Y Bywgraffiadur Cymreig

ANGHARAD, ferch MORGAN ap MEREDUDD (1293 or 1299) - gweler IFOR HAEL
AP GWYNN, ARTHUR (1902 - 1987), Llyfrgellydd, a thrydydd llyfrgellydd Coleg Prifysgol Cymru, Aberystwyth chynnydd araf a dyfodol ansicr braidd': dyna fel y disgrifiodd Arthur ap Gwynn ei gyfnod yn llyfrgellydd Coleg Prifysgol Cymru, Aberystwyth. Gorffennodd J. D. Williams, ei ragflaenydd, ei adroddiad ar Lyfrgell y Coleg yn y llyfr The College by the Sea (golygydd: Iwan Morgan, 1928) gyda chyfeiriadau at y Llyfrgell yn tyfu i'w 'maint presennol o tua 50,000 o gyfrolau ac eithrio llyfrgelloedd dosbarth neu
ASHTON, CHARLES (1848 - 1899), llyfryddwr a hanesydd llenyddiaeth Cymru 1896). Enillodd hefyd yn eisteddfod Chicago, U.D.A., 1893, am draethawd ar 'Y Beirdd Cymreig o William Llŷn hyd at Gwilym Hiraethog.' Cyhoeddwyd y pethau a ganlyn hefyd o waith Ashton : (a) Traethawd ar Ffeiriau Cymru (Llanelli, 1881), (b) Bywyd ac Amserau yr Esgob Morgan (Treherbert, 1891), (c) A Guide to Dinas Mawddwy (Aberystwyth, 1893), a (ch) Y Ddirprwyaeth Dirol Gymreig (Dolgellau, 1895), sef
ATKIN, LEON (1902 - 1976), gweinidog yr Efengyl Gymdeithasol ac ymgyrchydd dros y difreintiedig yn ne Cymru . Cythruddwyd arweinyddion y Synod a threfnwyd i'w symud i Gernyw, ond gwrthododd Atkin dderbyn eu dyfarniad. Clywodd Parchg. Edward Morgan, gweinidog gyda'r Annibynwyr yng Nghaerdydd, am wrthodiad Atkin ac awgrymodd i nifer o eglwysi Annibynnol eu bod yn ei wahodd atynt yn weinidog. Daeth gwahoddiadau o Aberpennar, Abertawe ac Elái yng Nghaerdydd. Derbyniodd Atkin y capel gwanaf o'r tri, sef St Paul yn
BAKER, DAVID (1575 - 1641), ysgolhaig Benedictaidd a chyfriniwr erledigaeth. Daeth y tad drosodd hefyd - o dan ddylanwad Dr. Morgan Clynog, nai Morus Clynnog. Yn 1607 bu'n foddion i ail-ymgorffori aelodau urdd y Benedictiaid yn Lloegr trwy Dom Sigebert Buckley, gwr y dywedir ei hanu o Fiwmares. Ordeiniwyd Baker yn offeiriad yn Rheims yn 1613 a bu'n byw am gyfnod yn nhai rhai teuluoedd Seisnig a oedd yn Gatholig a chadw mewn cysylltiad a De Cymru. Bu iddo dalu am
BAKER, WILLIAM STANLEY (1928 - 1976), actor a chynhyrchydd edmygedd o ddynion fel Tommy Farr a Jimmy Wilde a arferodd y grefft fonheddig mor llwyddiannus. Degawd yn ddiweddarach, dychwelodd Baker i'r teledu yn ei ran orau ar y sgrîn fach, fel y patriarch Gwilym yn addasiad Elaine Morgan o How Green Was My Valley. Mewn rhan a allasai fod fel arall yn oeraidd, a Gwilym i'w weld yn anghydnaws â radicaliaeth ei feibion a phenderfyniad ei wraig, Beth, a chwaraewyd
