Y Bywgraffiadur Cymreig

TREVOR, JOHN (bu farw 1410), esgob Llanelwy Ceir un cyfeiriad ato fel Ieuan ap Llywelyn, a thebyg yw iddo gael ei eni yn Nhrefor ger Llangollen ym Mhowys Fadog. Er nad oes sail yn yr achau i'r traddodiad, dywedir ei fod o gyff teulu'r Treforiaid yn sir Ddinbych. Y cyfeiriad cyntaf ato ar glawr oedd yn y flwyddyn 1386 pan oedd yn gantor Wells, swydd a ddaliodd hyd 1393. Yn y cyfamser etholwyd ef yn esgob Llanelwy yn 1389, ond pan ymwelodd â
TUDUR ALED (fl. 1480-1526), bardd traddodiad ei fod yn ddisgybl i Ddafydd ab Edmwnd, a dywed y bardd ei hun hynny yn ei farwnad iddo ' F'ewythr o waed, f'athro oedd ' (op. cit., I, lxx, 29). Ni wyddys pa bwys i roi ar y geiriau hyn, oblegid dywed y bardd fod Ieuan ap Llywelyn ab Ieuan ap Dafydd yntau'n athro iddo (op. cit., I, lxviii, 58). Wrth gwrs, y mae'n bosib fod y ddau'n athrawon iddo. Nid oes dim yn annhebygol yn y gosodiad fod
TUDUR PENLLYN (c. 1420 - c. 1485-90), bardd Am ei ach, gweler llawysgrifau Peniarth MS 125: Cywyddau ymryson Edmwnd Prys a Wiliam Cynwal, Peniarth MS 139i Peniarth MS 139ii Peniarth MS 139iii, Peniarth MS 176: Achau, Wrexham l, a Stowe 669. Tudur Penllyn ab Ieuan ab Iorwerth Foel ydoedd, ond yn un llawysgrif ceir Tudur Penllyn ap Dafydd ab Ieuan ab Iorwerth Foel; yr oedd yn olrhain ei linach i Feirion Goch, uchelwr o Edeirnion, sylfaenydd
teulu VAUGHAN Corsygedol, -adeiladodd Griffith Vaughan Corsygedol yn 1592/3, ac adeiladodd ' Gapel Corsygedol ' yn rhan o eglwys Llanddwywe; bu farw 9 Tachwedd 1616 a chladdwyd ef yn eglwys Llanddwywe. Bu GRIFFITH VAUGHAN cynharach nag ef yn amddiffyn castell Harlech gyda Dafydd ab Ieuan ab Einion, ei gefnder, yn erbyn plaid teulu York; dywedir mai'r Griffith Vaughan hwn a adeiladodd ' Y Ty Gwyn yn Bermo ' er mwyn hwyluso cyfathrach
teulu VAUGHAN Brodorddyn, Bredwardine, Tachwedd 1383, yr oedd gan Wallter Sais fab a elwid RHOSIER FYCHAN, a'i fam, Mallt ferch Ieuan ap Rhys, y pryd hwnnw yn wraig i Hywel ap William ap Jankyn, ac yn dal tir yn arglwyddiaeth Talgarth (Llyfrgell Caerdydd, dogfennau Brycheiniog 3). Y mae'n sicr i ROSIER FYCHAN adael tri mab o Wladus ferch Dafydd Gam - Watcyn, etifedd Brodorddyn, Thomas ap Rhosier - gweler teulu Vaughan, Hergest, a (Syr
teulu VAUGHAN Porthaml, 1514 pan drosglwyddwyd y swyddi hynny i Syr Gruffudd ap Rhys. Ei wraig oedd Joan, ferch Robert Whitney o Constance ferch James, arglwydd Audley. Disgynyddion ei ail fab, Thomas Vaughan, oedd Fychaniaid Tregunter. Priododd yr aer, WATKIN VAUGHAN, Joan ferch Ieuan Gwilym Fychan o'r Peytyn Gwyn. Gydag etifedd hwnnw, WILLIAM VAUGHAN, y daeth y teulu i amlygrwydd. Cafodd ef brydles tiroedd Dinas, 14
