AUBREY, THOMAS (1808 - 1867), gweinidog Wesleaidd

Ganwyd 13 Mai 1808 yng Nghefncoedcymer, plentyn hynaf Thomas ac Anne Aubrey. Dechreuodd bregethu cyn bod yn 15 oed, a derbyniwyd ef i'r weinidogaeth Wesleaidd yn 1826. Teithiodd ar nifer o gylchdeithiau yng Ngogledd Cymru ac yn Llundain, Lerpwl, a Merthyr Tydfil rhwng 1826 a 1865, pan aeth yn uwchrif. Bu'n gadeirydd talaith Gogledd Cymru o 1854 i 1865. Priododd Elizabeth, merch Robert a Gwen Williams, Rhuthun, 6 Ebrill 1831. Bu farw yn Rhyl, 16 Tachwedd 1867.

Y mae Thomas Aubrey yn un o wŷr amlycaf Wesleaeth Gymreig. Pregethwr huawdl a llwyddiannus ydoedd yn anad dim, eithr nid oedd ei lwyddiant fel gweinyddwr lawer llai, er lleied ei ddiddordeb mewn materion gweinyddol cylchdeithio cyn 1854. Bu'n gyfrwng i drefnu cyfarfodydd o swyddogion cylchdeithiau cyfagos i drafod cyflwr ysbrydol yr eglwysi; i sefydlu cyfarfodydd diwygiadol a thrysorfa cenhadaeth gartref y dalaith ogleddol; i hyrwyddo adeiladu tai cylchdeithiol; ac, yn bennaf oll, i greu trysorfa capelau talaith Gogledd Cymru - y weithred weinyddol fwyaf, yn ddiau, yn hanes yr enwad yn y 19eg ganrif. Bu'n amlwg yn amddiffyn trefn ac athrawiaethau Wesleaeth Gymreig; yr oedd yn Brotestant selog, er na chymerodd ran amlwg mewn gwleidyddiaeth; ac yr oedd yn' un o'r darlithwyr poblogaidd cyntaf yng Nghymru. Ni fu'n rhydd oddi wrth feirniadaeth rhai o'i aelodau a'i gydweinidogion oherwydd ei wendidau fel bugail a gohebydd, ei ddulliau awtocrataidd, a'i ddifaterwch ynghylch prydlondeb. Ond saif yn uchel yn rheng flaenaf gweinidogion yr enwad yn rhinwedd ei ddoniau mawrion fel pregethwr a gweinyddwr.

Awdur

• Albert Hughes Williams, (1907 - 1996)

Ffynonellau

• Samuel Davies, Cofiant y Parch. Thomas Aubrey (Bangor 1887)
• A. H. Williams, Welsh Wesleyan Methodism, 1800-1858 its origins, growth and secessions (1935)
• City Road Magazine, 1871

Darllen Pellach

• Y Parch. Thomas Aubrey', Y Geninen, Ebrill 1901, tt.151-154
• T. Morgan, Enwogion Cymreig 1700-1900 (1907), tt.15-16

Delweddau

• John Thomas, Parchg Thomas Aubrey (1808-67)
• John Thomas, Parch. Thomas Aubrey
• D. Wolstenholme, Rev. Thomas Aubrey Wesleyan Minister
• John Cochran, Revd. Thomas Aubrey
• John Williams, Parch. Thomas Aubrey
• John Thomas, Thomas Aubrey
• John Thomas, Er cof am y diweddar Barch Thos Aubrey...
• John Thomas, Parch Thos Aubrey
• John Thomas, Welsh Wesleyan Ministers, multi-portrait

Dolenni Ychwanegol

• Wikidata: Q20734417

Dyddiad cyhoeddi: 1953

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC/1.0/