Y Bywgraffiadur Cymreig

GRIFFITH, MORGAN WILLIAM (Pencerdd Mynwy; 1855 - 1925)
GRIFFITH, PIRS (1568 - 1628), sgweier ac anturiwr 119). Pa un ai'r dirwyon mawr a ddilynodd y gweithrediadau afreolaidd ar y môr a dlododd Pirs Griffith ai peidio, sicr yw iddo, rhwng 1600 a 1612, wystlo llawer o'i diroedd i Lundeinwyr cyfoethog fel Myddelton a Bateman; ym Medi 1614 wele ef yn gwystlo tir Cororion i'r Dr. Henry Rowlands, esgob Bangor. Yn 1616 yr oedd ei achos yn llys y Siansri; dywedir ddod ag ef i'r llys gan warden carchar y
GRIFFITH, SIDNEY (bu farw 1752) yr oedd yn gwrando'n ddibetrus ar ei chynghorion, ac yn mynd â hi o gwmpas y wlad fel math o arch y cyfamod. Ceisiodd Morgan John Lewis (bu yntau gynt yn 'llygad') ymliw ag ef, ond gwrthododd Harris wrando (Mai 1750); ofer hefyd fu ymgais ' Madam Griffith ' ei hunan (Mehefin) i gyfryngu rhwng Harris a Rowland (a Howell Davies). Erbyn mis Medi, yr oedd amgylchiadau Mrs. Griffith yn faich ar Harris
GRIFFITH, WILLIAM (1719 - 1782), ffermwr Drws-y-coed Uchaf ar flaen dyffryn Nantlle o 1744 hyd ei farwolaeth; gŵr hysbys i Oronwy Owen, Margaret Davies o'r Coedcae-du, a 'Dafydd Ddu Eryri' (David Thomas) fel carwr llenyddiaeth, ond sydd hefyd yn haeddu sylw am mai ei dŷ ef oedd aelwyd y genhadaeth Forafaidd yng Ngwynedd o 1768 hyd 1776 - gweler dan yr enwau David Williams (1702 - 1779), David Mathias, a John Morgan (1743 - 1801). Nid
GRIFFITH, WILLIAM (Gwilym Caledffrwd; 1832 - 1913), chwarelwr a cherddor Ganwyd ym Mhenisa'r Allt, Tregarth, Llandegai, Sir Gaernarfon. Cafodd ei wersi cerddorol cyntaf gan John Morgan, Penygroes, Tregarth, a thrwy astudio llyfrau Mills ac ' Alawydd ' daeth yn gerddor da. Yn 1860 ymfudodd i Unol Daleithiau'r America ac ymsefydlodd yn Middle Granville. Yn 1862 enillodd am gyfansoddi darn i'r ysgol Sabothol. Yn 1866 cyhoeddodd Y Canigydd Cymreig. Yn 1879 dug allan
GRIFFITHS, ARCHIBALD REES (1902 - 1971), arlunydd Ganwyd Archie Griffiths yn Aberdâr ar 12 Ionawr 1902, yn un o bum o blant William Henry a Sarah Jane Griffiths. Symudodd y teulu yn fuan wedyn i Orseinon, lle cafodd y tad waith fel glöwr. Cymraeg oedd iaith yr aelwyd. Ar ôl gadael yr ysgol bu Archie Griffiths yn gweithio yn y diwydiant tunplad am ddwy flynedd cyn ymuno â'i dad ym mhwll glo'r Mynydd. Yn ôl Griffiths ei hun, dechreuodd ymhél â
GRIFFITHS, DAVID REES (Amanwy; 1882 - 1953), bardd ac ysgrifwr olygwyd gan Gomer M. Roberts. Cyhoeddwyd rhai o'i emynau yn Y Caniedydd (1960). Priododd (1) â Margaret Morgan o Ben-y-groes; (2) â Mary Davies o'r Crwys ger Abertawe. Ei fab o'r briodas gyntaf oedd Gwilym, a fu â'i fryd ar weinidogaeth yn yr Eglwys yng Nghymru, ond bu farw cyn sylweddoli'i fwriad. Aeth ei dad ag ef i Dde Affrica yn 1929 eithr ni chafodd adferiad. Ganwyd dwy ferch o'r ail briodas. Bu
GRIFFITHS, ERNEST HOWARD (1851 - 1932), physegwr ac addysgwr Ganwyd 15 Mehefin 1851 yn Aberhonddu, mab y Parch. Henry Griffiths. Cafodd ei addysg yn Owen's College, Manceinion, a Sidney Sussex College, Caergrawnt (Sc.D., 1902), lle y bu'n gymrawd (1897), ac, yn ddiweddarach, yn gymrawd mygedol. Yn 1890 bu'n gwneuthur mesuriadau gwres a oedd o bwysigrwydd sylfaenol; erbyn 1893 yr oedd wedi llwyddo i bennu gwerth mecanyddol gwres trwy gyfrwng y dull trydanol
GRIFFITHS, EVAN (Ieuan Ebblig; 1795 - 1873), gweinidog Annibynnol . Ar ddiwedd y cyfnod hwn cymeradwyodd ei athro ef i'r arglwyddes Barham i gymryd gofal dwy eglwys, Pilton Green a Park Mill, ym Mro Gŵyr. Dechreuodd ei weinidogaeth 3 Mai 1822 ac ordeiniwyd ef ddwy flynedd yn ddiweddarach, 21 Gorffennaf 1824. Ymddiswyddodd o'i fugeiliaeth, 4 Awst 1828, a symudodd i Abertawe i ymgymryd â'r gwaith o gyfieithu esboniad Mathew Henry i'r Gymraeg, ac ar fethdaliad yr
GRIFFITHS, HENRY (1812 - 1891), gweinidog ac athro Annibynnol Mab i James Griffiths (1782 - 1858), a oedd ar y pryd yn weinidog ym Machynlleth, ond yng nghartref ei fam yn Llanferan gerllaw Tyddewi y ganed Henry (Hanes Eglwysi Annibynnol Cymru, iii, 27). O'r Neuaddlwyd (Geninen, 1886, 113), aeth i Goleg y Brifysgol yn Llundain, lle y daeth yn drwm dan ddylanwad Augustus de Morgan, a gryfhaodd ei ogwydd at fathemateg ac athroniaeth. Wedi bugeilio yn Ynys
GRIFFITHS, HENRY (1825 - 1886), gweinidog - gweler GRIFFITHS, HENRY
GRIFFITHS, JAMES (1890 - 1975), gwleidydd Llafur a gweinidog yn y cabinet ysgrifennydd Cyngor Masnach a Llafur Rhydaman. Ymgyrchodd yn nerthol yn erbyn ymyrraeth Prydain Fawr yn y Rhyfel Byd Cyntaf. Astudiodd Griffiths yn y Coleg Llafur Canolog, Llundain, sefydliad Marcsaidd ei naws, 1919-21, ar yr un adeg ag Aneurin Bevan a Morgan Phillips. Yna dychwelodd i weithio fel glöwr, gan dreulio pedair noswaith yr wythnos yn cyflwyno gwersi mewn economeg a hanes diwydiannol. Yn ystod y

Canlyniadau chwilio

253 - 264 of 1076 for "henry morgan"