NOTT, Sir WILLIAM (1782 - 1845), milwr

Ganwyd 20 Ionawr 1782 gerllaw Castell Nedd, mab Charles Nott, Shobdan, sir Henffordd. Cafodd ei addysg yng Nghastell Nedd ac yn ysgol ramadeg y Bont-faen hyd 1794, pryd y daeth ei dad yn dafarnwr gwesty'r 'Ivy Bush' yn nhref Caerfyrddin. Yn 1798 ymunodd â chorff o wirfoddolwyr yng Nghaerfyrddin a chan iddo ddyfod i hoffi'r bywyd milwrol ymadawodd (1800) am yr India lle y cafodd gomisiwn swyddog yn y ' Bengal European Regiment.' Bu'n gwasnaethu yn yr India - ar wahân i egwyl fer yn 1822 a dreuliodd yng Nghaerfyrddin - hyd nes iddo ymneilltuo oblegid afiechyd yn 1844. Digwyddodd yr hyn yr enillodd fwyaf o enw iddo'i hun o'i blegid yn y rhyfel Afghan cyntaf, pryd yr arweiniodd lu o wŷr o Kandahar, gan orchfygu'r Afghaniaid yn Chuznee yn 1842 ac ymwthio ymlaen wedi hynny i Kabul. Treuliodd y cyfnod ar ôl ei ymneilltuad yng Nghaerfyrddin, lle y bu farw ar 1 Ionawr 1845. Claddwyd ef yn eglwys S. Pedr. Y mae cofgolofn iddo ar y sgwâr yng Nghaerfyrddin a elwir yn awr yn Nott Square.

Awdur

• Yr Athro Samuel Henry Fergus Johnston, (1908 - 1991)

Ffynonellau

• J. H. Stocqueler, Memoir and Correspondence of Major-General Sir William Nott, G.C.B. (Llundain 1854), 1854
• Oxford Dictionary of National Biography

Dolenni Ychwanegol

• VIAF: 296465178
• Wikidata: Q2580155

Dyddiad cyhoeddi: 1953

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC/1.0/