Y Bywgraffiadur Cymreig

BARNES, EDWARD, bardd a chyfieithydd llyfrau crefyddol yn ail hanner y 18fed ganrif Nghaer yn 1765. Yn NLW MS 843B, a gopiwyd tua 1761, ceir cyfres o englynion ganddo i Dduw. Cyhoeddwyd yn 1784 ei gyfieithiad o'r Llythyr o Gyngor difrifol… gan De Courcy, yn 1785 y Myfyrdodau a Sylwadau gan Iago Herfei (sef James Hervey), ac yn 1792 ei gyfieithiad o bregeth Theophilus Priestley ar farwolaeth Selina, iarlles Huntingdon. Argraffwyd yng Nghaerlleon yn 1795 y Patrwm dewisol rannau o
teulu BODVEL Bodfel, Caerfryn, yr awdurdodau ac anfonwyd ef i Dwr Llundain a'i gyhuddo (er nad mewn llys) o gyffesu iddo fod yn cynllwyn i ladd Iago I. Awgryma Gardiner (Hist., i, 106) i'r 'gyffes' hon beri i'r blaid a oedd yn elynol i Sbaen yng nghyngor y brenin deimlo ei bod wedi ennill buddugoliaeth; eithr hwy, efallai, a ddyfeisiodd y 'gyffes.' Cadwyd Gwynne yn y Twr hyd 1605 ac ni chlywyd sôn amdano wedyn. ROBERT GWYNNE (fl
BUTTON, Syr THOMAS (bu farw Ebrill 1634), llyngesydd ac anturwr wneuthur yn farchog gan Iago I. Am y gweddill o'i gyfnod hir yn y llynges bu'n gwasanaethu fel llyngesydd llongau'r brenin ar arfordir Iwerddon. Priododd Mary, merch Syr Walter Rice, Dinefwr, Sir Gaerfyrddin; bu iddynt saith o blant. Gwnaeth ei gartref yng Nghaerdydd. Priododd Miles, ei fab hynaf, Barbara, ferch ac aeres Rice Merrick, Cottrell, Morgannwg, daeth ei ferch Elizabeth yn wraig y cyrnol John
CADFAN (fl. 620), tywysog Mab Iago ap Beli (bu farw 613) o linach Maelgwn Gwynedd. Gwyddys iddo deyrnasu dros Wynedd, ond nid oes dim arall o'i hanes ar gael. Y mae ei garreg fedd (dechrau'r 7fed ganrif) yn eglwys Llangadwaladr, sir Fôn, ac arni'r arysgrif: 'Catamanus rex sapientisimus opinatisimus (“mwyaf enwog”) omnium regum.' Rhydd traddodiad le iddo ym mucheddau'r santes Gwenffrewi a'r sant Beuno; ffug gan mwyaf
CADWALADR (bu farw 664), tywysog , Llangadwaladr yn sir Ddinbych, a Bishton (Llangadwaladr gynt) yn sir Fynwy. Yn fersiwn hynaf Achau'r Saint dywedir fod y sant yn fab Iago ap Beli (The Lives of the British Saints, iv, 369), h.y. hen-ewythr y tywysog - y mae'n bosibl fod dau aelod o'r un teulu wedi cael eu cymysgu. Rhydd Sieffre o Fynwy ei fersiwn ef ei hun o weithrediadau Cadwaladr, gan orffen trwy ychwanegu at ei stori y manylion a rydd Beda
teulu CECIL Alltyrynys, Burghley, Hatfield, ei hesgymuno. Yr oedd mab hynaf Burghley, sef THOMAS CECIL (1542 - 1623), iarll Exeter, yr un mor awyddus i sefydlu ei ach Gymreig ac yr oedd yn flin ganddo ddarfod newid y dull o sillebu cyfenw'r teulu a thrwy hynny beri dryswch. Eithr fel arall y teimlai ail fab Burghley, sef ROBERT CECIL (1563? - 1612), iarll Salisbury, ac Ysgrifennydd y Wladwriaeth yn nheyrnasiad Iago I; pan geisiodd Cymro a
teulu CONWY Botryddan, 23 Gorffennaf 1589 priododd Mari, ferch Edward Morgan, Gwylgre. Bu ef farw yn ddi-blant yn (?Awst) 1641 gan adael yr etifeddiaeth a'i lyfrau i'w frawd WILLIAM. Cl. ei weddw ar 22 Ionawr 1642. Yn ystod teyrnasiad Iago I ac hyd drothwy'r Rhyfel Cartref, gogwyddai'r teulu tuag at Babyddiaeth; yn ystod y cyfnod hwn rhestrir Mary, gwraig Syr JOHN CONWAY (1575 - 1641), a'i frawd yntau, William Conway
CYFFIN, ROGER (fl. c. 1587-1609), bardd brenin Iago I (Peniarth MS 112: Llyfr cywyddau Siôn ap William ap Siôn (189)); ac englyn o gyngor i William Cyffin ar ymadawiad hwnnw i Iwerddon gyda'r iarll Essex yn 1599 (Jesus College MS. 18 (42)). Ceir un cywydd yn ei lawysgrif yn Christ Church MS. 183 (39b) (copi ffotostat ohoni yn NLW MS 6494D). Ni wyddys a berthynai i Morus ac Edward Kyffin.
CYNAN ab IAGO (bu farw 1060?), tywysog a alltudiwyd mab Iago ab Idwal, yn disgyn o Rodri Mawr, ac arglwydd Gwynedd o 1033 hyd 1039. Pan lofruddiwyd Iago yn 1039 gan ei wŷr ei hun a dyfod Gruffydd ap Llywelyn, o linach arall, i awdurdod, ffoes Cynan i blith Daniaid Dulyn. Yno priododd Ragnhildr, ŵyres Sitric 'â'r farf sidanog' (bu farw 1042), ac felly daeth i berthyn i'r teulu brenhinol. Yn ôl David Powel (Historie of Cambria) fe ymdrechodd
DAFYDD LLWYD ap HUW (fl. ddechrau'r 17eg ganrif), bardd Cedwir o'i waith gywydd i ferch (NLW MS 2692B), dau englyn, a cherdd rydd grefyddol yn canmol y brenin Iago I.
DAVIES, JAMES (Iago ap Dewi; 1800 - 1869), argraffydd a bardd ('Gwilym Cawrdaf') a William Thomas ('Gwilym Mai'). Trwy gymorth ei gilydd buont yn meistroli cynghanedd a'r mesurau rhyddion. Tua'r flwyddyn 1840 ymadawodd Davies â Chaerfyrddin i fynd i weithio yn swyddfa Josiah Thomas Jones yn y Bont-faen, lle yr oeddid yn argraffu Y Gwron. Glynodd wrth J. T. Jones gan symud gydag ef i Gaerfyrddin yn 1842 ac i Aberdar yn 1854. Cystadleuai 'Iago ap Dewi' yn fynych ar
DAVIES, JOHN ELIAS (Telynor y Gogledd; 1847 - 1883) Ganwyd 20 Mawrth 1847, ym Methesda, Sir Gaernarfon. Derbyniodd ei addysg ar y delyn gan James Hughes ('Iago Bencerdd'), Trefriw, D. Morris, Bangor, a William Streatham, Lerpwl. Enillodd ar ganu'r delyn yn 12 oed yn eisteddfod Llangollen 1858, y prif wobrwyon yn eisteddfodau Conwy (1861), Caernarfon (1862), Rhyl (1863), Llandudno (1864), Fflint (1867), ac mewn amryw eraill. Yr oedd ganddo

Canlyniadau chwilio

1 - 12 of 109 for "Iago"