Y Bywgraffiadur Cymreig

MORGAN, GRIFFITH (Guto Nyth-brân; 1700 - 1737), rhedegydd enwog ym mhlwyf Llanwynno, Morgannwg. Y mae'r mymryn o ffeithiau a wyddys amdano i'w weld yn y llyfr diddan Plwy Llanwynno, gan ' Glanffrwd ' (William Glanffrwd Thomas), a chyda'r ffeithiau gryn swm o chwedloniaeth y fro ynghylch Guto. Ganed ef, meddir, yn 1700, yn Llwyncelyn, ar gyrion deheuol y plwyf ac uwchlaw'r Hafod (ger Pontypridd), ond symudodd ei rieni'n fuan wedyn i dyddyn cyfagos Nyth-brân
HYWEL ab EINION LLYGLIW (fl. c. 1330-70), bardd Ewythr i'r bardd Gruffudd Llwyd ap Dafydd ab Einion Llygliw. Ni wyddys dim o'i hanes, ond cadwyd ei awdl serch i Myfanwy Fychan o gastell Dinas Bran, Llangollen, yn NLW MS 1553A (275), NLW MS 4973B (369b), NLW MS 6209E (216); argraffwyd hi yn The Myvyrian Archaiology of Wales, a cheir cyfieithiad Saesneg ohoni hefyd yn Pennant, Tours in Wales. Hywel ab Einion o Faelor y gelwir y bardd yn y cyntaf
LLOYD, RICHARD (1595 - 1659), diwinydd (yn perthyn i blaid y brenin Siarl I) ac ysgol-feistr Pumed mab ydoedd i Ddafydd Llwyd o'r Henblas, Llangristiolus, bardd ac ysgrifennwr cynnar ar fydryddiaeth Gymraeg, ac yn disgyn ar yr ochr wrywol o Llywarch ap Bran ac ar yr ochr fenywol o Fleddyn ap Cynfyn - dywedir i'r tad gael ei addysg yn Rhydychen; merch Richard Owen Theodor o Benmynydd (siryf Môn yn 1565 a 1573) ac yn perthyn o bell i'r teulu brenhinol, oedd mam Richard. Ymaelododd yng
GRIFFITH, DAVID (1726 - 1816), clerigwr ac ysgolfeistr - curadiaeth gyfunol Llandeilo'r Fan a Llanfihangel Nant Bran (1759-1816), curadiaeth Dyffryn Honddu (1765-96), canoniaeth Llandegle yng Ngholeg Crist (1776-95), a rheithoraeth Llanbadarnfawr, Maesyfed (1804-5). Curadiaid a weinyddai'r plwyfi gwledig yn ei le, oherwydd yn Aberhonddu y treuliodd ef y rhan fwyaf o'i oes. O'r High Street, Inferior Ward, yno, y claddwyd ef ym mynwent S. Ioan, 14 Medi 1816. O'r
DAGGAR, GEORGE (1879 - 1950), undebwr llafur ac aelod seneddol Ganwyd 6 Tachwedd 1879, yng Nghwm-brân, Mynwy, mab Jesse Daggar, glöwr, a'i wraig, Elizabeth. Yn ei blentyndod symudodd y teulu i Abertyleri ac addysgwyd ef yno yn yr ysgol Frytanaidd. Dechreuodd weithio pan oedd yn ddeuddeg oed ym mhwll Arael Griffin, Six Bells, ger Abertyleri. Taflodd ei hun i waith undebaeth llafur ac yn ei ddauddegau fe'i hetholwyd yn is-gadeirydd Cyfrinfa Rhif 5, Arael
LLYWARCH ap BRAN (fl. c. 1137), 'sylfaenydd' un o 'Bymtheg Llwyth Gwynedd
