Y Bywgraffiadur Cymreig

JENKINS, DAVID (1912 - 2002), llyfrgellydd ac ysgolhaig priododd â Menna Rhys, merch y Parch. Owen Evans Williams, gweinidog Horeb, Penrhyn-coch o 1919 hyd 1954. Yr oedd mab a merch o'r briodas. Bu David Jenkins yn ysgrifennydd y Gymdeithas Lyfryddol Gymreig ac yn olygydd ei chylchgrawn o 1964 hyd 1979. Golygodd Cylchgrawn Llyfrgell Genedlaethol Cymru o 1969 hyd 1979, a Ceredigion o 1973 hyd 1984. Yr oedd ganddo gyswllt agos â'r Cyngor Llyfrau Cymreig, yn
JENKINS, DAVID ARWYN (1911 - 2012), bargyfreithiwr a hanesydd Cyfraith Hywel Dda eang iawn i fywyd cyhoeddus a llenyddol Cymru yn ystod ei oes hir. Dechreuodd ei yrfa lenyddol yng nghanol y 1930au, weithiau dan y ffugenwau 'Myrddin Gardi' neu 'D. Meurig Rhys', a bu'n un o olygyddion cychwynnol y cylchgrawn Heddiw a lansiwyd yn 1936. Amrywiai ei bynciau, ond cyhoeddwyd cyfrol bwysig, Tân yn Llŷn: hanes brwydr gorsaf awyr Penyberth, yn 1937 yn sgil llosgi'r ysgol fomio ac achos
JENKINS, KATHRYN (1961 - 2009), ysgolhaig a hanesydd emynyddiaeth Ysgolor Syr John Rhys yng Ngholeg Iesu Rhydychen 1985-86, a graddio'n PhD yn Aberystwyth yn 1987. Wedi cyfnod byr yn is-warden Coleg Trefeca, canolfan leyg Eglwys Bresbyteraidd Cymru, dychwelodd i Aberystwyth yn Gymrawd Ymchwil yn 1988 nes ei phenodi'n ddarlithydd yn y Gymraeg yng Ngholeg Prifysgol Dewi Sant, Llanbedr Pont Steffan yn 1992. Er syndod i lawer o'i chydnabod, ymddiswyddodd yn 1999 i
JOHN, JAMES MANSEL (1910 - 1975), gweinidog (Bed.) ac Athro coleg Awstralia. Dechreuodd ar ei waith yn y Coleg yn Ionawr 1959. Yn 1955, tra oedd yn weinidog yn Aberafan, bu farw ei wraig, ac yn Awst 1959 priododd â Dorothy Penhale, ysgolfeistres yn Port Talbot. Bu iddynt un mab, Rhys (ganwyd 1963). Bu gan Mansel John ddiddordeb mewn rygbi ar hyd ei oes ac yn llanc yn Ysgol Ramadeg Aberdâr cafodd brawf i chwarae yn nhîm bechgyn-ysgol Cymru. Gwasanaethodd ar Fwrdd Gwaith
JOHNES, THOMAS (1748 - 1816) Hafod,, tirfeddiannwr, arloeswr amaethyddol, a llenor Ganwyd yn Llwydlo, 20 Awst 1748 (Hen Ddull), plentyn hynaf Thomas Johnes (bu farw 1780; aelod seneddol sir Faesyfed 1777-80; o linach Syr Thomas Johnes o Abermarlais, nai i Syr Rhys ap Thomas) ac Elizabeth Knight (cyfnither i Richard Payne Knight, gweler D.N.B.). Addysgwyd ef yn Amwythig, Eton, a Phrifysgol Edinburgh, ond heb raddio. Bu'n aelod seneddol bwrdeisdrefi Ceredigion 1775-80, sir
JOHNS, DAVID Llanfair Dyffryn Clwyd, ficer fawr chwe llyfr (B.M. Add. MS. 14866) a gyflwynodd i John Williams, Llanfair Dyffryn Clwyd, 12 Mehefin 1587, a dylid sylwi mai gwr o'r un enw oedd ei olynydd yn y fywoliaeth. Y mae'r cyflwyniad yn bwysig fel arwydd o ddysg a diddordeb David Johns, a dylid ei gymharu â rhai o ragymadroddion y cyfnod, megis eiddo Siôn Dafydd Rhys i'w ramadeg yn 1592. Pwysig hefyd yw'r llu nodiadau sydd yn y llawysgrif
