CHIDLAW, BENJAMIN WILLIAM (1811 - 1892)

Ganwyd yn y Bala 14 Gorffennaf 1811, ei rieni'n aelodau blaenllaw yng nghapel Annibynwyr y dref honno. Ymfudodd y teulu i Unol Daleithiau America yn 1821, gan ymsefydlu yn Delaware. Treuliodd y mab dair blynedd ym mhrifysgol Miami. Trwyddedwyd ef i bregethu, Ebrill 1835, a'i ordeinio 1836 i weinyddu ar eglwys Annibynnol yn Paddy's Run, Ohio. Yn 1844 aeth yn weinidog ar eglwys Bresbyteraidd yn Cleves a'r cylch, eithr torrodd ei gysylltiad â'r eglwys a'r ardal honno er mwyn rhoddi ei holl amser i swydd newydd, sef cenhadwr cyntaf yr ' American Sunday School Union.' Gwnaeth waith cenhadol yn y gwersylloedd yn ne Ohio, lle yr addysgid milwyr yn 1861, ac, ychydig yn ddiweddarach, cafodd swydd caplan gyda'r '39th Ohio Volunteers Infantry,' eithr ni chaniataodd ei iechyd iddo gadw'r swydd yn hwy na blwyddyn.

Yn ystod tymor ei wasanaeth - 56 mlynedd - gyda'r ' Sunday School Union ' llwyddodd i sefydlu cymaint o ysgolion Sul nes y cyfrifid ef o'r flwyddyn 1855 ymlaen yn hyrwyddwr pennaf ysgolion o'r fath. Ar ei ymweliadau â Chymru bu'n pregethu ac yn efengyleiddio'n ddiwyd; adroddir i 250 o bobl ddyfod i broffesu cred yng Nghrist ar ôl iddo bregethu unwaith yn Llanuwchllyn yn 1839. Pan oedd yn anterth ei ddydd fe'i cyfrifid yn siaradwr cyhoeddus heb ei ail. Cyhoeddodd History of Paddy's Run, Yr America, Golwg ar Dalaith Ohio, Hanes Sefydliadau Cymraeg yr America, Cyfarwyddiadau i Ymfudwyr, The Story of My Life , etc.

Bu farw'n sydyn, yn Nolgellau, 14 Gorffennaf 1892, ar ddydd ei ben blwydd, a dygwyd ei gorff i Cleves, Ohio, i'w gladdu ym mynwent Berea.

Awdur

• Robert (Bob) Owen, (1885 - 1962)

Ffynonellau

• The Cambrian (Utica), xiii
• Yr American, yr hwn sydd yn cynnwys Nodau ar daith o Dyffryn Ohio i Gymru, Golwg ar dalaeth Ohio Hanes sefydliadau Cymreig yn America Cyfarwyddiadau i ymofynwyr cyn y daith, ar y daith, ac yn y wlad (Llanfair, Sir Drefaldwyn 1839)

Darllen Pellach

• Benjamin William Chidlaw, The Story of my Life (Philadelphia 1890)

Dolenni Ychwanegol

• Wikidata: Q20732661

Dyddiad cyhoeddi: 1953

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC/1.0/