Y Bywgraffiadur Cymreig

HYWEL ap MAREDUDD ap CARADOG ap IESTYN - gweler MORGAN ap CARADOG ap IESTYN
IAGO ab IDWAL ap MEURIG (bu farw 1039), brenin Gwynedd gor-wyr i Idwal Foel. Wedi i dreiswyr yn olynol gipio'r awdurdod yng Ngwynedd rhwng 986 a 1033 - gweler Maredudd ab Owain, Llywelyn ap Seisyll, Rhydderch ap Iestyn - adferwyd yr hen linach ym mherson Iago. Teyrnasiad byr o chwe mlynedd a gafodd cyn ei lofruddio ac i Gruffydd ap Llywelyn ap Seisyll gymryd ei le. Mab iddo oedd Cynan, tad Gruffydd ap Cynan, y tywysog a lwyddodd o'r diwedd i ail
IESTYN ap GWRGANT (fl. 1081-93), rheolwr annibynnol olaf Morgannwg Mab Gwrgant ab Ithel. Ychydig a wyddys i sicrwydd amdano. Ymddengys mai Caerdydd oedd y man y rheolai ohono, eithr nid oes wybodaeth ynghylch maint y tiroedd yr oedd yn ben arnynt; ni allsai fod yn bennaf gŵr ym Morgannwg hyd 1081, y flwyddyn y lladdwyd Caradog ap Gruffydd, a oedd yn rheoli'r dalaith honno o c. 1075 ymlaen. Yn 1080 gŵr gweddol ddinod oedd Iestyn pan oedd yn un o dystion llai
IEUAN GETHIN ap IEUAN ap LLEISION (fl. c. 1450), bardd ac uchelwr O Faglan yn Sir Forgannwg, ac un o ddisgynyddion llwyth Caradog ab Iestyn ap Gwrgant; yn ôl rhai arwyddfeirdd, e.e. Gruffudd Hiraethog yn Peniarth MS 178, i (43), priododd â merch Tomas ab Ifor Hael. Croesewid beirdd y Gogledd a Deheubarth i'w lys ym Maglan, a chafwyd mewn llawysgrifau ddau gywydd iddo gan feirdd ei gyfnod, sef un gan Ieuan Ddu ap Dafydd ab Owain, a marwnad gan Iorwerth Fynglwyd
LLEISION ap MORGAN ap CARADOG ap IESTYN - gweler MORGAN ap CARADOG ap IESTYN
MAREDUDD ap MORGAN ap CARADOG ap IESTYN - gweler MORGAN ap CARADOG ap IESTYN
MORGAN, arweinydd gwrthryfelwyr Morgannwg yn ystod gwrthryfel Madog ap Llywelyn yn 1294-5. Mynnai ef mai yn erbyn arglwyddi Morgannwg yn unig y rhyfelai, oherwydd achwyniadau personol o'i eiddo yn erbyn teulu Clare. Efallai, felly, mai Morgan ap Maredudd ydoedd, disgynnydd uniongyrchol o Rydderch ab Iestyn; cymerasid tiroedd ei dad, Maredudd, arglwydd Cymreig olaf Caerlleon-ar-Wysg, gan Gilbert de Clare 20 mlynedd yn gynharach. Mewn un
MORGAN ap CARADOG ap IESTYN (bu farw c. 1208), arglwydd barwniaeth Gymreig Afan Wallia (neu Nedd-Afan) yn arglwyddiaeth ('honour') Morgannwg droeon fel cydgyfranwyr â'u tad yn y rhodd. Gellid meddwl i Owain farw o flaen Lleision; nid yw'r dyddiadau'n sicr, gan fod llawer o'r siartrau'n ddiddyddiad neu wedi eu camddyddio. Rhoddwyd arglwyddiaethau Cymreig (gwrogaethol i arglwyddi Normanaidd Morgannwg) i eraill o dylwyth Iestyn ap Gwrgant. MAREDUDD fab Caradog ap Iestyn a gafodd arglwyddiaeth Meisgyn - cymerwyd hi oddi ar ei fab ef, HYWEL, gan
MORGAN ap HYWEL (fl. 1210-48), arglwydd Cymreig arglwyddiaeth Gwynllwg neu Gaerlleon-ar-Wysg (deiliad i ieirll Caerloyw) disgynnydd o Rhydderch ap Iestyn (bu farw 1033; y mae taflen o'r tylwyth ar t. 771 o Lloyd, A History of Wales, a hwylus fydd crynhoi ei hanes yma, dan enw Morgan ap Hywel. Lladdwyd Caradog ap Gruffudd, ŵyr Rhydderch, ym mrwydr Mynydd Cam (1081); erbyn 1140 clywir am fab hwnnw, OWAIN ap CARADOG, yng Ngwynllwg; ac yn 1154 cydnabuwyd ei fab yntau, MORGAN ab OWAIN, gan
MORGAN GAM (bu farw 1241), arglwydd barwniaeth Gymreig Afan Wallia (neu Nedd-Afan) yn arglwyddiaeth ('honour') Morgannwg mab Morgan ap Caradog ap Iestyn, o Gwenllian (y mae'n debygol), merch Ifor Bach. Dilynodd ei frawd hŷn, Lleision, c. 1213, a chan fabwysiadu polisi ei dad, sef polisi o gyfeillgarwch a chyduniad â'r tywysogion cynhenid, bu o gymorth mawr i fwriadau Llywelyn I drwy beri aflonyddwch i arglwyddiaid Clare ym Morgannwg. Yn ôl yr achau priododd (1), Janet, merch Elidyr Ddu, a (2), Ellen, merch Gronw ab
STEPHENS, THOMAS (Casnodyn, Gwrnerth, Caradawg; 1821 - 1875), hanesydd a diwygiwr cymdeithasol wobrau yn y rhan fwyaf o'r eisteddfodau y cystadlodd ynddynt rhwng 1840 a 1858, weithiau hyd at dair gwobr. Dathlodd ei fuddugoliaeth gyntaf yn Eisteddfod Lerpwl ym 1840 gyda'r traethawd ar 'History of the life and times of Iestyn ab Gwrgant, the last native Lord of Glamorgan'. Sefydlodd ei hun fel ysgolhaig mwyaf arloesol y cyfnod gyda'r traethawd 'The Literature of Wales during the twelfth and
WILLIAMS, IESTYN RHYS (1892 - 1955), prif gyfarwyddwr Adran Cysylltiadau Llafur y Bwrdd Glo Cenedlaethol

Canlyniadau chwilio

13 - 24 of 25 for "Iestyn"