BROMLEY, HUMPHREY (ganwyd 1796), pregethwr Undodaidd

Haedda sylw am mai ef, mae'n debyg, oedd y pregethwr Undodaidd cyntaf yng Ngogledd Cymru. Ganwyd 17 Mai 1796, yn fab i Humphrey (garddwr) a Jane Bromley, Tre-brys, Llanrhaeadr-ym-Mochnant, Dinbych. Garddwr oedd yntau fel ei dad, ond cadwai ysgol hefyd mewn llofft yn ymyl Pont Maes Mochnant, ac ynddi 'o leiaf 50 o blant.' Eglwyswr oedd ar y cychwyn, ond troes yn bregethwr Undodaidd; cynhelid ef yn ariannol gan siopwr o'r enw Lloyd yn y pentre. Yn 1825 a 1826, pregethodd yng nghymanfa flynyddol Cymdeithas Ddwyf-undodaidd Deheudir Cymru. Ymfudodd i'r Unol Daleithiau yn 1833 a bu farw yno ar 13 Rhagfyr 1876 (Universalist Register, 1878, t. 86)

Awduron

• Yr Athro Emeritus Robert Thomas Jenkins, (1881 - 1969)
• Dr Enid Pierce Roberts

Ffynonellau

• Monthly Repository, 1825, 425 1826, 498
• gwybodaeth mewn llythyr gan y diweddar Parch. O. Eilian Owen
• Cofrestr plwyf Llanrhaeadr

Darllen Pellach

• John McClintock a James Strong, Bromley, Humphrey, The Cyclopedia of Biblical, Theological, and Ecclesiastical Literature (New York 1880)

Dolenni Ychwanegol

• Archifau LlGC: Letters from Humphrey Bromley to the Rev. John James, Gellionnen yn Rees Jenkin Jones Family Papers
• VIAF: 286755525
• Wikidata: Q20733211

Dyddiad cyhoeddi: 1953

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC/1.0/