Y Bywgraffiadur Cymreig

JONES, EDWARD (1782 - 1855), gweinidog Wesleaidd Ganwyd yn Llantysilio-yn-Iâl yn 1782. Perthynai'n wreiddiol i'r Methodistiaid Calfinaidd, ond troes at y Wesleaid; dechreuodd bregethu yn 1805, ac anfonwyd ef yn genhadwr i Ferthyr Tydfil; efo oedd y pregethwr Wesleaidd Cymraeg cyntaf (1808) i gael ei osod yn Llundain. Teithiodd yn ddyfal bron ar hyd ei oes. Bu farw yn Llanidloes, 22 Gorffennaf 1855, yn 73 oed. Sgrifennodd lawer i'r Eurgrawn, a
JONES, ELIZABETH MAY WATKIN (1907 - 1965), athrawes ac ymgyrchydd ymgyrch, a arweiniodd yr orymdaith drwy strydoedd Lerpwl. Ar 27 Tachwedd 1956, cyflwynodd Corfforaeth Lerpwl fesur preifat dros foddi Cwm Tryweryn ger bron pwyllgor seneddol, gan gychwyn ar y broses o sicrhau caniatâd swyddogol i'w cynllun. Mewn trydydd darlleniad ohono ar 31 Gorffennaf 1957, pleidleisiwyd o'i blaid â mwyafrif o 96. Ar ôl gwytnwch ei hymdrech, gallasai Elizabeth, fel y nododd ei brawd
JONES, EZZELINA GWENHWYFAR (1921 - 2012), artist a cherflunydd wedi aros gen i byth.' Heb yn wybod iddi bron roedd y profiadau yn y gymdeithas Gymreig a'r awyrgylch ddiwydiannol yn treiddio i'w hisymwybod, a byddai'r ddwy elfen yna yn dod i'r wyneb yn ei gwaith creadigol yn hwyrach yn ei bywyd. Symudodd y teulu o ardal Pontarddulais pan gafodd Elias ddyrchafiad yn ei swydd a'i drosglwyddo i waith newydd Trostre yn Llanelli. Yno pan oedd Gwen yn 33 ganwyd mab
JONES, GWENAN (1889 - 1971), addysgydd ac awdur Ryfel Byd, gan ofalu am addysg a gwaith i'r ddau ohonynt. Bu Gwenan Jones farw ar 12 Ionawr 1971 yn Ysbyty Bron-glais, Aberystwyth, ac fe'i claddwyd ym mynwent Talybont ger y Bala. Cynhaliwyd gwasanaeth coffa iddi yng Nghapel Seilo, Aberystwyth.
JONES, HARRY LONGUEVILLE (1806 - 1870), archaeolegydd ac addysgwr a beirniadol nag o'r blaen, a bu i'w wrthodiad o ddeongliadau Derwyddol ffansïol Ab Ithel arwain at ymddiswyddiad hwnnw o'r Gymdeithas yn 1853. Cyfrannodd Jones bron 100 o erthyglau i Archaeologia Cambrensis a pharhaodd yn olygydd arno hyd ei farw. Ar 16 Rhagfyr 1848 penodwyd Jones yn Arolygydd Ei Mawrhydi ysgolion Eglwys Loegr yng Nghymru. Dyma weddnewid ei amgylchiadau ariannol, gan fod y cyflog
JONES, HUMPHREY (Bryfdir; 1867 - 1947), bardd ac arweinydd eisteddfodau Ganwyd 13 Rhagfyr 1867, yng Nghwm Croesor, Sir Feirionnydd, mab John Jones, tyddynnwr, a Mary Roberts ei wraig; yr oedd yn ŵyr i Robert Roberts, Erw Fawr, sefydlodd yr ysgol sul yn Llanfrothen. Wedi iddo adael yr ysgol yn 12 oed, aeth i weithio mewn chwarel. Treuliodd ei oes bron yn gyfangwbl ym Mlaenau Ffestiniog; yng nghydol amser daeth i ddal swydd o gyfrifoldeb mewn chwarel. Dysgodd elfennau
