JONES, JENKIN (1700? - 1742), gweinidog Arminaidd

Ganwyd yn Trafle, Llanwenog, yn 1700(?). Symudodd y teulu wedyn i Fryngranod ar bwys, a heb fod ymhell oddi wrth ddylanwad rhyddfrydig Crugymaen. Yn llyfr eglwys y Cilgwyn ceir y cofnod: 'Jenkin Jones of Llwynrhydowen; ordained April 1726, obiit 1742.' Ni wyddom ddim o'i hanes bore. Yr oedd yng Ngholeg Caerfyrddin o 1720 i 1722. Aelod ydoedd o gapel Annibynnol Pantycreuddyn, meddir, a hwyrach ei fod yn teimlo ysbryd rhyddfrydig Crugymaen a Chaerfyrddin yn cael ei lethu yma. Bu rhwyg yn y gynulleidfa, a dechreuodd yntau bregethu y syniadau newydd neu Arminiaeth yn y Wernhir neu Penybanc tua 1726. Yn 1733 cododd gapel Llwynrhydowen, a dyma'r capel Arminaidd cyntaf yng Nghymru.

Cyhoeddodd o leiaf ddau lyfr: Cyfrif Cywir o'r Pechod Gwreiddiol, 1729, a Catechismau i'w dysgu gan blant, 1732, a dau gyfieithiad o'r Saesneg, Llun Agrippa, 1723, a Dydd y Farn Fawr, 1727. Cyhoeddwyd wedi'i farw ei Hymnau cymmwys i addoliad Duw , 1768. Apostol Arminiaeth ydoedd, a'i brif waith oedd gosod y Beibl yn uwch na chredo. Nithiodd yr hen syniadau gan droi arnynt olau rheswm. Cyn ei farw yr oedd chwech neu saith o weinidogion ac eglwysi wedi derbyn y syniadau newydd.

Bu farw yn 1742 yn ŵr ifanc 42 mlwydd oed, a chladdwyd ef 30 Mehefin 1742 ym mynwent eglwys Llandysul.

Awdur

• Y Parchedig Thomas Oswald Williams, (1888 - 1965)

Ffynonellau

• Lloyd Letters (1754–96) (1908), lx-xvl
• Hanes Plwyf Llandyssul (1896), 158-61
• Yr Ymofynnydd, Chwefror 1932, 21-9
• Griffith Jones (Glan Menai), Enwogion Sir Aberteifi (1868)
• Enwogion Ceredigion (1869)
• Y Drysorfa Gynnulleidfaol (Abertawe 1843-1851), 1850, 231
• Josiah Thomas Jones, Geiriadur Bywgraffyddol o Enwogion Cymru (Aberdâr 1867-70), ii, 95
• D. Peter, Hanes Crefydd yng Nghymru, o'r amser y daeth y Cymry i Ynys Brydain hyd yr amser presennol (Caerfyrddin 1816), 619
• J. Gwili Jenkins, Hanfod Duw a Pherson Crist: athrawiaeth y Drindod a Duwdod Crist, yn bennaf yn ei pherthynas â Chymru (Liverpool 1931), 36

Dolenni Ychwanegol

• Wikidata: Q18593184

Dyddiad cyhoeddi: 1953

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC/1.0/