Canlyniadau chwilio

1 - 12 of 247 for "Llywelyn"

1 - 12 of 247 for "Llywelyn"

  • ALIS ferch Gruffudd ab Ieuan ap Llywelyn Fychan (c. 1520), prydyddes Merch i ŵr bonheddig o brydydd, Gruffudd ab Ieuan ap Llywelyn Fychan (c. 1485 - 1553) o'r Llanerch yn Llewenni Fechan. Ei mam ydoedd ei wraig gyntaf, Sioned ferch Rhisiart ab Hywel, Mostyn (bu farw 1540). Ganwyd Alis (neu Alis Wen) tua 1520, a phriododd Ddafydd Llwyd ap Rhys o'r Faenol ac o deulu Llwydiaid Wigfair, tua 1540. Plant iddi oedd John Llwyd (bu farw 1615), cofrestrydd esgobaeth
  • ANIAN (bu farw 1306?), esgob Bangor Olynydd Richard (bu farw 1267). Cawsai y cabidwl ganiatâd i ethol ar 8 Tachwedd 1267; ar 12 Rhagfyr cadarnhaodd y brenin ddewisiad Anian, archddiacon Môn, ac fe'i cysegrwyd ef yng Nghaergaint cyn diwedd y flwyddyn. Yr oedd cymod Trefaldwyn yr Hydref cynt wedi peri mai Llywelyn ap Gruffydd oedd y gwr pwysicaf mewn cylchoedd Cymreig, ac am rai blynyddoedd bu Anian ac yntau mewn cytgord clos. Bu'n
  • ANIAN (bu farw 1266), esgob Llanelwy yn 1258 a 1260 i sicrhau heddwch rhwng y Cymry a'r Saeson. Ond yr oedd awdurdod Llywelyn yn cryfhau'n fawr; yn 1261 ceir Anian yn ben ar banel o ganolwyr a ddewiswyd i benderfynu rhai materion yr oedd anghaffael yn eu cylch rhwng y tywysogion a Richard, esgob Bangor (Rhyd-yr-arw, 28 a 29 Ebrill). Yr oedd Anian yn Gymro, a adnabyddid cyn ei gysegru o dan yr enw Einion ap Maredudd; erbyn hyn
  • ANIAN (bu farw 1293), esgob Llanelwy yr amser y bu'n esgob. Pan ddyrchafwyd ef yn esgob yr oedd yr esgobaeth, oblegid cyfamod Trefaldwyn, yn gwbl o dan reolaeth Llywelyn ap Gruffydd. Ar y cyntaf yr oedd y tywysog a'r esgob ar delerau da. Ar 1 Mai 1269 cytunasant â'i gilydd yn yr Wyddgrug ar fater cynnal hen hawliau'r esgobaeth yn y Berfeddwlad. Yr oedd Anian yn cymryd rhan yn y cytundeb rhwng Llywelyn a David y daethpwyd iddo yn yr un
  • AP GWYNN, ARTHUR (1902 - 1987), Llyfrgellydd, a thrydydd llyfrgellydd Coleg Prifysgol Cymru, Aberystwyth Ganwyd Arthur ap Gwynn 4 Tachwedd 1902, yr ail o dri phlentyn Thomas Gwynn Jones, y bardd nodedig, a Margaret Jane Jones yng Nghaernarfon (Eluned oedd yr hynaf a Llywelyn, yr ieuangaf) pan oedd ei dad yn gweithio ar y papurau, Yr Herald Cymraeg, Papur Pawb a'r Carnarvon & Denbigh Herald. Symudodd y teulu i Ddinbych yn 1906, Yr Wyddgrug yn 1907 a dychwelyd i Gaernarfon yn 1908, cyn symud i