teulu VAUGHAN Tre'r Tŵr, Ystrad Yw faes Bambri, oherwydd geilw Lewis Glyn Cothi arno i ddial y frwydr honno, ac ar 16 Chwefror 1470 gwnaethpwyd ef yn gwnstabl castell Aberteifi. Ar ôl brwydr Tewkesbury, 1471, dywedir i'r brenin Edward orchymyn iddo ymlid Siaspar Tudur, iarll Penfro, ond efe ei hun a syrthiodd i'r fagl a'i ddienyddio gan yr iarll yng nghastell Casgwent. Canwyd ei farwnadau gan Ieuan ap Hywel Swrdwal, neu Huw Cae Llwyd
teulu VAUGHAN Trawsgoed, Crosswood, ach. Tybir mai'r cyntaf i ymsefydlu yn y Trawsgoed oedd ADDA AP LLEWELYN FYCHAN (c. 1200); y mae'r casgliadau achau yn cytuno i ddywedyd iddo briodi Tudo (neu Dudo), merch ac aeres Ieuan Goch, Trawsgoed. Gor-or-wyr i Adda a Tudo oedd MORYS FYCHAN ap IEUAN; efe, meddir, a ddechreuodd gyfrif y Fychan (Vaughan wedi hynny) yn gyfenw. Ymysg dogfennau'r teulu (yn Llyfrgell Genedlaethol Cymru) y mae
VAUGHAN, ROBERT (1592? - 1667), hynafiaethydd a pherchen llyfrgell enwog Hengwrt materion lleol. Ymddengys ei fod yn dal trysoryddiaeth trethi pontydd rhan o'r sir yn ystod y Werinlywodraeth. Nid yw'n debyg i helyntion ymrafael y dyddiau hynny fennu llawer ar ei fywyd. Ei brif ddiddordebau oedd achyddiaeth, hanes cynnar Cymru, hynafiaethau, a chasglu llyfrau a llawysgrifau. Yr oedd ganddo gylch eang o ohebwyr ar y pynciau hyn, e.e. Rhys a Siôn Cain, Dr. John Davies, Mallwyd, Ieuan
WILIAM ALAW (fl. c. 1535), bardd uchelwyr Ymhlith yr ychydig o'i waith sydd ar glawr ceir cywydd marwnad i Lywelyn ab Ieuan ab Hywel (bu farw 1534) o Foelyrch sydd wedi ei groniclo yn llawysgrif y plas (Peniarth MS 103: Llyfr Moelyrch (17)). Yr oedd yn un o'r beirdd a ganodd farwnadau i Rys Llwyd ab Einion Fychan o'r Gydros, ac Angharad ei wraig (NLW MS 3051D (128)). Canodd hefyd gywydd i ofyn siaced gan Robert Wyn ap Morus o Abertanad
WILLIAMS, ABRAHAM (Bardd Du Eryri; 1755 - 1828) Ganwyd yn Cwmglas Mawr, Llanberis. Rhoes ei dad, Thomas Williams, ef yn ysgol John Morgan, curad Llanberis, am gyfnod; yr oedd 'Dafydd Ddu Eryri' yno yr un pryd. Bu dau gurad arall cyn hynny yn Llanberis yn ieuenctid Abraham Williams, sef Dafydd Ellis ('Person Criceth ' wedi hynny), a fu yno o 1764 i 1767, ac Evan Evans ('Ieuan Brydydd Hir'), a fu yno am ran o'r flwyddyn 1771. Trwyddynt hwy y
WILLIAMS, DAVID (Iwan; 1796 - 1823), gweinidog gyda'r Bedyddwyr of baptism. Cyhoeddwyd ei awdl ar ' Cerddoriaeth ' gyda Grisiau Cerdd Arwest (' Ieuan Ddu '). Ddechrau 1822, byrddiodd ef a'r eiddo long yng Nghaerfyrddin i fyned yn weinidog ac ysgolfeistr yn swydd Dyfnaint, eithr gorfododd ystorm aruthr hwynt i lochesu yn Abertawe. Rhoes Joseph Harris ('Gomer') lety i'r teulu, a chadw David Williams i bregethu i'r Saeson a hyfforddi ei fab John yn y clasuron. Bu

Canlyniadau chwilio

301 - 312 of 330 for "Ieuan"