THOMAS, EZEKIEL (1818 - 1893), gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd ac awdur;

Ganwyd 1818, mab Morgan a Catherine Thomas, Pwll-mawr, Llansamled, Morgannwg. Prentisiwyd ef yn saer maen, ond dechreuodd bregethu yn ieuanc yng nghapel y Cwm, Llansamled. Ordeiniwyd ef yn sasiwn y Bont-faen, 1857, ond ni bu â gofal eglwys erioed. Cyfrifid ef yn feddyliwr praff, ac ymddiddorai mewn pynciau allan o'r cyffredin. Ei lyfr cyntaf oedd Daeareg Parth Gorllewinol Morganwg (Cwmafan, 1875), a dilynwyd hwnnw gan Human Harmony (Cwmafan, 1877) - traethawd ar berthynas dyn â Duw, y genedl a'r Eglwys. Cyhoeddodd Sylwadau ar yr Epistol at yr Hebreaid (Hirwaun) yn 1881; Cyfiawnhad trwy Ffydd (Abertawe) yn 1882; ac Adolygiad ar Farn y Tri Doctor (Treforus) yn 1890 - yr olaf yn draethawd dadleuol ynghylch awduraeth yr epistol at yr Hebreaid. Bu farw 12 Mawrth 1893, a'i gladdu ym mynwent capel y Cwm.

Awdur

• Y Parchedig Gomer Morgan Roberts, (1904 - 1993)

Ffynonellau

• 'Parch. Ezeciel Thomas, Abertawe,' Y Cylchgrawn: sef cyfrwng gwybodaeth grefydol a buddiol ac hanesion eglwysig a gwladol, Mai 1893, tt.142-143
• The Diary of the Calvinistic Methodists, 1894, 230
• W. Samlet Williams, Hanes a Hynafiaethau Llansamlet (History & antiquities of Llansamlet) (Dolgellau 1908), 27, 40
• J. J. Morgan, A Welais ac a Glywais (Wyddgrug 1948), i, 159

Dolenni Ychwanegol

• Wikidata: Q20748829

Dyddiad cyhoeddi: 1953

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC/1.0/