Y Bywgraffiadur Cymreig

MADOG FYCHAN ap MADOG ap GRUFFYDD (bu farw 1269) ŵyr Gruffydd Maelor I a brawd Gruffydd Maelor II. Pan fu ei dad farw yn 1236 ymunodd Madog Fychan yn y rhannu a ddilynodd ar Powys Fadog. Yr oedd ei osgo ef ar broblemau gwleidyddol mawr y cyfnod yn gyffelyb i eiddo Gruffydd Maelor I. Yn 1245 ceir ef ymhlith cynghreiriaid Dafydd II; yn 1258 yr oedd ar ochr Llywelyn II. Nid oedd y ffaith i'w ymrwymiad ar ran Tudur ab Ednyfed gael ei dderbyn gan
GRUFFYDD ap MADOG (bu farw 1191) mab Madog ap Maredudd a Susanna, merch Gruffydd ap Cynan, a sylfaenydd prif linach deyrnasol gogledd Powys yn ystod y 13eg ganrif. Pan rannwyd y dalaith yn ddwy adran o ddylanwad ar farwolaeth Madog ap Maredudd yn 1160, yr oedd tiroedd i'r gogledd o'r Rhaeadr yn agored i gael eu rhannu unwaith yn rhagor cydrhwng Gruffydd a'i frodyr; gweler Owain Fychan ac Owen Brogyntyn. Ei gyfran ef oedd Maelor
MADOG ap MAREDUDD (bu farw 1160), brenin Powys castell Tomen-y-Rhodwydd ym mhen deheuol Dyffryn Clwyd, heriodd Madog, mewn cynghrair â Ranulf, iarll Caer, nesâd Owain tuag ato, eithr ni lwyddodd yr her, a chollodd Madog, am beth amser, lywodraeth ar ei diroedd yn Iâl.Daeth tro ar fyd yn hyn o beth, fodd bynnag, yn 1157 pan wnaeth Harri II, gyda chymorth Madog, ddatganiad pendant o'i awdurdod fel brenin yng Ngogledd Cymru. Hyd ei farwolaeth dair
RHIRID FLAIDD (fl. 1160) Haer ferch, Generis, mam Rhirid Flaidd. Tybir i Haer gymryd Bleddyn ap Cynfyn, brenin Powys, yn ail ŵr ac o'r herwydd cafodd Gwrgenau diroedd ym Mhowys gan hanner-brawd ei wraig, sef gan y brenin Maredudd. Os ydyw hyn oll yn wir yr oedd Rhirid, y dywedir iddo etifeddu tiroedd ei dad ym Mochnant a Phenllyn (sef yn Pennant Melangell a Rhiwaedog) heblaw tiroedd y fam yn Gest, yn gefnder i Madog ap
MADOG BENFRAS (fl. c. 1320-60), bardd o Farchwiail yn sir Ddinbych. Rhoddir ei achau yn Powys Fadog : ' Madog Benfras ap Gruffudd ap Iorwerth, arglwydd Sonlli, ab Einion Goch ab Ieuaf ap Llywarch ab Ieuaf ap Niniaw ap Cynfrig ap Rhiwallawn.' Yr oedd ei ddau frawd, Llywelyn Llogell (person plwyf March'wiail) ac Ednyfed, yn feirdd hefyd, a dywedir gan ' Iolo Morganwg ' mai Llywelyn ap Gwilym o Emlyn oedd eu hathro barddonol hwy ill tri
MADOG ap LLYWELYN, gwrthryfelwr 1294 Dangoswyd yn bendant mai mab ydoedd i Lywelyn ap Maredudd, arglwydd-ddeiliad olaf Meirionnydd, y gŵr y cymerwyd ei dreftadaeth oddi arno am iddo wrthwynebu Llywelyn II yn 1256 (gweler Llywelyn Fawr a Llywelyn Fychan, arglwyddi Meirionnydd). Trigai Llywelyn yn Lloegr - yn un o bensiynwyr y brenin; wedi ei farw yn 1263 parhaodd ei fab, Madog, mewn ffafr yn llys y brenin. Yn ystod 1277 gwnaethpwyd