BEVAN, THOMAS (Caradawc, Caradawc y Fenni; 1802 - 1882), hynafiaethydd adnabyddid fel Llanelly Works). Yno daeth i gyffyrddiad a nifer o Gymry a oedd yn ymddiddori yn llenyddiaeth Cymru a'r eisteddfod - David Lewis (mab y Parch. James Lewis, Llanwenarth), Thomas Williams ('Gwilym Morganwg'), a John Morgan (y 'Rhifyddwr Egwan' yn Seren Gomer). Daeth i ymgydnabyddu ag arddull lenyddol trwy ddilyn dadleuon Thomas Price ('Carnhuanawc') a David Owen ('Brutus') ar dlodi'r iaith a
BEYNON, THOMAS (1744 - 1835), archddiacon Ceredigion, noddwr llenyddiaeth ac eisteddfodau Cymru ; derbyniodd coleg newydd Dewi Sant, Llanbedr-Pont-Steffan, yn helaeth o'i haelioni. Cynorthwyodd ysgolion cylchredol Madam Bevan (Griffith Jones, Llanddowror), a thystiodd i allu Morgan Rhys yr emynwr fel ysgolfeistr yn ei blwyfi yn 1771-2, gan wneud cais amdano dros dymor 1772-3. Noddodd Gymdeithas Cymreigyddion Caerfyrddin am flynyddoedd lawer, a bu'n aelod pwysig o bwyllgor eisteddfod Caerfyrddin yn 1819
BLEDRI (bu farw 1022), esgob Llandaf Ceir son amdano yn ' Liber Landavensis ' yn unig. Dywedir yno iddo gael ei ddewis yn 983 gan feibion Morgan Hen (bu farw 974) a thywysogion eraill, gyda chlerigwyr a phobl yr esgobaeth yn cydsynio, a chael (yn ddiweddarach, y mae'n ddiau) gadarnhad Elfric, archesgob Caergaint. Un digwyddiad a groniclir yn ystod yr holl amser maith y bu'n esgob - mewn ymgyrch rhwng ei wyr ef a gwyr Edwin, brenin
BLETHIN, WILLIAM (fl. 1575 hyd 1590), esgob Llandaf Yr oedd yn Gymro Cymraeg a ganwyd ef yn Shirenewton Court, sir Fynwy, o linach Hywel Dda; yr oedd ei gâr Morgan Blethin yn abad Llantarnam yn 1532. Priododd Blethin Anne Young, nith Thomas Young, prifathro Broadgates Hall, Rhydychen (esgob Tyddewi ac archesgob Caerefrog wedi hynny). Pan fu Anne farw yn 1589 priododd Blethin Anne arall yr un flwyddyn. Cafodd ei addysg yn New Inn (neu Broadgates
BLIGH, STANLEY PRICE MORGAN (1870 - 1949), tirfeddiannwr ac awdur Ganwyd 15 Chwefror 1870, yn Aberhonddu, unig fab Oliver Morgan Bligh ac Ellen (ganwyd Edwards) o Clifton. Thomas Price Bligh oedd y Bligh cyntaf i etifeddu stâd Prysiaid Cilmeri gerllaw Llanfair-ym-Muallt, a dilynwyd ef gan ei frawd, Oliver Morgan Bligh, a gadwai siop ddillad yn Clifton cyn hynny. Cangen o deulu tiriog yng Nghernyw ydoedd hon, a'r mwyaf lliwgar o'r teulu hwnnw oedd y Llynghesydd
BLOOM, MILBOURN (bu farw 1766), gweinidog gyda'r Annibynwyr (llythyr 973 yng nghasgliad Trefeca, a llythyr arall a argraffwyd ar t. 270 o Life of Howell Harris, H. J. Hughes), a throes ei wyneb at y weinidogaeth Annibynnol; derbyniwyd ef yn aelod o eglwys Christmas Samuel yn y Pant Teg ar 13 Medi 1743 (Cofiadur 1953, 54). Y mae cyfeiriadau ato yn nyddiadur Thomas Morgan (NLW MS 5456A yn Ll.G.C.) ar hyd 1744. Ar 26 Medi 1745 (Llyfr eglwys y Cilgwyn, yn Y Cofiadur

Canlyniadau chwilio

1 - 12 of 572 for "Morgan"