol Emrys, Abergwaun. Bu farw yn ysbyty Llwynhelyg, Hwlffordd ar ddydd Gwener, 24 Awst 2007, a chynhaliwyd ei wasanaeth angladd yng nghapel Amlosgfa Parc Gwyn
JONES, RICHARD LEWIS (1934 - 2009), bardd ac amaethwr Ganwyd Richard Jones, neu Dic fel y'i hadnabyddid drwy Gymru gyfan, ar ddydd Gwener y Groglith, 30 Mawrth 1934 ar fferm Pen-y-graig ger Tre'r-ddôl yng ngogledd Ceredigion. Un o ferched y teulu Isaac o Ben-y-graig oedd ei fam, Frances Louisa (1910-1986). Athrawes oedd wrth ei galwedigaeth ac ar ôl iddi symud i swydd yn Ysgol Blaen-porth priododd ag amaethwr lleol, Alban Lewis (Abba) Jones (1911
LLOYD-JONES, DAVID MARTYN (1899 - 1981), gweinidog a diwinydd Gymro nawr!' Addysgwyd ef yn Ysgol Gynradd Llangeitho ac Ysgol Uwchradd Tregaron. Arhosai ef a'i frodyr mewn llety yn Nhregaron o nos Lun tan fore Gwener gan fod bron i bum milltir rhwng eu cartref a'r ysgol. Mae'n sôn yn ei atgofion fod hiraeth mawr am ei gartref yn ei lethu yn ystod y cyfnodau hyn. Meddai am oerfel y lle: 'Tregaron, i mi o hyd, yw'r lle oeraf ar wyneb y ddaear', a byddai poen
OLIVER, EDWARD (1720 - 1777), Methodist a Morafiad cynnar, saer coed wrth ei waith Ganwyd 'yn sir Drefaldwyn ' (meddai cofnod Morafaidd) ar ddydd Gwener y Groglith (15 Ebrill neu 29 Mawrth, yn ôl dull y calendr), 1720. Wedi gweithio yn Wrecsam (Gomer M. Roberts, Peter Williams, 33), symudodd yn 1748 i Lanbrynmair; yr oedd yn 'gynghorwr cyhoedd' cymharol ddinod gyda'r Methodistiaid. Yn ymraniad 1750 yr oedd ym mhlaid Harris; bu'n efengylu drosto yng Ngogledd Cymru ac yn
OWEN, GERALLT LLOYD (1944 - 2014), athro, cyhoeddwr, bardd , ond pencerdd, a thra pery'r iaith fe fydd yno ymhlith y mawrion. Bu farw yn Ysbyty Gwynedd ar 15 Gorffennaf 2014 yn 69 mlwydd oed a chynhaliwyd ei angladd cyhoeddus yn Amlosgfa Bangor ddydd Gwener y 25ain. Claddwyd ei lwch ym mynwent Llandwrog ar 12 Awst.
POWEL, THOMAS (1845 - 1922), ysgolhaig Celteg dewisasai yr olaf, mae'n sicr y buasai ei gyfraniad i wybodau Cymraeg a Cheltig yn fawr ac amryddawn a gwerthfawr. Dewisodd yn hytrach ymroi i'w fyfyrwyr, a da y gwyddent hwy faint eu ffawd o hynny. Cydnabuwyd ei wasanaeth i ysgolheictod Cymraeg gan Brifysgol Cymru â gradd D.Litt. 'er anrhydedd' yn 1921 Bu farw yn Aberystwyth, 16 Mai 1922, a chladdwyd ef ym mynwent y dref ddydd Gwener, 19 Mai.

Canlyniadau chwilio

1 - 12 of 15 for "Gwener"