Y Bywgraffiadur Cymreig

HYWEL GETHIN (fl. c. 1485), bardd y dywedir ei fod yn ŵr o Glynnog Fawr yn Sir Gaernarfon. Nid erys unrhyw fanylion amdano, ond y mae'n amlwg bod y dyddiadau a roir iddo gan Owen Jones, 'Gweirydd ap Rhys,' 'Myrddin Fardd,' a Wiliam Owen (sef 1570-1600), yn rhy ddiweddar, oherwydd ceir mewn llawysgrifau gywydd moliant a gyfansoddodd i bedwar mab Rhys ap Hywel ap Madog o Lanystumdwy, ac yr oedd y rheini'n byw yn niwedd y 15fed
HUGHES, JOHN JAMES (Alfardd; 1842 - 1875?), newyddiadurwr Ganwyd yn y Garreg Lefn, plwyf Llanbadrig, Môn. Llafurwr amaethyddol oedd ei dad, a bu yntau yn gweini ar ffermydd am ysbaid cyn myned i Fangor yn was saer maen. Ym Mangor daeth dan ddylanwad gŵr arall o Fôn, ' Gweirydd ap Rhys ', a dechreuodd ei ddiwyllio ei hun. Yn 1866 ymunodd â heddlu sir Gaernarfon, ond ymddiswyddodd tua 1869 pan benodwyd ef yn is-olygydd Yr Herald Cymraeg yng Nghaernarfon
GRUFFUDD ab ADDA ap DAFYDD (fl. 1340-1370), llenor ganrif sydd ar gael, sef ' Breuddwyd Gruffudd ab Adda ' (a argraffwyd gan ' Gweirydd ap Rhys ' yn ei Hanes Llenyddiaeth Gymreig a chan Penar Griffiths yn Rhyddiaith Gymreig), a ' Trwstaneiddrwydd Gruffudd ab Adda ap Dafydd ' (a argraffwyd yn Y Cydymaith Diddan, 1766). Yr oedd hefyd yn gerddor, ac argraffwyd ei ' Gainc Ruffudd ab Adda ' yn y The Myvyrian Archaiology of Wales. Yn yr ail arg. o D.G.G
PRYSE, ROBERT JOHN (Gweirydd ap Rhys; 1807 - 1889), hanesydd a llenor ' a thraddododd 'Gwilym Hiraethog' bregeth yn ei erbyn ef a'i syniadau yng nghymanfaoedd Caernarfon a Llangefni, Gorffennaf 1844. Urddwyd ef yn fardd, dan yr enw 'Gweirydd ap Rhys,' yn eisteddfod Aberffraw, 1849. Yn sicr ni bu llenor mwy diwyd nag ef yn y ganrif. Cyhoeddodd lu o erthyglau a llyfrynnau, rhai'n gyfieithiadau ond y rhan fwyaf yn waith gwreiddiol; cyfrannodd fwy na neb tuag at Y
STEPHENS, THOMAS (1821 - 1875) 1893); Orgraff yr Iaith Gymraeg, 1859, gyda ' Gweirydd ap Rhys.' Cyfrannodd erthyglau i'r Beirniad, 1861-3, a'r Archæologia Cambrensis, 1851-3. Ef oedd y cyntaf i fabwysiadu'r dull gwyddonol o feirniadu llenyddiaeth. Bu farw 4 Ionawr 1875, a chladdwyd yng nghladdfa gyhoeddus Cefn Coed Cymer.
JAMES, JAMES (SPINTHER) (1837 - 1914), un o haneswyr enwad y Bedyddwyr gasgliadau o emynau; ond y mae'n llawer mwy adnabyddus fel sgrifennwr ar hanes, yn enwedig hanes ei enwad. Cyfrannodd nifer mawr o ysgrifau a phenodau i lyfrau fel Cymru ' Meudwy Môn ' (Owen Jones), Hanes y Brytaniaid a'r Cymry ' Gweirydd ap Rhys ' (R. J. Pryse), ac Enwogion y Ffydd. Gyda ' Ioan Emlyn ' (John Emlyn Jones), cwplaodd Y Parthsyllydd (1870-5 - gweler hanes y llyfr yn Cardiff Catalogue). Ond
ELLIS, ROBERT (Cynddelw; 1812 - 1875), gweinidog gyda'r Bedyddwyr, pregethwr, bardd, hynafiaethydd, ac esboniwr Cymry ('Gweirydd ab Rhys'). Yn herwydd ei ddawn siarad naturiol, ei ffraethineb, a'i wybodaeth eang, yr oedd yn un o ddarlithwyr enwog ei gyfnod, onid yr enwocaf oll, ac, er bod ganddo gyflawnder o destunau, llenyddiaeth a hanes Cymru oedd ei hoff faes, a'i ddarlithiau wedi eu bachu wrth ei ddawn chwilota. Bu'n gymwynasydd i Wasg ei enwad. Yr oedd yn olygydd Y Tyst Apostolaidd, 1846-50; Y Tyst, 1851
THOMAS, DEWI-PRYS (1916 - 1985), pensaer Ganwyd Dewi-Prys Thomas ar 5 Awst 1916 yn ardal Toxteth Park, Lerpwl, plentyn hynaf Adolphus Dan Thomas (1889-1974), swyddog undeb y gweithwyr banc, a'i wraig Elysabeth (Lys) Watkin Thomas (g. Jones, 1888-1953). Ganwyd ei chwaer Rhiannon ('Nannon') Prys Thomas yn 1919. Roedd yr hanesydd Robert John Pryse ('Gweirydd ap Rhys', 1807-1889) yn hen daid iddo. Sylwer mai yn ddiweddarach y mabwysiadodd
teulu WYNN Bodewryd, Disgynnai Wynniaid Bodewryd yn Nhwrcelyn, Môn, o'r GWEIRYDD AP RHYS y dywedir iddo flodeuo yng nghwmwd Talybolion tua'r flwyddyn 1170; 'cyfrifir ef yn dad un o'r Pymtheg Llwyth.' Ei fab hynaf oedd TRAHAEARN a elwid hefyd, meddir, yn Gadhaearn, oddi wrth yr hwn y dywedir i hen felin yng Nghaerdegog, a elwid ' Melin Cathayran,' gael ei henw. Mab iddo ef ydoedd MEURIG, a roes ei enw i ran o blwyf
STEPHENS, THOMAS (Casnodyn, Gwrnerth, Caradawg; 1821 - 1875), hanesydd a diwygiwr cymdeithasol , gan ei alw'n 'maniac' ac yn 'gelwyddgi' gan gynrychiolwyr capel ac Eglwys am yr agwedd arloesol hon. Thomas Stephens oedd un o ddau ymgyrchydd blaenllaw dros ddiwygio orgraff y Gymraeg, pwnc a drafodwyd ers ymdrechion cyfeiliornus William Owen Pughe. Yn dilyn cyfarfod yn Eisteddfod Llangollen 1858, cylchredwyd holiaduron gan Stephens a Robert John Pryse (Gweirydd ap Rhys) a arweiniodd at gyhoeddi
GWEIRYDD ap RHYS (fl. c. 1170) - gweler WYNN
GWEIRYDD ap RHYS - gweler PRYSE, ROBERT JOHN

Canlyniadau chwilio

1 - 12 of 12 for "Gweirydd"