Y Bywgraffiadur Cymreig

ADDA FRAS (1240? - 1320?), bardd a brudiwr o fri Yn ôl Dr. John Davies a Thomas Stephens, blodeuai tua 1240. Cyfeirir ato yn Peniarth MS 94 (26), a Llanstephan MS. 119 (82) fel gwr yn byw tua 1038, ac yn cydoesi â Goronwy Ddu o Fôn. Ond yn G. P. Jones, Anglesey Court Rolls, 1346, tt. 37 a 39, ceir sôn am 'the son of Adda Fras', a 'the suit of Goronwy Ddu, attorney for the community of the Township of Porthgir.' Yn Dafydd ap Gwilym a'i gyfoeswyr
AMBROSE, WILLIAM (Emrys; 1813 - 1873), gweinidog gyda'r Annibynwyr, bardd, a llenor bleidlais yn ffafr 'Nicander,' ac ef a gadeiriwyd. Bu dadlau brwd yn y Wasg am yn hir, a bernir i 'Emrys' gael cam. Y mae yn ei weithiau barddonol rai darnau sydd wedi ennill eu lle yn ein llenyddiaeth, ac yn eu plith rai emynau. Cyhoeddwyd Gweithiau y Parch. W. Ambrose (pigion o'i bregethau) yn Nolgellau (1875); yna, yn 1876, dan olygiaeth 'Gwilym Hiraethog,' ddwy gyfrol, sef Gweithiau Rhyddieithol y
ANTHONY, WILLIAM TREVOR (1912 - 1984), canwr Ganwyd Trevor Anthony ar 28 Hydref 1912 yn Nhŷ-croes, ger Rhydaman, yn fab hynaf i David John Anthony a'i wraig Adeline (ganwyd Lewis). Wedi gadael yr ysgol bu'n gweithio dan ddaear a derbyn hyfforddiant lleisiol gan Gwilym R. Jones. Daeth i amlygrwydd pan enillodd gystadleuaeth yr unawd bas yn Eisteddfod Genedlaethol Castell-nedd yn 1934, ac yntau'n ddim ond 21 oed. Un o feirniaid y
AP GWYNN, ARTHUR (1902 - 1987), Llyfrgellydd, a thrydydd llyfrgellydd Coleg Prifysgol Cymru, Aberystwyth weithiau T. Gwynn Jones. Ymddangosodd ei nodiadau cyntaf ar ei dad yn Y Llenor 28 (1949) tt. 54-5, 'Manylion ynglyn â'i Fywyd a'i Waith'. Ailysgrifennwyd ei gyfraniad yn 1982 pan ymddangosodd yn Thomas Gwynn Jones, golygwyd gan Gwynn ap Gwilym (Llandybie: Gwasg Christopher Davies), y drydedd gyfrol yng Nghyfres y Meistri, tt. 41-60, 'Thomas Gwynn Jones: Dyddiau a Gweithiau'. Yn yr un gyfrol adargraffwyd
AP THOMAS, DAFYDD RHYS (1912 - 2011), ysgolhaig Hen Destament Eissfeldt. Ei gyfraniad gorchestol oedd cyfieithu o'r Norwyeg waith mawr ac arloesol Sigmund Mowinckel The Psalms in Israel's worship (2 gyfrol, 1962, a 2004). Cyhoeddodd hefyd Primer of Old Testament text criticism (1947, arg. diwygiedig 1964) a gyda Gwilym H. Jones, Gramadeg Hebraeg y Beibl (1976). Ef oedd golygydd y gyfres o lyfrau 'Beibl a Chrefydd' a gyhoeddwyd gan Wasg Prifysgol Cymru rhwng 1976 a
teulu ARNOLD Llanthony, Llanfihangel Crucorney, Sefydlydd ffortiwn y teulu hwn, a oedd yn hen deulu yn sir Fynwy, yn disgyn o Gwilym ap Meurig ac wedi mabwysiadu'r cyfenw Arnold yn gynnar yn ei hanes, oedd Syr NICHOLAS ARNOLD (1507? - 1580), boneddwr a dderbyniai bensiwn gan Harri VIII ac a gafodd abaty Llanthony pan oedd yn cynrychioli Thomas Cromwell yn yr ardal adeg Diddymiad y Mynachdai (a hefyd ystad yn sir Gaerloyw yr oedd yn trigo ynddi
