PRICE, HUGH (1495? - 1574), sylfaenydd a noddwr cyntaf Coleg Iesu, Rhydychen

Ganwyd yn Aberhonddu, mab Rhys ap Rhys. Addysgwyd ef yn Rhydychen, a graddiodd fel Doethur yn y Gyfraith Ganonaidd yn 1526. Penodwyd ef yn brebendari yn eglwys gadeiriol Rochester yn 1541 a bu yn y swydd am weddill ei oes. Yn 1571 gwnaed ef yn drysorydd eglwys gadeiriol Tyddewi. Penderfynodd ddefnyddio'i arian a'i stad i sefydlu coleg newydd yn Rhydychen, ac anfonodd gais at y frenhines Elisabeth. Rhoddwyd braint coleg i'r gymdeithas newydd hon 27 Mehefin 1571 - y coleg cyntaf i'w sefydlu yn Rhydychen ar ôl y Diwygiad Protestannaidd. Mynegir yn y fraint hon mai'r frenhines yw sefydlydd y coleg, a chyfeirir at Hugh Price fel y noddwr cyntaf. Ond yn ôl ewyllys Price y mae'n amlwg ei fod yn ei ystyried ei hun fel y sylfaenydd; gadawodd eiddo gwerth £60 y flwyddyn i'r coleg. Bu farw ym mis Awst (gwnaeth ei ewyllys 8 Awst; profwyd hi 31 Awst) 1574, a chladdwyd ym Mhriordy Aberhonddu.

Awdur

• Yr Athro Idris Llewelyn Foster, (1911 - 1984)

Ffynonellau

• Anthony Wood, Athenae Oxonienses … to which are added The Fasti (1813–20), i
• Theophilus Jones, Edwin Davies, Joseph Russell Bailey, History of the County of Brecknock, ii, 144-6
• The English historical review, 1895
• Hardy, Jesus College (1899), 1899
• Oxford Dictionary of National Biography

Darllen Pellach

• Erthygl Wicipedia: Hugh Price

Dolenni Ychwanegol

• Wikidata: Q5932383

Dyddiad cyhoeddi: 1953

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC/1.0/