Y Bywgraffiadur Cymreig

BIANCHI, ANTHONY (Tony) (1952 - 2017), awdur 1969, daeth yn fyfyriwr yng Ngholeg Dewi Sant, Llanbedr Pont Steffan. Graddiodd yno gyda dosbarth cyntaf mewn Saesneg ac Athroniaeth, ac aeth ymlaen i wneud doethuriaeth ar Samuel Beckett. Yn Llanbedr cwrddodd â Diana Davies, Cymraes a oedd yn selog dros yr iaith a thros achos heddwch. Priododd y ddau yn 1973, a chawsant ddwy ferch, Heledd a Rhiannon. Aeth Tony ati i ddysgu Cymraeg ar gwrs Wlpan. 'I
ELLIS, THOMAS EDWARD (1859 - 1899), aelod seneddol dros Feirionnydd (1886-99) a phrif chwip y blaid Ryddfrydol (1894-5) ) John Tomlinson Brunner, diwydiannwr ac aelod seneddol Rhyddfrydol dros yr Heledd Ddu, a dechrau newyddiadura'n achlysurol. Ym mis Gorffennaf 1886 dewiswyd ef yn ymgeisydd Rhyddfrydol ym Meirionnydd, ac etholwyd ef i'r Senedd. Ymdreuliodd dros fuddiannau Cymru'n ddiarbed, a daeth yn fuan yn arweinydd yn y bywyd Cymreig; cymerodd ran helaeth yn yr ymgyrch a sicrhaodd basic Deddf Addysg Ganolradd a
GRUFFUDD AP LLYWELYN (bu farw 1064), brenin Gwynedd 1039-1064 a phenarglwydd ar y Cymry oll fel nad oedd ei gwerth yn hysbys cyn 1066. Tua'r adeg hon honna fersiwn 'C' o'r Anglo-Saxon Chronicle i Gruffudd ddod yn 'is-frenin' i'r Brenin Edward, er i gronicl John of Worcester nodi'n syml i'r ddeuddyn gymodi. Pan alltudiwyd Ælfgar eto yn 1058 ffodd yn syth at Gruffudd ac ymunodd y tywysog coronog Norsaidd Magnus Haraldsson â'r cynghreiriaid gan arwain llynges a godwyd yn ynysoedd Heledd ac
JONES, SARAH RHIANNON DAVIES (1921 - 2014), awdur a darlithydd genedlaetholwraig ac roedd ei daliadau a'i hegwyddorion ynghyd â digwyddiadau gwleidyddol y cyfnod yn dylanwadu'n gryf ar ei gwaith. Bu i'r digwyddiadau a amgylchynai'r Arwisgo yn 1969 ddylanwadu ar Llys Aberffraw, nofel am gyfnod y Tywysog Owain Gwynedd a enillodd Goron Eisteddfod Môn yn 1973 ac a gyhoeddwyd yn 1977. Yn yr un modd ei nofel Eryr Pengwern (1981), sydd wedi ei gosod yng nghyfnod Canu Heledd, dywed
LAKE, MORGAN ISLWYN (1925 - 2018), gweinidog a heddychwr fyfyrwyr oedd ym Mangor gyda'i gilydd ar ôl y rhyfel. Pa fu Islwyn farw yn 2018 ef oedd yr olaf o'r genhedlaeth arbennig honno o weinidogion yr Annibynwyr yng Nghymru a'u pwyslais ar heddychiaeth, cymod ac undod. Yn y brifysgol ym Mangor (ble graddiodd yn BA a BD, 1946-53) y cyfarfu Islwyn â Gwyneth Mary Morris (1926-2020); priodwyd hwy yn 1953 a ganwyd iddynt bump o blant, Cynfael, Llinos, Heledd, Dewi
LLYWELYN-WILLIAMS, ALUN (1913 - 1988), bardd a beirniad llenyddol englynol Heledd a chwedlau rhyddiaith y Mabinogi, llwyddir i osod profiadau dirdynnol y rhyfel mewn persbectif ac i rwystro'r amgylchiadau dinistriol rhag gomedd i'r ddynoliaeth a oroesodd y gyflafan obaith ar gyfer dyfodol. Ar ôl cael ei ddadfyddino yn 1946, dychwelodd i'r BBC fel Trefnydd Sgyrsiau Radio ym Mangor tan 1948, cyn ei benodi'n Gyfarwyddwr Adran Allanol Coleg Prifysgol Gogledd Cymru, swydd y
STEPHENS, MICHAEL (1938 - 2018), awdur a gweinyddydd llenyddol Merthyr yn yr etholiad cyffredinol y flwyddyn honno, ond dyna ddiwedd ar ei yrfa wleidyddol uniongyrchol. Priododd Ruth Meredith o Aberystwyth yn 1965 a magasant bedwar o blant, Lowri, Heledd, Brengain a Huw, yn eu cartref Cymraeg yn yr Eglwys Newydd, Caerdydd. Mae ei fab Huw Stephens yn gyflwynydd radio a theledu, yn Saesneg a Chymraeg, yn arbenigo ar gerddoriaeth a'r celfyddydau. Wedi cyfnod byr fel
WILLIAMS, Syr IFOR (1881 - 1965), Athro prifysgol, ysgolhaig wnelont ddim â Llywarch, ond yn hytrach â Chynddylan ap Cyndrwyn a'i chwaer Heledd. Yn ôl Syr Ifor yr oedd yn arfer gynt wrth adrodd chwedl neu gyfarwyddyd gynnwys ynddi ar dro neu i amcanion arbennig farddoniaeth ar ffurf englynion, a'r englynion hynny wedi eu cadw ar wahân yw'r rhain. Trist a hiraethus yw eu hansawdd - Llywarch yn ei henaint wedi colli ei feibion oll a'i gyfeillion, a Heledd yn galaru

Canlyniadau chwilio

1 - 8 of 8 for "Heledd"