HEMANS, FELICIA DOROTHEA (1793 - 1835), bardd

Ganwyd 25 Medi 1793 yn Lerpwl, merch George Browne, marsiandwr. Pan oedd yn saith oed symudodd ei theulu i Gwrych, gerllaw Abergele, sir Ddinbych. Bratiog fu ei haddysg, eithr darllennai gydag awch, ac mor eithriadol oedd ei chynnydd a'i datblygiad fel y cyhoeddwyd ei Juvenile Poems, 1808, pan nad oedd hi ond newydd gyrraedd ei 14 oed. Ni chafodd y caniadau hyn dderbyniad da eithr o hynny ymlaen ysgrifennodd a chyhoeddodd bron yn ddibaid. Priododd Capten Alfred Hemans yn 1812, ac erbyn 1818, y flwyddyn yr ymwahanasant, dygasai iddo bum mab. Oddigerth am un ysbaid byr bu'n byw yn Bronwylfa, gerllaw Llanelwy, o 1809 hyd 1825, yn nhŷ ei mam. I'r cyfnod hwn y perthyn The Domestic Affections and other Poems, 1812; cyfieithiadau o waith y bardd Portugeaidd Camoens ac eraill, 1818; The Sceptic, 1820; The Siege of Valencia, 1823; The Forest Sanctuary a Lays of Many Lands, 1825. Chwaraewyd ei drama, The Vespers of Palermo, yn Covent Garden, Llundain, ym mis Rhagfyr 1823, a chyda mwy o lwyddiant yn Edinburgh y flwyddyn ddilynol. Yn 1825 croesodd dros afon Clwyd i Rhyllon ac yno yr ysgrifennodd Dramatic Scene between Bronwylfa and Rhyllon. Wedi i'w mam farw, ddwy flynedd yn ddiweddarach, aeth i Wavertree, gerllaw Lerpwl, i fyw. Yn 1831 aeth i Ddulyn i fyw; o hynny ymlaen ar destynau crefyddol, gan mwyaf, y canodd. Erbyn hyn torrodd ei hiechyd, na fuasai erioed yn dda, yn llwyr, a bu farw, yn Nulyn, ar 16 Mai 1835. Yr oedd o natur gariadus a thyner, ac yr oedd ei barddoniaeth yn dyner, yn llifo yn deleidiol ac yn rhwydd, ond nid oedd ynddi na chryfder na gwerth parhaol. Golygwyd ei gwaith casgledig gan Mrs. Hughes yn 1839 a gan W. M. Rossetti yn 1873.

Awdur

• Yr Athro Gwyn Jones, (1907 - 1999)

Ffynonellau

• H. F. Chorley, Memorials of Mrs. Hemans with illustrations of her literary character from her private correspondence (1836) (dwy gyfrol), 1836
• Hughes, Memoir of the Life and Writings of Mrs. Hemans. By her sister (Philadelphia 1839)
• Rossetti, The Poetical Works of Mrs. Felicia Hemans (Llundain 1873)
• Oxford Dictionary of National Biography

Darllen Pellach

• Erthygl Wicipedia: Felicia Hemans

Delweddau

• William Holl, William Edward West, Felicia Hemans
• Edward Scriven, William Edward West, Felicia Hemans
• Edward Robertson, Edward Smith, Felicia Hemans
• LLGC: Felicia Hemans
• Edward William Wyon, Felicia Hemans
• Edward Scriven, Mrs. Hemans's mother

Dolenni Ychwanegol

• VIAF: 17397168
• Wikidata: Q272537

Dyddiad cyhoeddi: 1953

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC/1.0/