HIGGS, DANIEL (bu farw 1691), gweinidog Piwritanaidd ac Anghydffurfiwr

Ganwyd yn Chadwich, sir Worcester; ymaelodi yn Magdalen Hall, Rhydychen; B.A., 1651. Prin yr oedd wedi gorffen ei yrfa yn y brifysgol na ddarbwyllwyd ef i ymuno â phregethwyr Cymru o dan Ddeddf y Taeniad, gan deithio o fan i fan yn Sir Gaerfyrddin; ar derfyn gweinyddiad y ddeddf honno, a chan nad oedd gan y ' Triers ' newyddion fawr cydymdeimlad â'r drefn deithiol ymsefydlodd fel gweinidog yn Rhosili yng Ngŵyr. Gorfu arno roddi'r fywoliaeth honno heibio o dan ddeddf mis Medi 1660 (12 Chas. II, c. 17), ond yr oedd y brenin wedi ei enwi'n barod yn rheithor Porteynon; tyngodd y llwon angenrheidiol, fel y tystia ei enw yng nghofnodion esgobaeth Tyddewi. Ni allai lyncu gofynion Deddf Unffurfiaeth 1662, a gwelir yn Nhachwedd y flwyddyn honno enw rheithor newydd yno ' per nonconformitatem Danieli Higgs.' O hynny allan, ymddengys ei enw fel Anghydffurfiwr dwys a chadarn; sicrhaodd drwydded i bregethu yn ei dŷ ei hun yn Abertawe yn Ebrill 1672 (o dan Ddeclarasiwn Siarl II), a theimlai'n siomedig na chawsai fwy o leoedd i bregethu ynddynt (llwyddodd, mae'n wir, i sicrhau pedair trwydded arall i bregethu ym Mrowyr, ond nid yw y cofnodion swyddogol yn rhoddi ei enw i lawr fel pregethwr ynddynt). Yn 1675 gelwir ef, ond nid yn rhyw sicr iawn, yn fugail ar Annibynwyr pwerus Abertawe a'r cylch. Iechyd gwael oedd iddo, a gorfu iddo fwy nag unwaith adael Abertawe am ei le genedigol. Yno y bu farw yn 1691, rywbryd cyn mis Medi.

Awdur

• Thomas Richards, (1878 - 1962)

Ffynonellau

• Llawysgrifau yn llyfrgell Bodley o eiddo John Walker, c. 4, f. 72; c. 13, f. 22, 39
• Bishops' certificates, S. David's, file 13
• Lambeth MS. 639 (337)
• T. Richards, Wales under the Indulgence, 158
• Broadmead Records (1847, 1865), Add. B. 514
• Edmund Calamy, An account of the ministers, lecturers, masters, and fellows of colleges and schoolmasters, who were ejected or silenced after the Restoration in 1660. By or before, the Act for Uniformity. (London 1713), ii, 729-30
• Y Cofiadur, 1948, 10-12, 24
• Llawysgrif o eiddo'r Presbyterian Board, a gyhoeddwyd gan Alexander Gordon dan y teitl Freedom after Ejection. A Review (1690–1692) of Presbyterian and Congregational Nonconformity in England and Wales, 1917, 283

Dolenni Ychwanegol

• Wikidata: Q20746763

Dyddiad cyhoeddi: 1953

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC/1.0/