Y Bywgraffiadur Cymreig

BEVAN, THOMAS (Caradawc, Caradawc y Fenni; 1802 - 1882), hynafiaethydd adnabyddid fel Llanelly Works). Yno daeth i gyffyrddiad a nifer o Gymry a oedd yn ymddiddori yn llenyddiaeth Cymru a'r eisteddfod - David Lewis (mab y Parch. James Lewis, Llanwenarth), Thomas Williams ('Gwilym Morganwg'), a John Morgan (y 'Rhifyddwr Egwan' yn Seren Gomer). Daeth i ymgydnabyddu ag arddull lenyddol trwy ddilyn dadleuon Thomas Price ('Carnhuanawc') a David Owen ('Brutus') ar dlodi'r iaith a
BOWYER, GWILYM (1906 - 1965), gweinidog (A) a phrifathro coleg . Saesneg), Grenville Williams, athro yn ysgol y cyngor, ac yn arbennig R.J. Pritchard, ei weinidog ym Mynydd Seion (A), Ponciau, a'i cododd i bregethu yn 1923. Derbyniwyd Gwilym Bowyer i Goleg Bala-Bangor, lle'r oedd ei frawd hyn, Frederick, eisioes yn fyfyriwr ers tair blynedd a lle'r oedd John Morgan Jones a J.E. Daniel yn athrawon, 27 Medi 1928, a graddiodd yn B.A. gydag anrhydedd yn y dosbarth cyntaf
BROMWICH, RACHEL SHELDON (1915 - 2010), ysgolhaig Gymdeithas Arthuraidd Ryngwladol ac y mae llawer o'i herthyglau megis, 'Scotland and the earliest Arthurian Tradition' (1963) yn trafod mater Arthuriana a'r rhamantau canoloesol. Gwahanol oedd canolbwynt ei hastudiaethau academaidd yn ystod ail hanner ei gyrfa, pan droes at waith bardd mwyaf Cymru, Dafydd ap Gwilym. Dilynwyd ei darlith i'r Cymmrodorion yn 1964, 'Tradition and Innovation in the Poetry of
CASNODYN (fl. 1320-1340), bardd marwnad Angharad ei wraig i Ddafydd ap Gwilym). Canodd hefyd i'r Drindod, a'i awdl farwnad i Fadog Fychan o'r Goetref, Llangynwyd, stiward Tir Iarll dan Arglwydd Morgannwg, a gŵr pwysig tua 1330, yw'r gerdd gyntaf sydd ar gael i unrhyw un o foneddigion y wlad honno. Y mae gan Casnodyn gyfeiriadau eraill yn ei waith at leoedd ym Morgannwg, ac yn ei gân i Wenlliant sonia am ei ' Wenhwyseg.' Geilw ei hun
CHARLES, JOHN ALWYN (1924 - 1977), gweinidog (A.) ac athro coleg hyd 1959. Bu'n gweinidogaethu wedyn yn yr Allt-wen (1959-63), ac yn Harrow (1965–66). Bu'n athro ysgol yn Windsor o 1963 hyd 1965. Ar 18 Ionawr 1955, priododd â Miss. Pegi Rees, merch y diweddar Barchg. Harding Rees a'i briod. Cawsant un mab, Dafydd. Cafodd Alwyn Charles ei benodi, yn dilyn marwolaeth ddisyfyd y Prifathro Gwilym Bowyer, i gadair Athrawiaeth Gristionogol yng Ngholeg Diwinyddol Bala
teulu CLARE - 'gloewlat Glar' yw Morgannwg i Hywel Ystorm. Ymweodd y tylwyth estronol hwn gymaint yn hanes Deheudir Cymru fel na ellir osgoi rhoi crynodeb yma o'i yrfa. Un o geraint Gwilym Goncwerwr oedd Richard (bu farw 1090?), y rhoddwyd iddo diroedd yng Nghaint (Tonbridge), ac arglwyddiaeth Clare yn Suffolk - yn ddigon od, tebyg mai gair Brythoneg yw'r enw hwn. O bum mab y Richard hwn, yr enwocaf oedd