  • BEBB, WILLIAM AMBROSE (1894 - 1955), hanesydd, llenor a gwleidydd Llywelyn ap Gruffudd. Yr ail oedd Llywodraeth y cestyll (1934), yn dwyn yr hanes ymlaen i ddiwedd y bymthegfed ganrif. Yna daw Machlud yr Oesoedd Canol (1950), Cyfnod y Tuduriaid (1939) a Machlud y mynachlogydd (1937). Y mae dwy nodwedd arbennig ar y gweithiau hanesyddol hyn. Un yw bod yr awdur wedi defnyddio ffynonellau Cymreig, sef gweithiau Beirdd yr Uchelwyr, yn ogystal â ffynonellau mwy arferol fel
  • BEVAN, LLYWELYN (1661 - 1723), gweinidog Annibynnol
  • BLEDDYN ap CYNFYN (bu farw 1075), tywysog Mab Cynfyn ap Gwerstan (gwr na wyddys ddim arall amdano) ac Angharad, gweddw Llywelyn ap Seisyll (bu farw 1023), a mam yr enwog Gruffudd ap Llywelyn (bu farw 1063). Rhoddir ach urddasol i Gwerstan gan awdurdodau diweddar, ond y mae naws gair yn deillio o'r Saesneg Werestan ar yr enw. A hwythau yn hanner-brodyr i Gruffudd, dilynodd Bleddyn a Rhiwallon ef, ond nid yn annibynnol bellach eithr yn
  • BLEDDYN FARDD (fl. 1268-1283), un o feirdd y tywysogion Cadwyd 13 o'i awdlau yn NLW MS 6680B: Llawysgrif Hendregadredd. Canai yn arbennig i feibion Gruffydd ap Llywelyn ab Iorwerth ac i uchelwyr Gwynedd, ond y mae ganddo un awdl i Rys Amharedudd ap Rhys o Ddeheubarth. Canu i wyr yw'r cwbl o'i waith ac eithrio'r farwysgafn. Yr awdl gyntaf o'i waith y gellir ei dyddio yw ei farwnad i Oronwy ab Ednyfed (bu farw 1268), a'r olaf yw ei awdl i dri mab
  • teulu BRAOSE ; rhoes gymorth i'r barwniaid yn erbyn John, a llwyddodd i gael Llywelyn Fawr i'w gefnogi hefyd. Cafodd feddiant o ystadau Cymreig y teulu, ymheddychodd â'r Goron 21 Hydref 1215, ond bu farw ymhen mis. Cymerth ei frawd REGINALD feddiant o'r tiroedd ond nid ymheddychodd â'r Goron hyd 23 Mehefin 1217, sef ar ôl marw John. Ffromodd Llywelyn oblegid i Reginald ymheddychu, ymosododd ar ei diroedd ym
  • CADWGAN (bu farw 1111), tywysog ddehau Powys i Gadwgan. Yn yr un flwyddyn, fodd bynnag, dioddefodd Cadwgan dan law yr un gelyn annaturiol; pan oedd yn trefnu i adeiladu castell yn Trallwng Llywelyn (sef Welshpool), gosodwyd arno yn fradwrus a chafodd ei ladd heb iddo fedru gwrthwynebu fawr ddim. Disgrifia'r 'Anglo-Saxon Chronicle' ef yn 1097 fel y mwyaf gwiw o arweinwyr y Cymry yn y flwyddyn honno; dug ei yrfa fel rheolwr beth clod
  • CADWGAN (bu farw 1241), esgob Bangor Cafodd Cadwgan ei esgobaeth pan fu farw Robert yn 1212. Y pryd hwn yr oedd Llywelyn ap Iorwerth yn ben llywodraethwr ar Ogledd Cymru; trwy ei ddylanwad ef, y mae'n ddiamau, y cafodd Cadwgan yr esgobaeth. Ac ni bu i'r brenin John ychwaith, a oedd ar y pryd yn ceisio cael cymorth y Cymry yn erbyn ei farwniaid, roddi unrhyw rwystr ar ei ffordd. Ar 13 Mawrth caniatâwyd i'r cabidwl ethol abad y Tŷ