JONES, JOHN (Ivon; 1820 - 1898), hynafiaethydd ac un o arweinwyr cylchoedd llenyddol a chymdeithasol Aberystwyth yn hanner olaf y 19eg ganrif 1848 ymsefydlodd yn ei siop ei hun yn Princess Street, gan symud yn 1860 i Commerce House, Heol y Bont, lle bu'n byw bron hyd derfyn ei oes. Bu hefyd yn dal fferm y Waungrug ger Rhydyfelin, ac yn Ionawr 1873 collodd un o'i ddwylo mewn peiriant torri gwellt. O 1882 hyd 1897, efe oedd swyddog elusen Bwrdd Gwarcheidwaid Aberystwyth. Buasai am gyfnod aelod o gomisiwn gwelliant y dref, ond ym mywyd
JONES, MORGAN HUGH (1873 - 1930), hanesydd, a gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd gedwid gynt (yn ddiofal i'w ryfeddu) yn Nhrefeca. Ond bodlonodd ef i gopïo, i restru, i gasglu enwau a dyddiadau a mân ffeithiau; ac yr oedd ei wastadrwydd, ei drefnusrwydd, ei fanylder, ei amynedd diderfyn, yn ei gymhwyso bron yn wyrthiol at y gwaith. Y mae ei restr o'r llythyrau, ei Itinerary fanwl o symudiadau Howel Harris, ei gyfraniadau i lyfryddiaeth Methodistiaeth, wedi arbed amser dirfawr, a
JONES, OWEN GLYNNE (1867 - 1899), mynyddwr ac athro ysgol Llynnoedd Lloegr ers rhyw 3 blynedd. Aeth Jones i Wasdale yn 1890 a tharo ar rai o'r arloeswyr. Yn wyneb ei gryfder eithriadol, ei ddawn dringo 'oruwchnaturiol bron' a'i agwedd wyddonol, buan y rhagorodd arnynt, nid yn unig wrth arwain dringfeydd newydd ond wrth ddatblygu'r grefft o ddringo. Yn 1894 cyfrannodd adran ar Gadair Idris a'r Aran i ail gyfrol Climbing in the British Isles Haskett Smith, ac yna
JONES, OWEN WYNNE (Glasynys; 1828 - 1870), clerigwr, hynafiaethydd, storïwr, a bardd Ganwyd yn Tŷn-y-ffrwd, Rhostryfan, ger Caernarfon, 4 Mawrth 1828. Aeth i weithio yn y chwarel pan oedd yn 10 oed, a'i gadael yn 17 a mynd i ysgol Bron-y-foel. Ni wyddys yn sicr a fu ef yn ysgol 'Eben Fardd' yng Nghlynnog, ond aeth i Goleg Hyfforddi Caernarfon, i baratoi bod yn athro yn ysgolion yr Eglwys. Bu'n athro ysgol yng Nghlynnog, ac 'Eben Fardd' yn gymydog iddo. Symudodd i gadw ysgol yn
JONES, PETER (KAHKEWAQUONABY, DESAGONDENSTA) (1802 - 1856), gweinidog Methodistaidd, arweinydd gwleidyddol ac awdur ffocws cynharach ar dir i gynnwys mwy o bwyslais ar addysg. Dyblodd poblogaeth Ewropeaidd Canada Uchaf bob deng mlynedd yn hanner cyntaf y bedwaredd ganrif ar bymtheg, gan gyrraedd bron i filiwn erbyn 1850. Yn yr amgylchfyd hwn, daeth Kahkewaquonaby yn fwyfwy crediniol mai addysg ysgol Ewropeaidd ffurfiol oedd yr unig fodd i sicrhau dyfodol llewyrchus i genhedloedd Brodorol. Yn 1845, teithiodd Jones i
JONES, SAMUEL (1898 - 1974), newyddiadurwr, darlledwr a Phennaeth y BBC ym Mangor Gwenhwyfar (ganwyd1905). Dyma deulu o Fedyddwyr o hil gerdd a oedd yn addoli yng nghapel Calfaria, Clydach. Addysgwyd 'Sammy bach', fel y gelwid ef gan y teulu, yn yr ysgol gynradd leol ac yna, yn 1910/11, yn yr Ystalyfera County Intermediate School. Yn 1912 symudwyd yr ysgol i Bontardawe a'i galw yn Pontardawe Higher Elementary School. Ymunodd â'r Llynges ar 3 Medi, 1917 gan dreulio bron ddwy flynedd fel

Canlyniadau chwilio

133 - 144 of 303 for "Bron"