Fe wnaethoch chi chwilio am Sir William Williams, 1st Baronet, of Gray
Ganwyd 30 Rhagfyr 1848 yn Trecastell, sir Frycheiniog. Gan iddo golli ei dad pan nad oedd ond bachgen ieuanc ni chafodd fawr o fanteision ym more ei oes. Prentisiwyd ef yn deiliwr, eithr dangosodd yn bur fuan mai ar gerddoriaeth yn unig yr oedd ei fryd. Yr oedd yn un o'r rhai cyntaf i deimlo brwdfrydedd dros gyfundrefn y tonic-solffa, ac er na chafodd addysg ffurfiol mewn cerddoriaeth dangosodd yn fuan fod ganddo dalent arbennig fel cyfansoddwr. Yn 1874 daeth i Goleg Aberystwyth i astudio o dan Dr. Joseph Parry; graddiodd yn Mus. Bac. (Prifysgol Caergrawnt) yn 1878. Yn gynnar wedi i Brifysgol Cymru gael ei siarter (1893) dewiswyd Jenkins yn ddarlithydd yn adran newydd cerddoriaeth yng Ngholeg Aberystwyth; daeth yn athro cerdd yn 1910 a daliodd y gadair hyd ei farw.
Yn ystod ei gyfnod proffesiynol cyhoeddus daeth Jenkins yn ŵr adnabyddus yn yr eisteddfod genedlaethol ac eisteddfodau eraill; yr oedd yn neilltuol gymeradwy fel arweinydd cymanfaoedd canu. Yr oedd ei ddiddordeb mewn cerddoriaeth gysegredig yn ddwfn a diffuant, a gwnaeth ei ddylanwad ar ganiadaeth cynulleidfaol lawer i ddyrchafu chwaeth y cyhoedd. Gellir dywedyd yn ddibetrus fod rhai o'i donau wedi ymdreiddio i galon caniadaeth gysegredig Cymru ac y bydd iddynt fyw.
Cyfansoddodd lawer iawn. Y mae ei waith cyhoeddedig yn cyrraedd o'r pethau bychain lleisiol i faes ehangach y gantata a'r oratorio. Ymhlith ei ddarnau corawl mwyaf adnabyddus y mae ' Arch y Cyfamod,' ' Job,' ' Yr Ystorm,' a ' The Psalm of Life '; ysgrifennwyd yr olaf ar gyfer ffestifal dair-blynyddol Caerdydd, 1895, a chafodd ei berfformio yr un flwyddyn gan 2,000 o leiswyr yn y Plas Grisial, Llundain. Ysgrifennai'n aml i'r Wasg Gymreig a bu'n golygu Y Cerddor am flynyddoedd lawer. Bu farw yn ei gartref, Castell Brychan, Aberystwyth, 10 Rhagfyr 1915.
Dyddiad cyhoeddi: 1953
Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC/1.0/
Mae'r Bywgraffiadur Cymreig yn cael ei ddarparu gan Lyfrgell Genedlaethol Cymru a Chanolfan Uwchefrydiau Cymreig a Cheltaidd Prifysgol Cymru. Mae ar gael am ddim ac nid yw'n derbyn cymorth grant. Byddai cyfraniad ariannol yn ein helpu i gynnal a gwella'r wefan er mwyn i ni fedru parhau i gydnabod Cymry sydd wedi gwneud cyfraniad nodedig i fywyd yng Nghymru a thu hwnt.
Ewch i'n tudalen codi arian am ragor o wybodaeth.