Y Bywgraffiadur Cymreig

HARRIS, JOSEPH (Gomer; 1773 - 1825), gweinidog chanu'r cysegr. Cyhoeddodd Casgliad o Hymnau yn 1821, ag ynddo lawer o'r eiddo'i hun, a'u gwerthu gyda phethau eraill yn ei siop lyfrau. Cadwai ysgol-ddydd. Gellir ei alw'n dad y newyddiadur Cymraeg. Ei Seren Gomer, 1814-5, oedd yr wythnosolyn cwbl Gymraeg cyntaf. Er i'r ymgymeriad ei golledu'n fawr, ac er iddo fethu gyda hwn fel gyda'i Greal y Bedyddwyr, 1817, a'r Drysorfa Efengylaidd, 1806, y ceisiodd
HARRIS, JOHN RYLAND (Ieuan Ddu; 1802 - 1823) Ganwyd 12 Rhagfyr 1802 yn Abertawe, mab i ' Gomer.' Dysgodd argraffu gyda D. Jenkin. Pan fethodd Jenkin sicrhaodd ' Gomer ' ei swyddfa i'w fab. O 1816 ymlaen ' Ieuan ' a gysodai'r cwbl, a'r tad wedi oriau'r ysgol yn cywiro'r proflenni. Er mwyn dysgu'r ieithoedd clasur cai wersi preifat oddeutu 1822, a mynychai Goleg Hamsworth gerllaw. Ysgrifenasai Cymorth i Chwerthin cyn ei fod yn 12 oed, a'i ail
LEWIS, JOHN (GOMER) (1844 - 1914), gweinidog gyda'r Bedyddwyr ac areithydd 1,100 o aelodau. Ymsefydlodd yn Belle Vue, Abertawe, Mawrth 1878, ac wedi agor Capel Gomer ym Mawrth 1891, ychwanegodd yr enw 'Gomer' at ei enw ei hun. Adnabyddid ef fel y ' Dr. Gomer ' wedi ymweld ohono ag U.D.A. ym Mai 1878. Yr oedd yn enwog fel pregethwr, yn ddyngarwr mawr ymhlith y tlodion, yn ddihafal fel darlithydd - rhoes ei ddarlithiau ar ' Ffair y Byd,' ' Abraham Lincoln,' a ' Gogoniant
teulu LEWIS, argraffwyr a chyhoeddwyr DAVID LEWIS (1890 - 1943), oedd mab hynaf John David a Hannah Lewis; ganwyd 18 Ebrill 1890 ym Market Stores, Llandysul, Ceredigion. Addysgwyd ef yn ysgol cyngor ac ysgol sir Llandysul. Dysgodd grefft argraffu gan William John Jones, prif argraffydd Gwasg Gomer a sefydlwyd gan y tad. Pan fu'r tad farw yn 1914 syrthiodd baich trwm yr argraffwasg a'r siop lyfrau ar ysgwyddau David, gan fod ei frodyr
ROBERTS, GOMER MORGAN (1904 - 1993), gweinidog (MC), hanesydd, llenor ac emynydd rhai o lowyr yr ardal a'u cyhoeddi mewn cyfrol yn dwyn y teitl O Lwch y Lofa (1924). Gwerthwyd pob copi a chyflwyno'r elw o £30 er mwyn rhoi, yn ôl cyflwyniad John Griffiths, 'hwb ymlaen i'r bardd athrylithgar Gomer Roberts - llanc y clyw Cymru fwy amdano yn y dyfodol.' Ar ôl ei flwyddyn yn Birmingham, dechreuodd ar ei gwrs addysg yng Ngholeg Trefeca ac yna, 1926-9, bu'n dilyn y Cwrs Cyffredinol yng
FRANCIS, JOHN (1789 - 1843), melinydd a cherddor Ganwyd 20 Mawrth 1789, mab William a Margaret Francis, Melin Rhyd-hir, Pwllheli, Sir Gaernarfon. Hoffai gerddoriaeth yn fachgen, dysgodd elfennau cerddoriaeth a chynghanedd, a daeth i allu cyfansoddi yn lled ieuanc. Nid oes ond tair tôn ar gael o'i waith. Yn Seren Gomer, Tachwedd 1821, ceir tôn o'r enw ' Mwyneidddra,' ac un arall dan yr enw ' Gomer,' ac, ym Mawrth 1823, y dôn ' Pwllheli ' - ei
