Y Bywgraffiadur Cymreig

EVANS, BENJAMIN (1740 - 1821), gweinidog Annibynnol diwedd ei oes. Trwy ei lafur ef yn bennaf y sefydlwyd eglwysi Hawen, Glynarthen, Penrhiwgaled, Pisga, a Capel-y-wig, a gofalai amdanynt. Cyhoeddodd Llythyrau at gyfaill, ar y pwngc o fedydd, 1788, a barodd ddadl rhyngddo a'r Dr. William Richards o Lynn. Cyfieithodd Crefydd Gymdeithasol Mathias Maurice, 1797, a chyhoeddodd hefyd bamffledau yn cynnwys pregethau ac emynau, a chatecismau i'r ysgol Sul, ac
OWEN, MARY (1796 - 1875), emynyddes Ganwyd yn 1796 yn Ynys-y-maerdy, Llansawel, Sir Forgannwg, yn ferch i David a Mary Rees, ei thad yn ddiacon yng nghapel Maesyrhaf, Castell Nedd. Cynhelid cyrddau crefyddol yn ei chartref a dysgodd garu emyn yn ieuanc. Perswadiodd William Williams ('Caledfryn') hi i gyhoeddi cynnyrch ei hawen, Hymnau ar Amryw Destunau (1839); argrr. eraill yn 1840, 1841, 1842). Cyfansoddodd dros 100 o emynau : yn
EVANS, DAVID (1744 - 1821) Maesyberllan, gweinidog y Bedyddwyr Ganwyd ger Aberporth, Sir Aberteifi, mab David Evans, pysgotwr. Bu'n gwasnaethu ar amryw ffermydd o 1754 hyd 1774. Anaml yr âi i gapel cyn iddo ddechrau mynychu capel Hawen (A) yn 1767. Gwrthododd ymuno â'r Annibynwyr a'r Methodistiaid, a mynnodd ei fedyddio yng Nghilfowyr yn 1770, pan oedd yn hwsmon y Ddolgoch, Troedyraur, ac fe'i cymhellwyd i bregethu 'n union. Wedi priodi yn 1774, cymerth
CROWTHER, JOHN NEWTON (Glanceri; 1847 - 1928), athro ysgol bywyd a phobl yr ardal honno. Bu yn Rhydlewis am 23 mlynedd. Yn 1890 symudodd i Fethesda, Arfon, i fod yn brifathro ysgol y Cefnfaes. Wedi ymneilltuo o waith ysgol, symudodd i Gaerdydd, ac oddi yno i Solfach, Sir Benfro, lle y bu farw 14 Chwefror 1928; claddwyd ef ym mynwent Hawen ar lannau Ceri. Ymddiddorai mewn llenyddiaeth a cherddoriaeth, ac yn ychwanegol at ei waith fel bardd ysgrifennodd ddarnau
JONES, ELIZABETH MARY (Moelona; 1877 - 1953), athrawes a nofelydd Hawen (A) lle yr oedd ' Moelona ' yn aelod. Yr oedd y pryd hynny draddodiad llenyddol ac eisteddfodol byw yn yr eglwysi lleol ac yn y fro, a bu ' Moelona ' drwy gydol ei hoes yn drwm dan ddylanwad ardal ei magwraeth. Cyfoed â hi yn yr ysgol oedd D. Caradoc Evans, a hi yn hytrach nag ef a benodwyd yn ddisgybl-athrawes pan gynigiodd y ddau ohonynt am yr un swydd. Gan i'w mam farw yn 1890, ni chafodd ei
HUWS, WILLIAM PARI (1853 - 1936), gweinidog gyda'r Annibynwyr , 1874. Yn 1877 aeth am gwrs ychwanegol i Brifysgol Yale, America, a graddiodd yn B.D. yno yn 1880. Dychwelodd i Gymru a chafodd alwad i fugeilio eglwysi Beulah a Brynmair, Sir Aberteifi; urddwyd ef yno yn 1882. Daeth yn fuan i amlygrwydd mawr fel dirwestwr pybyr, a chyda'i gymydog, y Parch. David Adams, Hawen, cychwynnodd fudiad a greodd gynnwrf mawr trwy'r sir. Yn 1887 symudodd i ofalu am eglwysi
EVANS, EVAN KERI (1860 - 1941), gweinidog gyda'r Annibynwyr Brifysgol, Bangor. Yn 1894 fe'i gwnaed yn arholwr M.A. Glasgow. Torrodd ei iechyd i lawr yn 1896 eithr, yn 1897, urddwyd ef yn weinidog yn Hawen a Bryngwenith. Yn 1900 symudodd i eglwys y Priordy, Caerfyrddin, ac yn y flwyddyn ganlynol fe'i hapwyntiwyd yn athro yn ei hen goleg mewn athroniaeth ac Athrawiaeth Gristnogol. Dylanwadodd diwygiad 1904-5 yn ddwfn arno. Ymdaflodd i Fudiad Dyfnhau y Bywyd Ysbrydol
EVANS, WILLIAM (Wil Ifan; 1883 - 1968), gweinidog (A. Saesneg), bardd a llenor yn Gymraeg a Saesneg Ganwyd 22 Ebrill 1883 yng Nghwm-bach, Llanwinio, Sir Gaerfyrddin, mab Dan Evans, gweinidog (A) Hawen a Bryngwenith wedyn, a golygydd Y Celt am gyfnod, a Mary (ganwyd Davies) o Gwm-bach, Llanwinio. Graddiodd (B.A., 1905) ym Mhrifysgol Cymru, a bu hefyd yng Ngholeg Manchester, Rhydychen. Gwr galluog ydoedd, eithr nid awyddai am ddisgleirdeb addysg, ac er ei fod yn bregethwr coeth, efengylaidd, ni
ADAMS, DAVID (1845 - 1922), diwinydd Goleg Normal Bangor. Yn 1867 dechreuodd fel ysgolfeistr yn y Bryn, Llanelli. Yn 1869 aeth i Goleg Normal Abertawe. Bu'n ysgolfeistr yn Ystradgynlais yn 1870-2. Wedi cyfnod o waelder iechyd enillodd ysgoloriaeth yng Ngholeg Prifysgol Cymru, Aberystwyth, lle y graddiodd yn B.A. (Prifysgol Llundain) yn 1877. Yn 1878 ordeiniwyd ef yn weinidog yn Hawen a Bryngwenith (A.), pryd yr amlygodd ei wroldeb a'i
WILLIAMS, DAVID JOHN (1885 - 1970), llenor yna'n athro Cymraeg yno o 1937 tan ei ymddeoliad yn 1945. Priododd Siân Evans, merch Dan Evans, gweinidog (A) Hawen, a Mary ei wraig, a chwaer i'r bardd William Evans, ' Wil Ifan ', yn 1925 ac ymgartrefodd y ddau yn Abergwaun gan wneud eu haelwyd yn y ' Bristol Trader ' yn gyrchfan i lu o ffrindiau. Codwyd D. J. Williams yn flaenor yn eglwys Pentowr (MC) yn 1954. Ni bu iddynt blant. Bu farw ei wraig

Canlyniadau chwilio

1 - 10 of 10 for "Hawen"