HEATH, CHARLES (1761 - 1830), argraffydd

Brodor o Hurcott, ger Kidderminster. Yn ôl ei dystoliaeth ef ei hun, fe'i ganwyd yn 1761, a chafodd ei addysg yn ysgol Hartlebury, Worcestershire.

Yn 1791, wedi bwrw'i brentisiaeth fel argraffydd yn Nottingham, sefydlodd ei wasg ei hunan yn Nhrefynwy ac yno argraffodd lawer iawn o fân bethau. Eithr haedda'i gofio yn arbennig am iddo gasglu toreth o ddeunydd hanes sir Fynwy. Er na ddengys ei weithiau ddawn feirniadol neu lenyddol, y mae ei lyfrau'n cynnwys ffynonellau amhrisiadwy o wybodaeth a ddefnyddiwyd gan haneswyr a ddaeth ar ei ôl - David Williams, yr archddiacon William Coxe, a Syr Joseph A. Bradney. Y llyfr cyntaf a gyhoeddodd oedd A descriptive account of Raglan Castle, 1792. Ymhlith eraill, y mae rhai a gyrhaeddodd hyd at chwech argraffiad a mwy, rhai fel Descriptive account of Tintern Abbey, 1793, Account of the scenery of the Wye, 1795, The Excursion down the Wye, 1796, Accounts… of Monmouth, 1804, ac ailargraffiad o bamffled 1607, Lamentable Newes out of Monmouthshire in Wales - the great overflowing of waters in the said countye, 1829. Bu'n faer Trefynwy ddwywaith (1819 a 1821).

Bu farw 31 Rhagfyr 1830 a'i gladdu yn eglwys S. Mair, Trefynwy. Bum mlynedd ar hugain ar ôl ei farw y codwyd y gofgolofn ym mynwent yr eglwys ac y mae dyddiad ei farw sydd arni, 7 Ionawr 1831, yn anghywir.

Awdur

• William Williams, (1885 - 1950)

Ffynonellau

• Catalogau yr Amgueddia Brydeinig a Llyfrgell Dinas Caerdydd
• The Monmouthshire Merlin, 1 Ionawr 1831, t.3 (cofnodiad ei farw)
• Ifano Jones, A history of printing and printers in Wales to 1810, and of successive and related printers to 1923 (Cardiff 1925)
• manylion a geir yng ngweithiau Heath

Darllen Pellach

• Erthygl Wicipedia: Charles Heath (argraffydd)

Dolenni Ychwanegol

• VIAF: 54003526
• Wikidata: Q733657

Dyddiad cyhoeddi: 1953

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC/1.0/