HUGHES, WILLIAM BULKELEY (1797 - 1882), Aelod Seneddol Ganwyd ym Mhlas Coch, Llanidan, Môn; ganwyd 26 Gorffennaf 1797 yn fab hynaf i Syr William Bulkeley Hughes, Plas Coch a'r Brynddu, ac Elizabeth, merch a chyd-etifeddes Rhys Thomas, Coed Alun, Caernarfon. Honnai teulu Plas Coch ei fod o gyff Llywarch ap Brân, arglwydd Menai, ac er canol y 15fed ganrif buasai iddo ran amlwg yng ngweinyddiaeth y sir. Cafodd Hugh Hughes (bu farw 1609), a adeiladodd
WILIAM LLŶN (1534 neu 1535 - 1580) Lŷn, 'bardd , Penmynydd ym Môn, Madryn a Bodwrdda yn Llŷn, y Gelli Aur ac Abermarlais yn nyffryn Tywi, ac Aber-brân yn sir Frycheiniog. Canodd foliant i amryw glerigwyr hefyd, yn eu plith Wiliam Hughes, esgob Llanelwy, a Richard Davies, esgob Tyddewi, y dywed iddo ymweld â'i blas yn Abergwili. Yn ei farwnad i'w gyfaill Owain ap Gwilym, y bardd a'r clerigwr o Dal-y-llyn ym Meirion, y mae'n sôn am gyd-deithio, ill dau
LOVELAND, KENNETH (1915 - 1998), newyddiadurwr a beirniad cerddoriaeth swydd ar unrhyw bapur newydd cenedlaethol. Er gwaethaf ei wrbaniaeth ac yn groes i bob ymddangosiad, ymgartrefodd yn llwyr yng Nghymru yn ystod pedwar degawd olaf ei fywyd. Byddai ef a'i wraig Anne yn croesawu aelodau o Gorws Opera Genedlaethol Cymru yn rheolaidd yn eu fflat dirodres yng Nghwm-brân. Cynhaliwyd cyngerdd gan Gerddorfa Simffoni Llundain dan arweiniad Colin Davis i nodi ei ben-blwydd yn
teulu HOLLAND BERW, Tua chanol y 15fed ganrif yr oedd stad Berw, sir Fôn, yn nwylo ITHEL AP HOWELL AP LLEWELYN, un o ddisgynyddion Llywarch ap Bran, arglwydd Menai yn niwedd y 12fed ganrif. Yr oedd gan Ithel ferch a elwid ELINOR, a mab a elwid OWEN. Daeth teulu Holland i gysylltiad â Berw pan briodwyd ELINOR, merch Ithel, a JOHN HOLLAND, a ddisgrifir fel un o wasanaethwyr Harri VI. Credir iddynt briodi rywbryd rhwng
HOPKINS, GERARD MANLEY (1844 - 1889), bardd ac offeiriad jiwbilî arian Esgob yr Amwythig, a luniwyd yn 1876 dan yr enw barddol 'Brân Maenefa' (mynydd uwchben Coleg Beuno Sant oedd Maenefa), lle mae'n gresynu bod tir a dŵr yn tystiolaethu i hen ffydd Gwynedd yn gryfach na phobl y fro, defnyddiodd fesur caeth y cywydd gyda'i odlau acennog a diacen am yn ail, ond dwy yn unig o'r deunaw llinell sy'n cynnwys cynganeddion cywir. Gwelai Hopkins fod cyfatebiaethau
EDNYFED FYCHAN ochr wrywol yna ar yr ochr fenywol. Nodyn golygyddol 2020: Bu gan Ednyfed Fychan ddwy wraig: 1) Tangwystl ferch Llywarch ap Brân, (mam i chwech o blant, gan gynnwys Tudur a Hywel); 2) Gwenllian ferch yr Arglwydd Rhys o Ddeheubarth (bu farw 1236), mam Goronwy, Gruffydd, Gwladus a Gwenllian. P. C. Bartrum, Welsh Genealogies AD 300-1400 (1974), 'Marchudd 4'

Canlyniadau chwilio

1 - 12 of 13 for "Brân"