CNEPPYN GWERTHRYNION (fl. 13eg ganrif), pencerdd a gramadegydd Cardiff MS. 38, sef copi o'r ' Pum Llyfr Kerddwriaeth ' yn llaw Wiliam Cynwal, ac mewn copïau eraill ohonynt o'r 16eg ganrif, sonnir am ' Cnypyn Gwerthryniawn ' (neu Werthryniawc) fel gramadegydd, a'i enwi o flaen Dafydd Ddu Athro. Gan fod gramadeg y beirdd yn seiliedig ar y 'ddwned' Ladin, y mae hyn yn hawdd ei gysoni â thystiolaeth Gwilym Ddu, ac yn awgrymu bod gramadeg Cymraeg sgrifenedig yn nwylo'r
COSLETT, COSLETT (Carnelian; 1834 - 1910), glöwr a bardd Ebrill 1910 ym Mhontypridd, a chladdwyd ef ym mynwent Y Groes Wen, lle, yn ddiweddarach, yr adeiladwyd cofgolofn iddo (llun yn Cymru, O.M.E., xliii, 229). Yr oedd ei frawd hynaf, WILLIAM COSLETT (Gwilym Elian, 1831 - 1904), swyddog mewn glofa, yn fardd hefyd. Trechodd Islwyn mewn llawer eisteddfod, ond ni fu yntau erioed yn llwyddiannus mewn eisteddfod genedlaethol. Bu ef farw 22 Medi 1904 yng
DAFYDD ab EDMWND (fl. 1450-1490), uchelwr a phencerdd canodd hwyrganau a dychanau i Eiddig. Rhoes fwy o sylw i degwch rhianedd nag a wnaeth Dafydd ap Gwilym, canys canodd yn gain ac yn gywrain iawn gywyddau i ddyfalu harddwch eu pryd, a moli melynder eu gwallt a gwrid eu gruddiau. Ychydig a ganodd i Natur, er y ceir ganddo rai disgrifiadau prydferth o'r 'Deildy' mewn cywyddau sy'n gyfuniad o serch a natur. Er bod y bardd yn ei flodau yn adeg Rhyfeloedd y
DAFYDD ab OWAIN GWYNEDD (bu farw 1203) gydymgeiswyr, a Rhodri yn eu plith, taflodd Maelgwn i garchar - yr oedd hwnnw wedi meiddio dychwelyd o Iwerddon - ac am gyfnod byr bu'n teyrnasu ar Wynedd gyfan. I'r flwyddyn hon, fe ymddengys, y perthyn cân foliant Gwilym Ryfel iddo - geilw'r bardd ef yn frenin Cemais. Cymerth Dafydd ran y brenin yn helyntion enbyd 1173 ac felly bu mor hyf â gofyn am gael Emma, merch ordderch i Sieffre o Anjou (ac felly'n
DAFYDD AP GWILYM (c. 1315 - c. 1350), bardd Yr oedd Dafydd ap Gwilym yn fab i Wilym Gam ap Gwilym ab Einion Fawr o'r Tywyn ap Gwilym ap Gwrwared ap Gwilym ap Gwrwared Gerdd Gymell ap Cuhelyn Fardd. Enw ei fam oedd Ardudful, ac mae'n bosibl mai brawd iddi hi oedd y Llywelyn ap Gwilym ap Rhys ap Llywelyn ab Ednyfed Fychan a alwyd yn ewythr gan y bardd. Yr oedd hynafiaid Dafydd yn uchelwyr llewyrchus a fu'n gwasanaethu arglwyddi Normanaidd yn
DAFYDD ap GWILYM (fl. 1340-1370), bardd Ei gartref oedd Bro Gynin, plwyf Llanbadarn Fawr, Ceredigion. Ei dad oedd Gwilym Gam ap Gwilym ab Einion, ac yr oedd y teulu yn un o'r rhai mwyaf dylanwadol yn y Deheubarth yn y 14eg ganrif, ac wedi bod ar du brenin Lloegr ers cenedlaethau. Cantref y Cemais yn Nyfed oedd cartref y teulu, a gwyddys eu bod yno er dechrau'r 12fed ganrif. Tua 1195 crybwyllir un o hynafiaid y bardd, Gwilym ap Gwrwared

Canlyniadau chwilio

13 - 24 of 362 for "Gwilym"