Y Bywgraffiadur Cymreig

EVANS, ELLIS HUMPHREY (Hedd Wyn; 1887 - 1917), bardd Ganwyd 13 Ionawr 1887, mab hynaf Evan a Mary Evans, yr Ysgwrn, Trawsfynydd. Yn yr ysgol elfennol a'r ysgol Sul y rhoed iddo hynny o gyfleusterau addysg a gafodd, ond ymroes beunydd i'w ddiwyllio'i hun. Amlygodd yn gynnar ei duedd at farddoni, a chafodd bob swcwr gartref. Yr oedd ei dad yn dipyn o fardd gwlad, ac felly ei daid o ochr ei fam. Urddwyd ef â'r enw ' Hedd Wyn ' mewn arwest ar lan Llyn
ABRAHAM (bu farw 1080), esgob Dewi Olynydd Sulien a ymddiswyddodd yn 1078 ('euream' yn Peniarth MS 20). Yn ôl llawysgrif C yr ' Annales Kambriae ' fe'i llofruddiwyd gan y 'cenedl-ddynion' a anrheithiodd Tyddewi yn 1080. Darganfuwyd croes goffa arysgrifenedig ei feibion Hedd ac Isaac yn yr eglwys gadeiriol yn 1891.
teulu LLOYD Hafodunos, Wigfair, Y mae teulu Lloyd, Hafodunos (ym mhlwyf Llangernyw) yn olrhain ei dras o Hedd Molwynog trwy Bleddyn Llwyd ap Bleddyn Fychan. Dyma ran ddiweddar y llinell uniongyrchol fel y rhoddir hi gan J. E. Griffith (Pedigrees, 215): HENRY LLOYD (siryf sir Ddinbych, 1593), ROGER LLOYD, FFOULK LLOYD (yn fyw yn 1609), HENRY LLOYD, HEDD LLOYD (siryf sir Ddinbych, 1679), a PHOEBE LLOYD (bu farw 1760), merch ac
ROBERTS, WILLIAM (fl. c. 1825), cerddor . Cyfansoddodd lawer iawn o donau, ond adwaenir ef fel cyfansoddwr y dôn ' Andalusia ' ar yr emyn ' O Dduw rho im Dy hedd,' a fu yn boblogaidd yng Nghymru hyd ddiwedd y ganrif ddiwethaf.
EDWARDS, JOHN KELT (1875 - 1934), arlunydd . Evans (' Hedd Wyn '), etc. Ar ôl rhyfel 1914-8 cynlluniodd faner ac arwyddlun y ' Comrades of the Great War,' rhôl anrhydedd y Royal Welch Fusiliers, etc. Yr oedd hefyd yn gwneud lluniau i'w rhoddi mewn llyfrau printiedeg. Bu farw 11 Hydref yn Ceinewydd, rhwng Maentwrog a Talsarnau.
JONES, JOHN BOWEN (1829 - 1905), gweinidog Annibynnol , lle yr oedd yn aelod, ordeiniwyd ef yn Awst 1851, a bu'n weinidog Hermon (Llansadwrn) a Tabor (Llanwrda), 1851-9, Penybont-ar-Ogwr, 1859-74, Coety, 1863-74, a'r Plough (Aberhonddu), 1874-1903. Cadwai ysgol baratoi pregethwyr ym Mhenybont-ar-Ogwr ac Aberhonddu. Bu'n llywydd yr Undeb (1894); yr oedd yn un o gychwynwyr Y Beirniad (1850-79), a bu'n golygu Y Cennad Hedd (1866-1903) a'r Beirniad (1875-9
JAMES, JOHN LLOYD (Clwydwenfro; 1835 - 1919), gweinidog gyda'r Annibynwyr a hanesydd golygu Cyfaill y Werin, 1862, a cholofn barddoniaeth Y Twr (Aberdâr) am dymor. Ysgrifennodd lawer i'r Beirniad (yr hen), Y Tywysydd, Y Diwygiwr, a Cennad Hedd. Ei faes arbennig oedd hen hanesion lleol ac eglwysig a phortreadu hen gymeriadau megis ' Siams Dafydd.' Ei ddau brif waith oedd Hanes Cymanfaoedd yr Annibynwyr, 1867-9, pum rhan, a Hanes Eglwys Glandwr, 1902. Cyhoeddwyd ei nofel Habakkuk Crabb
DAVIES, TREVOR OWEN (1895 - 1966), gweinidog (MC) a phrifathro Coleg Trefeca . Priododd, yn 1933, Olwen Jane, merch Benjamin Phillips, gweinidog (MC) Merthyr Cynog, a bu iddynt un mab. Yr oedd T.O. Davies yn ŵr blaenllaw yn ei gyfundeb ac ym mywyd cyhoeddus sir Frycheiniog. Ef oedd cadeirydd Bwrdd Colegau Unedig ei gyfundeb, ac etholwyd ef yn llywydd Sasiwn y Dwyrain yn 1964. Bu'n aelod o Standing Joint Committee ac o bwyllgor addysg sir Frycheiniog, a dyrchafwyd ef yn ynad hedd yn
EVANS, WILLIAM JOHN (1866 - 1947), cerddor oedd yn un o olygwyr Y Caniedydd Cynulleidfaol Newydd, 1921, a Caniedydd Newydd yr Ysgol Sul, 1930. Ceir pump o donau o'i waith yn Y Caniedydd Cynulleidfaol Newydd, ac y mae ei dôn ' Rhys ' (a gyfansoddodd er côf am ei dad) ar yr emyn ' Rho im yr hedd ' yn boblogaidd. Perfformiwyd llawer o gyfanweithiau ganddo ef a'i dad yn Aberdâr. Wedi colli ei briod, ac ymddiswyddo o'i fasnach, aeth i fyw at ei
DAVIES, BEN (1878 - 1958), gweinidog (A) Dysgedydd, Cennad hedd a Tywysydd y plant, a hefyd i'r Genhinen. Pregethwr ysgrythurol ydoedd uwchlaw pob dim, a'i bersonoliaeth siriol, ei gorff lluniaidd a thal, a'i ddawn ymadroddi persain, yn ei wneud yn ffefryn am flynyddoedd lawer yn eglwysi ei enwad.
NICHOLSON, WILLIAM (1844 - 1885), gweinidog gyda'r Annibynwyr newydddeb ei ddawn. ' Nid yn aml y clywid neb yn meddu mwy o allu i ddyddori ei wrandawyr,' meddai'r Dr. John Thomas. Ar gyfrif ei amlygrwydd ynglŷn â brwydr y cyfansoddiadau (gweler M. D. Jones) cythruddodd nifer yn eglwys Grove Street; aethant allan a sefydlu eglwys arall yn Kensington yn 1878. Yr oedd Nicholson yn llenor a bardd gwych. Yn 1881 cyhoeddodd y Cennad Hedd, misolyn a gylchredai gan mwyaf
EVANS-WILLIAMS, LAURA (1883 - 1944), cantores mewn cyngherddau ac mewn oratorio; canai hefyd ganeuon operataidd yn bur effeithiol, a hoff iawn ganddi oedd canu alawon Cymreig, gan gynnwys alawon gwerin. Yn ystod rhyfel 1914-18 aeth ar daith ganu gyda'r gontralto enwog Clara Butt. Fe'i gwahoddwyd hi i ganu cân y cadeirio yn Eisteddfod Genedlaethol Birkenhead, 1917; a phan gyhoeddwyd bod y bardd buddugol (Ellis H. Evans, Hedd Wyn (1887 - 1917

Canlyniadau chwilio

1 - 12 of 36 for "Hedd"