JONES, JOHN ('Ioan Brothen'; 1868 - 1940), bardd

Ganwyd 10 Mehefin 1868, mab John a Jane Jones, Cae'r Gorlan, Llanfrothen. Symudodd y teulu oddi yno i breswylio i Hafod Mynydd, ac fel ' John Hafod Mynydd ' yr adwaenid ' Ioan Brothen ' gan ei gyfeillion. Yr oedd yn un o bump o blant; yr oedd ei chwaer, ' Meirionwen,' yn barddoni hefyd. Cafodd ychydig o addysg yn yr ysgol ddyddiol, ond diolchai fwy am yr addysg a dderbyniodd yn ysgol Sul Siloam, Llanfrothen. Wedi gadael yr ysgol aeth i weini at ffermwyr yn Llanfrothen, a throdd oddi wrthynt i weithio fel labrwr yn chwarel y Rhosydd, Blaenau Ffestiniog. Wedi caledwaith y dydd, arhosai mewn barics yn y chwarel gyda gweithwyr eraill, darllenai lyfrau, a chyfansoddai englynion yn ei oriau hamdden. Ymdrodd lawer ym myd natur a gwyddai am adar, dail, llysiau, a rhedyn yn llawn cystal â neb. Priododd Ellen Jones, Garreg Ganol, Llanfrothen, 30 Tachwedd 1901, ac yno gyda hi y bu byw wedi hynny; ganed iddynt ddau fab a phedair merch. Ysgrifennodd lawer i Cymru (O.M.E.) a Cymru Plant.

Yn 1942 cyhoeddwyd Llinell neu Ddwy, sef casgliad o'i englynion (swyddfa'r Rhedegydd, Blaenau Ffestiniog). Casglodd ' J.W. J. ' gyfrol arall o'i waith yn barod i'r wasg, a throsglwyddodd hi mewn llawysgrif i'r Llyfrgell Genedlaethol. Bu farw 16 Tachwedd 1940, a huna ym mynwent newydd Llanfrothen.

Awdur

• John William Jones, (1884 - 1954)

Ffynonellau

• Gwybodaeth bersonol
• Y Rhedegydd, 21 a 28 Tachwedd 1940

Delweddau

• LlGC: Ioan Brothen
• LlGC: Ioan Brothen
• LlGC: Carneddog a Ioan Brothen

Dolenni Ychwanegol

• Archifau LlGC: Papurau Ioan Brothen
• Archifau LlGC: NLW MS 16799xiiiD: Cerddi Ioan Brothen
• Wikidata: Q20733529

Dyddiad cyhoeddi: 1953

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC-RUU/1.0/