Y Bywgraffiadur Cymreig

CATRIN (KATHERYN) o'r BERAIN (Mam Cymru; 1534/5 - 1591) Ganwyd Catrin yn 1534-5, yn ferch Tudur ap Robert Fychan o'r Berain, plwyf Llanyfydd, sir Ddinbych, o'i wraig Jane, merch Syr Roland Velville (bu farw 1527), mab gordderch Harri VII, a'i gwnaeth yn gwnstabl castell Biwmares, ac a roes Benmynydd, Môn, iddo. Daeth Penmynydd a Berain yn eiddo i Catrin maes o law. Bu Catrin yn briod bedair gwaith, ac y mae'n bwysig croniclo ei phriodasau a'i
DAFYDD LLWYD (bu farw 1619) HENBLAS,, bardd ac ysgolhaig O deulu bonheddig yr Henblas, (Llangristiolus, Môn) y dywedir iddo raddio yn B.A. o S. Edmund Hall, Rhydychen. Priododd Catrin ferch Rhisiart Owen o Benmynydd a bu iddynt tuag wyth o blant, a thri o'r meibion yn glerigwyr. Yn ôl Lewys Dwnn a J. E. Griffith bu'n briod hefyd gyda Siân ferch Llywelyn ap Dafydd o Landyfrydog (a honno'n wraig gyntaf iddo yn ôl Dwnn), Soniwyd am ei ysgolheictod a
GRUFFYDD, ROBERT (Patrobas; 1832 - 1863), bardd Ganwyd 7 Tachwedd 1832 yn Penymaes, Nefyn, Sir Gaernarfon, mab Robert a Catrin Gruffydd. Aeth yn fasnachwr, eithr bu farw o'r darfodedigaeth, 21 Ebrill (20 Ebrill yn ôl Not. W.) 1863, yn ddyn cymharol ieuanc, gan adael gweddw a dau o blant. Y flwyddyn cynt cyhoeddwyd Byr Ganeuon gan Patrobas (Pwllheli, 1862, ac arg. arall); ymddangosodd rhai caneuon o'i waith yn Y Dysgedydd a chyfnodolion eraill.
MORUS BERWYN (fl. c. 1553-1615), bardd Brodor, y mae'n debyg, o ardal mynyddoedd Berwyn. Cadwyd llawer o'i farddoniaeth mewn llawysgrifau. Cywyddau i wahanol foneddigion Gogledd Cymru yw'r rhan fwyaf o'i gerddi; yn eu plith ceir rhai i Sion Salbri o Lywenni a'i wraig Catrin o'r Berain, Syr Wiliam Morus o'r Clenennau, Rhobert Wyn o'r Foelas, Tomas Fychan o'r Hafod, capten Wiliam Tomas. Ceir hefyd gywydd ganddo i'r esgob Wiliam Morgan
CATRIN ferch GRUFFUDD ap HYWEL (fl. c. 1555), bardd
HUW ap RHYS WYN (fl. c. 1550), bardd Aelod o deulu bonheddig Mysoglen, Llangeinwen, sir Fôn; gŵr Catrin ferch Lewys ab Owain ap Meurig o'r Frondeg, Llangaffo. Cadwyd peth o'i farddoniaeth mewn llawysgrifau, ac yn ei phlith gywydd i ofyn cwch pysgota gan Thomas Glyn, Glynllifon, cywydd i henaint, a chywydd mwy anghyffredin ei destun, sef marwnad i'w hoff gi a elwid Bwrdi. Ceir hefyd ymryson rhyngddo â Rhydderch ap Rhisiart. Gwelir ei
LEWIS, ELLIS (fl. 1640-61), cyfieithydd Ganwyd yn Llwyngwern, plwyf Llanuwchllyn, Sir Feirionnydd, mab Cadwaladr Lewis ap Howel ap John a'i wraig Elizabeth ferch Ellis Fychan, Brynllech, plwyf Llanuwchllyn. Ychydig a wyddys am Ellis Lewis ar wahân i gyfeiriadau ato ef a'i dad yn y ' Subsidy Rolls,' etc. Priododd Ellen, ferch Robert Anwyl o'r Parc, plwyf Llanfrothen, a'i wraig Catrin, merch Syr John Owen, Clenennau, plwyf Penmorfa. Y
WILLIAMS, ABRAHAM (Bardd Du Eryri; 1755 - 1828) Rowland fab Owen, a fu'n chwilio am hanes y bardd yn yr America, ar sail yr hyn a glywodd gan ei ferch, Catrin, iddo sefydlu yn Dorence, Luzerne County, Pennsylvania, yn 1798, lle prynodd dir a gosod melin i lifio coed ar yr afon, a gwneuthur cadeiriau i'w gwerthu. Dangosodd Catrin gadair o waith ei thad iddo; dellt hickory oedd ei gwaelod, a dywedodd iddi waelodi cannoedd o gadeiriau pan oedd yn
KYFFIN, RICHARD (fl. c. 1480-1502), deon Bangor gefnogwr gweithgar i Harri Tudur yn ystod y blynyddoedd cyn brwydr Bosworth. Ailadeiladwyd côr yr eglwys gadeiriol yn ystod ei dymor fel deon, a chyflwynwyd un o'r ffenestri (sy'n cynnwys lluniau y santesau Dwynwen a Chatrin) ganddo. Daliai reithoraeth Llanddwynwen. Sylfaenodd siantri S. Catrin yn yr eglwys gadeiriol ac fe'i claddwyd ef yn ei hymyl yn yr asgell groes ddeheuol. Y mae arysgrif mewn efydd
ROBERT (ab) IFAN (fl. c. 1572-1603), prydydd ac uchelwr Salbriaid Llewenni, a cheir marwnadau ganddo i Catrin o'r Berain, a Siôn Tudur. Ceir peth o'i waith yn ei law ef ei hun yn Christ Church MS. 184 (am gopi ffotostat o'r llawysgrif hon gweler NLW MS 6495D: Llawysgrif Christ Church 184 (copi): Rhan 1- NLW MS 6496C: Llawysgrif Christ Church 184 (copi): Rhan 2) ac yn Peniarth MS 72. Enwir 'Robert Ifan lân lonydd' yng nghywydd Thomas Prys 'i yrru yr Eryr at
CATRIN ferch GRUFFYDD ab IEUAN ap [LLYWELYN?] FYCHAN (fl. 16eg ganrif), bardd
ROWLANDS, EDWARD DAVID (1880 - 1969), ysgolfeistr ac awdur Ganwyd 25 Tachwedd 1880 yn ffermdy Ty'n-y-fron, Llanuwchllyn, Meirionnydd, yn fab i Ellis Rowlands a'i wraig Catrin (ganwyd Edwards). Addysgwyd ef yn ysgol y bwrdd Llanuwchllyn, ysgol ramadeg y Bala a'r Coleg Normal, Bangor (1899-1901). Bu'n athro i ddechrau yn ysgol Troed-yr-allt, Pwllheli (1901-08), ac yna'n brifathro yn olynol ar ysgolion elfennol Chwilog (1908-27) a Chyffordd Llandudno (1927

Canlyniadau chwilio

1 - 12 of 47 for "Catrin"