PRICE, BENJAMIN ('Cymro Bach '; 1792 - 1854), gweinidog gyda'r Bedyddwyr a llenor

Ganwyd yn Gofeilon, Llanwenarth, mab Joseph Price (bu farw 1834), gweinidog Blaenau Gwent, a'i wraig Hannah. Symudodd y teulu i Flaenafon, ac yno y bedyddiwyd ef yn 1817 a'i godi i bregethu ym Medi 1820. Derbyniwyd ef yn fyfyriwr i'r Fenni yn 1822, a'i ordeinio yn Kensington, Aberhonddu, 24 Tachwedd 1825. Symudodd yn 1828 i'r Drenewydd a Chaersws, yn gydweinidog i ddechrau â John Jones ac o 1833 hyd 1840 â George Thomas (a fu wedyn yn athro ym Mhontypŵl), oddi yno yn 1840 i Dudley, yn gydweinidog â William Rogers, brodor o Flaenau Gwent, a thrachefn yn 1842 i Dredegar. Ymddeolodd yn 1844 i fod yn oruchwyliwr teithiol tros Gymru i Gymdeithas Genhadol y Bedyddwyr, ac yn y swydd honno y cyflawnodd brif waith ei fywyd. Bu'n ohebydd mynych i gylchgronau'r enwad a chyhoeddwyd nifer o'i weithiau, gan gynnwys detholiad maith o'i ysgrifau dan y teitl Y Cymro Bach, 1855, a Lectures to the Working Classes, 1851. Bu'n foddion hefyd yn 1848 i sefydlu yn ei enwad Gymdeithas yr Hen Weinidogion, ond bu farw honno o ddiffyg cefnogaeth. Ymddeolodd yn 1853, a bu farw ym Mryste 25 Mehefin 1854, a'i gladdu yn Llanwenarth.

Awdur

• Benjamin George Owens

Ffynonellau

• Y 'Cymro Bach' sef casgliad o weithiau awdurol y diweddar Barch. Benjamin Price (Caerdydd 1855)
• Y Gwyddoniadur Cymreig (1889–96) (ail arg.), x, 761
• Hanes y Bedyddwyr yn Nghymru, iv, 167, 169
• Y Greal sef Cylchgrawn Misol at wasanaeth y Bedyddwyr, 1854, 191, 251; 1895, 1, 263, 311; 1896, 37, 150, 263; 1897, 5
• Seren Gomer, 1854, 383
• Y Bedyddiwr, 1854, 266, 291
• Josiah Thomas Jones, Geiriadur Bywgraffyddol o Enwogion Cymru (Aberdâr 1867-70), 418
• T. M. Rees, Notable Welshmen (1700–1900) (1908) 244
• Y Geninen, 1894, 229

Dolenni Ychwanegol

• Wikidata: Q28361346

Dyddiad cyhoeddi: 1953

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC/1.0/