Y Bywgraffiadur Cymreig

GRESHAM, COLIN ALASTAIR (1913 - 1989), archaeolegydd, hanesydd ac awdur , Porthmadog, ac amlosgwyd ei weddillion ym Mangor ar 3 Mawrth yn dilyn gwasanaeth cyhoeddus yn eglwys Saint Catrin, Cricieth. Yn unol â'i ddymuniad gwasgarwyd ei lwch ar dir Penystumllyn, o le y ceir golygfa banoramig o dref Cricieth a'r castell. Dadorchuddiwyd coflech iddo yn llyfrgell Cricieth ar 23 Hydref 1992. Gallasai Gresham ddweud am gwmwd Eifionydd yr hyn a ddywedodd yr hanesydd A. L. Rowse am
GRUFFYDD ap IEUAN ap LLYWELYN FYCHAN (c. 1485 - 1553), bardd ac uchelwr , Mostyn; merch o'r wraig gyntaf oedd y brydyddes, ' Ales ferch Gruffydd ab Ieuan,' y cyfeirir ati yn y geiriadur hwn; o'r briodas hon hefyd y deillia teuluoedd Davies (Llannerch) a Davies-Cooke (Gwysanau). Yr ail wraig oedd Alice (Ales), merch John Owen Llansantffraid; o'r ail briodas y daeth teulu Griffith (Garn a Phlas Newydd). Disgrifir prydyddes arall, Catrin, yn ferch Gruffydd ap Ieuan; gweler
GRUFFYDD, ROBERT (Patrobas; 1832 - 1863), bardd Ganwyd 7 Tachwedd 1832 yn Penymaes, Nefyn, Sir Gaernarfon, mab Robert a Catrin Gruffydd. Aeth yn fasnachwr, eithr bu farw o'r darfodedigaeth, 21 Ebrill (20 Ebrill yn ôl Not. W.) 1863, yn ddyn cymharol ieuanc, gan adael gweddw a dau o blant. Y flwyddyn cynt cyhoeddwyd Byr Ganeuon gan Patrobas (Pwllheli, 1862, ac arg. arall); ymddangosodd rhai caneuon o'i waith yn Y Dysgedydd a chyfnodolion eraill.
HUW ap RHYS WYN (fl. c. 1550), bardd Aelod o deulu bonheddig Mysoglen, Llangeinwen, sir Fôn; gŵr Catrin ferch Lewys ab Owain ap Meurig o'r Frondeg, Llangaffo. Cadwyd peth o'i farddoniaeth mewn llawysgrifau, ac yn ei phlith gywydd i ofyn cwch pysgota gan Thomas Glyn, Glynllifon, cywydd i henaint, a chywydd mwy anghyffredin ei destun, sef marwnad i'w hoff gi a elwid Bwrdi. Ceir hefyd ymryson rhyngddo â Rhydderch ap Rhisiart. Gwelir ei
teulu JONES, Teulu o ofaint a ffermwyr, beirdd, cantorion a phregethwyr Cilie, gwlad. Er y ffraethineb a'r cellwair a fynnai reoli ei ganu, cyfansoddodd gywyddau, telynegion ac yn arbennig englynion coffa â graen y meistr arnynt. Fe'i derbyniwyd yn dderwydd er anrhydedd yng Ngorsedd y Beirdd, ac enwodd yr annedd a gododd at ymddeol gyda'i briod Catrin (o Nanternis) yn 'Derwydd'. Bu iddynt un mab, a threuliasant y rhan helaethaf o'u hoes yn ardal Pontgarreg, Llangrannog. Bu
JONES, EMRYS (1920 - 2006), daearyddwr bu iddynt ddau o blant, Rhiannon a fu farw ym 1980 a Catrin. Bu farw Emrys yn Hospis St Ffransis yn Berkhamstead ar 30 Awst 2006. Gorwedd ei lwch yn rhannol yn Eglwys y Santes Fair, Berkhamsted ac yn eglwys teulu ei briod ym Mrynsiencyn, Sir Fôn.