ASHTON, CHARLES (1848 - 1899), llyfryddwr a hanesydd llenyddiaeth Cymru 1896). Enillodd hefyd yn eisteddfod Chicago, U.D.A., 1893, am draethawd ar 'Y Beirdd Cymreig o William Llŷn hyd at Gwilym Hiraethog.' Cyhoeddwyd y pethau a ganlyn hefyd o waith Ashton : (a) Traethawd ar Ffeiriau Cymru (Llanelli, 1881), (b) Bywyd ac Amserau yr Esgob Morgan (Treherbert, 1891), (c) A Guide to Dinas Mawddwy (Aberystwyth, 1893), a (ch) Y Ddirprwyaeth Dirol Gymreig (Dolgellau, 1895), sef
BAKER, WILLIAM STANLEY (1928 - 1976), actor a chynhyrchydd edmygedd o ddynion fel Tommy Farr a Jimmy Wilde a arferodd y grefft fonheddig mor llwyddiannus. Degawd yn ddiweddarach, dychwelodd Baker i'r teledu yn ei ran orau ar y sgrîn fach, fel y patriarch Gwilym yn addasiad Elaine Morgan o How Green Was My Valley. Mewn rhan a allasai fod fel arall yn oeraidd, a Gwilym i'w weld yn anghydnaws â radicaliaeth ei feibion a phenderfyniad ei wraig, Beth, a chwaraewyd
BEDO AEDDREN (fl. c. 1500), bardd Trigai yn Aeddren, ger Llangwm Dinmael, sir Ddinbych, a sonia ef ei hun am Langwm a Dinmael yn ei waith. Ceir amrywiaeth yn y llawysgrifau ynglŷn ag enw ei drigfan - Aerddrem, Aurdrem, Eurdrem, Oerddrym. Y mae'n debyg iddo hefyd ddal neu etifeddu ffarm Coed y Bedo, ger Aeddren. Dywaid rhai mai brodor o Lanfor, Meirionnydd, ydoedd. Yr oedd yntau, fel Bedo Brwynllys, yn ddilynydd i Dafydd ap Gwilym
BEDO BRWYNLLYS (fl. c. 1460), bardd o Frycheiniog Priodolir iddo lawer o ganu serch o'r math sydd yn nodweddiadol o ddilynwyr Dafydd ap Gwilym, ynghyd â nifer bychan o gywyddau ac awdlau crefyddol a mawl a marwnad i uchelwyr, yn eu plith gywydd marwnad i Syr Richard Herbert, 1469. Ceir hefyd gywyddau dychan rhyngddo ef ac Ieuan Deulwyn a Hywel Dafi.
BELL, ERNEST DAVID (1915 - 1959), arlunydd a bardd Celfyddydau, ac yn 1951 yn guradur Oriel Gelfyddyd Glyn Vivian, Abertawe. Cydweithiodd David Bell â'i dad ar y cyfieithiadau o gerddi Dafydd ap Gwilym a gyhoeddwyd dan y teitl Dafydd ap Gwilym: fifty poems, fel cyfrol xlviii Y Cymmrodor yn 1942. Ef oedd awdur 24 o'r cyfieithiadau. Yn 1947 cyfieithodd i'r Saesneg eiriau Wyth gân werin (Enid Parry). Yn 1953 cyhoeddodd The Language of pictures, llyfr a
BELL, Syr HAROLD IDRIS (1879 - 1967), ysgolhaig a chyfieithydd astudio hanes y cyfnod Helenistaidd. Yn 1903 penodwyd ef yn gynorthwywr yn adran y llawysgrifau yn yr Amgueddfa Brydeinig. Dyrchafwyd ef yn ddirprwy geidwad yn 1927, ac yn geidwad yn 1929, ac yn y swydd honno y bu nes iddo ymddeol yn 1944. Yn 1946 daeth i fyw i Aberystwyth, gan alw ei dy yn Bro Gynin, oherwydd ei barch at Ddafydd ap Gwilym. Maes arbennig Bell fel ysgolhaig oedd papyroleg, a gwelwyd

Canlyniadau chwilio

1 - 12 of 362 for "Gwilym"