JONES, CALVERT RICHARD (1802 - 1877), ffotograffydd arloesol, artist ac offeiriad mathemateg. Wedi'i ordeinio yn offeiriad bu ganddo fywoliaethau Casllwchwr a'r Rhath (Caerdydd) am gyfnod, ond treuliai lawer o'i amser yn teithio Ewrop neu'n ymddiddori mewn celfyddyd a cherddoriaeth. Yn Rhydychen bu'n gyd-fyfyriwr â Christopher Rice Mansel Talbot, etifedd ystad fawr Margam a Phen-rhys, a bu'r ddau yn gyfeillion agos ar hyd eu hoes. Drwy deulu Talbotiaid Pen-rhys daeth i wybod yn fuan
JONES, DAFYDD RHYS (1877 - 1946), ysgolfeistr a cherddor Mhrydain ac yn athro yn Henffordd. Yr oedd G.J. Williams prifathro ysgol Cwmystwyth (a chefnder i'r Athro Griffith John Williams) wedi ei alw i'r fyddin, a phrifathrawon dros dro yn cymryd ei le. Yn Ionawr 1917 yr oedd Dafydd Rhys yn dechrau ar ail dymor fel prifathro yn ei hen ysgol, a bu yno nes i'r prifathro parhaol ddychwelyd yn niwedd Ionawr 1920, a thrachefn am rai wythnosau yn Ebrill a Mai wedi i
JONES, DAVID (1741 - 1792), gweinidog gyda'r Bedyddwyr, a llenor chladdwyd yn Nhroed-yr-aur; canwyd marwnadau iddo gan Morgan John Rhys ac eraill. Syrthiodd ei weddw i dlodi mawr (trwy aflwyddiant ei masnach yn hytrach na thrwy golledion ar y ' Beibl Bach'), a dywedir iddi farw ar y plwyf, rywbryd ar ôl 1839.
JONES, DAVID (1708? - 1785) Drefriw, bardd, casglwr llawysgrifau, cyhoeddwr, ac argraffydd Ychydig a wyddys am ei eni a'i ieuenctid. Rhoddir enw ei dad fel Siôn ap Dafydd yn NLW MS 476E a NLW MS 3107B, ac enw ei fam fel Jane ferch Elizabeth Rowland yn B.M. Add. MS. 14888, a Jane ferch Dafydd ap Sion yn NLW MS 3107B. Enw ei wraig oedd Gwen ferch Richard ap Rhys (NLW MS 3107B), ond ni wyddys dyddiad y briodas; ceir yng nghofrestri plwyf Trefriw gofnod am briodas rhwng rhyw David Jones a
JONES, Syr DAVID BRYNMOR (1852 - 1921), cyfreithiwr ac hanesydd , ymddiddorai'n fawr ym mywyd Cymru ac yn ei hanes - yn bennaf, wrth gwrs, yn ei hanes cyfreithiol. Bu ganddo ran yng ngwneuthuriad siarter Prifysgol Cymru; yr oedd yn aelod pwysig iawn o'r comisiwn ar y tir yng Nghymru (1893), a rhoddwyd ef hefyd ar y comisiwn (1907) ar yr Eglwys yng Nghymru. Fe'i cofir yn bennaf fel un o ddau awdur (John Rhys oedd y llall) y llyfr defnyddiol The Welsh People, 1900, a seiliwyd
JONES, ELIZABETH MARY (Moelona; 1877 - 1953), athrawes a nofelydd o'r plant, oedd Owen Rhys Owen (1854 - 1908), gweinidog (A) y cysylltir ei enw â Glandŵr. Cyn iddi hi gyrraedd oedran ysgol bu raid i'r teulu adael Moylon, a chymryd fferm lai ac anghysbell Llwyneos, ac oddi yno yr aeth i'r ysgol elfennol yn Rhydlewis pan oedd John Newton Crowther yn brifathro yno, Sais uniaith a ddysgodd Gymraeg, a droes i farddoni yn y Gymraeg, ac a fu'n flaenllaw yng nghapel

Canlyniadau chwilio

193 - 204 of 486 for "Rhys"