JONES, THOMAS (1860 - 1932), bardd a llenor
Dyddiad geni: 1860
Dyddiad marw: 1932
Priod: Mary Jones (née Jones)
Plentyn: Menna Phillips (née Jones)
Rhiant: Margaret Jones
Rhiant: Thomas Jones
Rhyw: Gwryw
Galwedigaeth: bardd a llenor
Maes gweithgaredd: Eisteddfod; Llenyddiaeth ac Ysgrifennu; Cerddoriaeth; Natur ac Amaethyddiaeth; Barddoniaeth
Awdur: Evan Roberts
Ganwyd yn Tynygors, Nantglyn, sir Ddinbych, 10 Mehefin 1860, mab Thomas a Margaret Jones - y fam yn ferch Tynygors, a'r tad yn fab Llidiard-y-gwartheg, Cerrig-y-drudion. Magwyd gyda'i daid a'i nain, gan symud i Tai Isaf (1872). Cafodd hanner blwyddyn o ysgol ym Mhentrefoelas, a dau hanner yn Cerrigydrudion. Priododd Mary, merch Elin ac Abel Jones, Llanfihangel, fis Rhagfyr 1882, gan fyw yn Tai Isaf hyd 1897, Bryndu, 1912, a Cerrigellgwm nes y bu farw yn ysbyty Dinbych, 31 Hydref 1932, a'i gladdu yng Ngherrig-y-drudion, 2 Tachwedd, yn 72 oed.
Yr oedd yn fardd swynol - baledwr yn bennaf; enillodd gadeiriau, a bu'n feirniad droeon. Enillodd brif draethawd eisteddfod Corwen (1929). Cyhoeddodd Caneuon, 1902, Beirdd Uwchaled, 1930, a Pitar Puw, 1932. Ysgrifennodd 'hanes' John Jones, Glanygors i arg. 1923 o Seren Tan Gwmwl, a cheir peth o'i weithiau yn Cymru (O.M.E.), Gen., Yr Haul, etc. Yr oedd yn awdurdod ar 'osod' i ganu penillion telyn.
Awdur
- Evan Roberts, (1877 - 1958)
- Baner ac Amserau Cymru, 8 Tachwedd 1932
- Beirdd Ein Canrif detholiad o farddoniaeth i'r ysgolion (Aberystwyth 1934), 1, xiii
- Thomas Jones, Pitar Puw a'i Berthynasau (Aberystwyth 1932) (rhagymadrodd gan T. Gwynn Jones)
Ffynonellau
Dyddiad cyhoeddi: 1953
Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC/1.0/