LLOYD, JACOB YOUDE WILLIAM (y 'Chevalier Lloyd '; 1816 - 1887), hanesydd a hynafiaethydd

mab Jacob William Hinde, Langham Hall, Essex, dirprwy-raglaw y sir honno, a'i wraig Harriet, merch a chyd-etifedd y Parch. Thomas Youde, Clochfaen, Sir Drefaldwyn, a Plasmadog. Addysgwyd ef yng Ngholeg Wadham, Rhydychen. Urddwyd ef yn ddiacon, Rhagfyr 1839, a chafodd guradiaeth Llandinam, Sir Drefaldwyn. Ymhen blwyddyn urddwyd ef yn offeiriad, ond ymddiswyddodd rywdro rhwng diwedd Hydref 1841 a Rhagfyr 1842, a throi'n Babydd. Pan etifeddodd stad ei fam, yn 1856, gwariodd lawer ohoni ar ei grefydd newydd. Yn 1868 cafodd drwydded gan y frenhines i newid ei gyfenw Hinde am Lloyd, enw hen deulu Clochfaen, ac i wisgo eu pais arfau. Ymunodd â'r ' Pontifical Zouaves ' i amddiffyn gallu tymhorol y Pab, ac yn 1870 gwnaethpwyd ef yn farchog o Urdd S. Gregori gan Pius IX. Oddeutu 1875, fodd bynnag, teimlai na allai gytuno â dogma'r Pab a gwrthododd am ysbaid y teitl ' Chevalier.' O hyn ymlaen ymddieithrodd yn raddol oddi wrth Eglwys Rufain. Dychwelodd i Glochfaen yn 1877, ac yno y treuliodd weddill ei oes. Aethai stad Plasmadog o'i ddwylo yn 1857. Ysgrifennai'n fynych i'r Archaeologia Cambrensis a'r Montgomeryshire Collections, eithr ei waith mawr oedd History of Powys Fadog, chwe chyfrol wythblyg, yn cynnwys hanes, achau, a llenyddiaeth. Bu farw yn Ynys Wyth, 14 Hydref 1887, yn ddibriod.

Awdur

• Dr Enid Pierce Roberts

Ffynonellau

• T. R. Roberts, Eminent Welshmen: a short biographical dictionary of Welshmen... from the earliest times to the present (1908)
• Hamer a Howell William Lloyd, History of the Parish of Llangurig (Llundain 1875), 62-3
• R. Williams, Montgomeryshire Worthies (1894), 174-5
• cofrestri eglwysi Llandinam a Banhadlog

Dolenni Ychwanegol

• VIAF: 4085122
• Wikidata: Q18671528

Dyddiad cyhoeddi: 1953

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC/1.0/