DAVIES, JAMES (Iago ap Dewi; 1800 - 1869), argraffydd a bardd Ganwyd gerllaw Pencader, Sir Gaerfyrddin. Ni chafodd ddim manteision addysgol pan yn ieuanc, a bu'n gweithio ar ffermydd. Ymunodd ag eglwys yr Annibynwyr ym Mhencader. Pan oedd tuag 20 mlwydd oed peidiodd â gweithio ar ffermydd ac aeth i Gaerfyrddin yn brentis argraffydd gyda John Evans, argraffydd, swyddfa Seren Gomer. Yno cyfarfu â rhai o anianawd gyffelyb i'r eiddo ei hun - e.e. W. E. Jones
LEWIS, JOHN DAVID (1859 - 1914), llyfryddwr, hanesydd lleol, a sefydlydd gwasg argraffu Gwasg Gomer yn 1894, a throi'r fusnes yn llwyr yn fusnes llyfrwerthwr ac argraffydd. Credir mai edmygedd J. D. Lewis o Joseph Harris ('Gomer') a barodd iddo alw ei wasg yn Wasg Gomer. Y llyfrau cyntaf a argraffwyd yng Ngwasg Gomer oedd Hanes Plwyf Llandyssul (W. J. Davies 1896), Hanes Plwyfi Llangeler a Phenboyr (Daniel E. Jones 1899), a Hanes Plwyf Llangunllo (E. Cunllo Davies 1905). Argraffwyd yma
THOMAS, THOMAS EMLYN (Taliesin Craig-y-felin; 1822 - 1846), gweinidog Undodaidd, bardd, ysgolfeistr Ganwyd fis Tachwedd 1822 yn Penygraig (Pengraigwnda), plwyf Penbryn, Sir Aberteifi, yn fab i David ac Elizabeth Thomas. Addysgwyd yn yr ysgol a gedwid drwy haelioni'r rheithor yn Troedyraur, Ffrwd-y-fal, a Choleg Caerfyrddin (1839-43). Ordeiniwyd yn weinidog eglwysi Undodaidd Cribin a Chiliau Aeron yn 1843 (gweler Seren Gomer, 1843, 275), ac fe gadwodd ysgol yng Nghribin drwy'r cyfnod yma. Yr
WILLIAMS, DAVID (Iwan; 1796 - 1823), gweinidog gyda'r Bedyddwyr Ganwyd yn Penpontbren ym mhlwyf Llanwnen, Sir Aberteifi Ionawr 1796. Mynychai Aberduar, lle y gweinidogaethai ei lysdad, David Davies. Wedi bod yn ysgol ramadeg Castell Hywel ac athrofa Bryste, bu'n gofalu am ysgol baratoi y Tabernacl, Caerfyrddin, am ychydig. Ysgrifennai'n aml i Seren Gomer, 1818-23, ac ysgrifennodd Llythyr byr oddi wrth Dwrch daear at ei fam, a Serious remarks on the ordinance
LLOYD, JOHN (Einion Môn; 1792 - 1834), ysgolfeistr a bardd ' fardd ' iddynt, a phan ymosododd rhai clerigwyr yng Nghymru ar y gymdeithas honno, canodd Lloyd (1829) res o benillion, ' Cymreigyddion Caerludd versus Cleberwyr Diymenydd.' Dengys adroddiadau o gyfarfodydd y Cymreigyddion (yn Seren Gomer) y byddai hefyd yn darlithio iddynt. Ond yn 1832, fe'i cawn, yng nghwmni Griffith Davies, F.R.S., yn protestio'n erwin yn erbyn tueddiadau gwleidyddol Radicalaidd y
EDWARDS, WILLIAM (Gwilym Callestr, Wil Ysgeifiog; 1790 - 1855), bardd Ganwyd mewn bwthyn o'r enw Plas Iolyn, Caerwys. Saer melinau oedd with ei grefft, ond yr oedd yn ddyn diarhebol wlyb - fe gofir y disgrifiad doniol ohono gan 'Talhaiarn' (Gwaith, ii, 200-2). Bu mewn gwallgofdy fwy nag unwaith, ac yng ngwallgofdy Dinbych y bu farw. Ond yr oedd yn fardd digon sylweddol, ac yn enwedig yn englynwr da. Enillodd yn eisteddfod Biwmares, 1832, ar yr awdl (Seren Gomer

Canlyniadau chwilio

1 - 12 of 126 for "Gomer"