POWELL, EDWARD (1478? - 1540), diwinydd Pabaidd

Ganwyd yng Nghymru tua 1478 ac addysgwyd ef yn Rhydychen lle y graddiodd yn M.A.; daeth yn gymrawd o Goleg Oriel yn 1495. Penodwyd ef yn rheithor Bleadon, Somerset, 1501, ac wedi hynny bu'n dal bywiolaethau eraill yn Salisbury, Carlton-cum-Thurlby, Lyme Regis, Bedminster, Bryste, a Sutton le Marsh. Pregethodd droeon yn y Llys wedi i Harri VIII ddod i'r orsedd. Pan ymledodd athrawiaethau Luther i Loegr, gwrthwynebwyd hwy'n ffyrnig gan Powell mewn traethawd, Propugnaculum summi Sacerdotii Evangelid, a gyhoeddodd yn 1523. Datganodd yn bendant a chroyw yn erbyn ysgariad Harri oddi wrth Catherine o Aragon, a'i briodas ag Anne Boleyn; am hynny, a hefyd oherwydd ei bregethu mynych yn erbyn y Diwygiad Protestannaidd, collodd ffafr y Llys, a phan wrthododd yn 1534 gydnabod yr olyniaeth i'r orsedd, caed ef yn euog o uchel frad. Bu'n garcharor yn y Tŵr hyd Orffennaf 1540, pryd y cymerwyd ef a phump arall i Smithfield a'u dienyddio yno.

Awdur

• Emyr Gwynne Jones, (1911 - 1972)

Ffynonellau

• Oxford Dictionary of National Biography, a'r awdurdodau a enwir yno
• T. P. Ellis, The Catholic Martyrs of Wales, 1535-1680, 10-14

Dolenni Ychwanegol

• VIAF: 24949972
• Wikidata: Q5344893

Dyddiad cyhoeddi: 1953

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC/1.0/