JONES, OWEN GETHIN ('Gethin'; 1816 - 1883), saer a llenor

Ganwyd 1 Mai 1816 yn Tyn-y-cae, Penmachno, yn fab i Owen a Grace Jones. Saer maen oedd ei dad, a dygwyd yntau i fyny yn yr un grefft, ond yn nes ymlaen troes yn saer coed, yna'n adeiladydd, ac yn y diwedd yn 'contractor' ar raddfa go helaeth. Priododd (1843) ag Ann, merch William Owen o'r Coetmor ac ŵyres i'r porthmon adnabyddus Robert Jones o'r Bwlch Bach yn Nolwyddelan; bu hi farw yn 1873. Yn 1852 prynodd Dyddyn Cethin a gweddnewidiodd yr adeiladau a'r tir yno.

Ar ben ei weithgarwch fel amaethwr a chrefftwr a dyn busnes, yr oedd 'Gethin' yn llenor da, yn brydydd diwyd, ac yn hynafiaethydd lleol gwybodus, fel y prawf ei draethodau ar hanes plwyfi Penmachno, Ysbyty Ifan, a Dolwyddelan. Parlyswyd ef ddechrau 1882, a bu farw 29 Ionawr 1883.

Cyhoeddwyd yn 1884 y gyfrol Gweithiau Gethin , sy'n cynnwys byr-gofiant y seiliwyd y nodyn presennol arno.

Awdur

• Yr Athro Emeritus Robert Thomas Jenkins, (1881 - 1969)

Darllen Pellach

• Vivian Parry Williams, Owen Gethin Jones: ei fywyd a'i feiau (Llanrwst 2000)
• Erthygl Wicipedia: Owen Gethin Jones

Delweddau

• Humphreys Photographic Studio, O. Gethin Jones

Dolenni Ychwanegol

• VIAF: 14271917
• Wikidata: Q20567274

Dyddiad cyhoeddi: 1953

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC/1.0/