RHYS PENNARDD (fl. c. 1480), bardd y dywedir amdano ei fod yn ŵr naill ai o Gonwy neu o Glynnog yn Sir Gaernarfon; dywedir ei gladdu yn Llandrillo, Sir Feirionnydd. Ceir nifer o'i gerddi mewn llawysgrifau, ac yn eu plith gywyddau i Elisau ap Gruffudd ab Einion o'r Plas yn Iâl, Gruffudd Fychan ap Hywel ap Madog a Rhys ap Hywel ap Madog o Dalhenbont, Hywel Ddu o Fôn a'i wraig Mallt, a hefyd i Wiliam, cwnstabl Aberystwyth. Canodd
CADWGAN (bu farw 1111), tywysog Ail fab Bleddyn ap Cynfyn (a fu farw 1075). Clywir sôn amdano gyntaf yn 1088, pryd yr ymosododd ar Ddeheubarth, gyda'i frodyr Madog a Rhiryd, a gyrru Rhys ap Tewdwr yn alltud. Yn ddiweddarach yn y flwyddyn dychwelodd Rhys gyda llynges o Iwerddon; cyfarfu â gwŷr Powys mewn brwydr y collodd Madog a Rhiryd eu bywydau ynddi ond o'r hon y gallodd Cadwgan ddianc. Rhoes marw Rhys yn 1093 gyfle i
LLYGAD GŴR (fl. -1268-), bardd moliant Y mae Gwilym Ddu yn ei gysylltu â'r Tŵr, Edeirnion, h.y. Hendwr, Llandrillo. Syrth ei waith i ddau ddosbarth: (a) canu i dri o fân dywysogion gogledd Powys, sef Gruffudd (bu farw 1269) a Hywel (bu farw tua 1268), feibion Madog ap Gruffudd Maelor, a Llywelyn, fab Gruffudd ap Madog uchod. Gan amlaf yr oedd y rhain yn ffyddlon i'r Llyw Olaf, ac fe'u molir am 'gadw terfyn heb wathrudd,' sef am
MADOG ap GRUFFYDD (bu farw 1236), arglwydd Powys (gweler dan Gwenwynwyn).Ar y cyntaf yr oedd Madog yn gyfeillgar â Llywelyn I, eithr troes ei gefn ar ei gefnder pan oedd ffawd hwnnw yn bur isel yn 1211. Parhaodd i gadw draw wedi i Lywelyn ailffurfio'r gynghreiriaeth Gymreig yn 1212 ac ystyrid ef fel un o gynghreiriaid cydnabyddedig y brenin John, yn derbyn tâl ganddo. Erbyn 1215, fodd bynnag, fe'i ceir yn gadarn o blaid Llywelyn a pharhaodd felly hyd
MEREDUDD ap RHYS (fl. 1450-85), uchelwr, offeiriad, a bardd Ei enw ef yn sicr yw hwnnw a geir yn llyfrau achau Robert Vaughan o'r Hengwrt ac Edward ap Roger o Riwabon - Meredudd ap Rhys a briododd Angharad ferch Madog ap Robert o Gristionydd ym mhlwyf Rhiwabon. Olrheinir ei ach i Rys Sais a Thudur Trefor. Mewn llawysgrifau eraill cysylltir ei hendaid Madog Llwyd â'r Plas yn Nanheudwy ', cyndadau llawer o deuluoedd bonheddig yn y Maelorau a'r Mars
LLYWARCH LLAETY (fl. c. 1140-60), un o feirdd cyfnod y Tywysogion Erys cyfres o'i englynion i Lywelyn ap Madog ap Maredudd o Bowys mewn llawysgrifau. Y mae'n bosibl mai'r un gŵr oedd ef â LLYWARCH Y NAM, bardd y ceir cyfres arall o englynion ganddo i'r un tywysog.

Canlyniadau chwilio

1 - 12 of 110 for "Madog"