JONES, MEIRION (1907 - 1970), addysgydd (1950-70). Yn 1938 priododd Jane, merch Owen a Catrin Griffith, Derlwyn, Pwllheli, a bu iddynt ddwy ferch. Yn 1965 derbyniodd yr M.B.E. am ei wasanaeth i addysg yng Nghymru. Yr oedd yn un o'r saith aelod cyntaf o bwyllgor Cymreig y Cyngor Ysgolion. Urddwyd ef yn dderwydd yn Eisteddfod Genedlaethol y Barri 1968 am ei gyfraniad i ddiwylliant Cymru. Bu'n aelod o gyngor Urdd Gobaith Cymru, ysgrifennydd
KYFFIN, MORRIS (c. 1555 - 1598), llenor a milwr mab Tomos Kyffin a'i wraig, Catrin iengaf, ill dau'n hanfod o deuluoedd o uchelwyr o gyffiniau Croesoswallt, oedd Morris Kyffin mwy na thebyg. Ni wyddys ymhle y cafodd ei addysgu, ag eithrio iddo fod yn ddisgybl barddol i Wiliam Llŷn, a'i fod wedyn yn Llundain, 1578-80, yn un o ddisgyblion a charedigion yr enwog John Dee. Bu yn athro ar feibion yr arglwydd Buckhurst, tua 1580-2. Bu'n barddoni
KYFFIN, RICHARD (fl. c. 1480-1502), deon Bangor gefnogwr gweithgar i Harri Tudur yn ystod y blynyddoedd cyn brwydr Bosworth. Ailadeiladwyd côr yr eglwys gadeiriol yn ystod ei dymor fel deon, a chyflwynwyd un o'r ffenestri (sy'n cynnwys lluniau y santesau Dwynwen a Chatrin) ganddo. Daliai reithoraeth Llanddwynwen. Sylfaenodd siantri S. Catrin yn yr eglwys gadeiriol ac fe'i claddwyd ef yn ei hymyl yn yr asgell groes ddeheuol. Y mae arysgrif mewn efydd
teulu LANGFORD Drefalun, LANGFORD, a briododd Elizabeth ferch Seimon Thelwal, Plasyward, Catrin a briododd Walter Cradoc - gweler Trans Cymm., 1941, 181-2, a WILLIAM LANGFORD (1602 - 1668), rheithor Crefydd Ganwyd 12 Ebrill 1602; addysgwyd yn Gresford, Rhuthyn, a Choleg Brasenose - B.A. 1620, M.A. 1623; aelod o deulu Godfrey Goodman, esgob Gloucester, is-feistr ysgol ramadeg Rhuthyn 1624, prifathro yno 1626-50, rheithor
LEWIS, ELLIS (fl. 1640-61), cyfieithydd Ganwyd yn Llwyngwern, plwyf Llanuwchllyn, Sir Feirionnydd, mab Cadwaladr Lewis ap Howel ap John a'i wraig Elizabeth ferch Ellis Fychan, Brynllech, plwyf Llanuwchllyn. Ychydig a wyddys am Ellis Lewis ar wahân i gyfeiriadau ato ef a'i dad yn y ' Subsidy Rolls,' etc. Priododd Ellen, ferch Robert Anwyl o'r Parc, plwyf Llanfrothen, a'i wraig Catrin, merch Syr John Owen, Clenennau, plwyf Penmorfa. Y
teulu LLOYD Dolobran, Ddolobran. Mawd ferch Ieuan Blaenau o Dregynon (bwrdais yn y Trallwng, 1406) oedd ei wraig. Gwraig OWAIN HIR AB IEUAN TEG oedd Catrin ferch Rheinallt, mab Syr Gruffudd Fychan, Cegidfa, a lofruddiwyd yn y Castell Coch yn 1447. Priododd IEUAN neu IEUAN LLWYD ab OWAIN Wenhwyfar ferch Maredudd Llwyd o Feifod. Brawd iddo ef oedd John Wyn o'r Dyffryn. Sefydlwyd y cyfenw Llwyd yn y genhedlaeth nesaf gyda DAFYDD

Canlyniadau chwilio

13 - 24 of 47 for "Catrin"