DARLINGTON, THOMAS (1864 - 1908), ysgolhaig ac arolygydd ysgolion

mab Richard Darlington, amaethwr, Burland, Nantwich, sir Gaerlleon; ganwyd 22 Chwefror, ac addysgwyd yn ysgol ramadeg Whitchurch, Ysgol y Leys, Caergrawnt, a Choleg S. Ioan, Caergrawnt (lle yr oedd yn ysgolor). Enillodd y clod uchaf yn yr arholiad cyntaf yn y clasuron (1884) a gwobr arbennig am draethawd Lladin (1885); graddiodd yn B.A. (Llundain) yn 1884, yn gyntaf yn y clasuron, ac yn M.A. yn 1887, gan ennill y fedal aur. Bu yn yr Almaen am naw mis cyn mynd yn athro i ysgol Rugby yn 1887; yn 1888 penodwyd ef yn brifathro Coleg y Frenhines, Taunton, a'r un flwyddyn gwnaed ef yn gymrawd o'i goleg yng Nghaergrawnt. Er na lwyddodd yn ei gais am swydd prifathro Coleg Prifysgol Cymru, Aberystwyth, yn 1891, daeth i Gymru yn 1896 (ar ôl treulio pedair blynedd yn ysgrifennu) yn arolygydd ysgolion, a bu'n byw yn Aberystwyth o 1897 hyd ei farwolaeth. Yr oedd yn ieithydd penigamp, a medrai lawer o ieithoedd modern Ewrop, gan gynnwys iaith Romani a'r Gymraeg (a ddysgasai'n fachgen). Ysgrifennodd i'r Wasg yn Gymraeg ac yn Saesneg ar bynciau llenyddol a gwleidyddol Cymreig. Priododd Annie Edith Bainbridge, Eshott Hall, Northumberland; goroesodd hi ef, a mab a thair merch. Bu farw yn Llundain, 4 Chwefror 1908, a'i gladdu yn Weston Lullingfield, ger Ellesmere, Sir Amwythig.

Awdur

• Thomas Iorwerth Ellis, (1899 - 1970)

Ffynonellau

• W. A. Darlington, I do what I like (London c.1950)
• The Cambrian News and Merionethshire Standard, 7 Chwefror 1908
• Venn, Alumni Cantabrigienses

Dolenni Ychwanegol

• Wikidata: Q20734425

Dyddiad cyhoeddi: 1953

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC/1.0/