Y Bywgraffiadur Cymreig

MERFYN FRYCH (bu farw 844), brenin Gwynedd mab Gwriad, pennaeth yn Ynys Manaw (y mae'n bosibl) ac yn disgyn (meddid) o Lywarch Hen, ac Ethyllt, tywysoges o Wynedd. Pan fu farw Hywel ap Rhodri Molwynog, ewythr ei fam, yn 825, daeth Merfyn Frych yn frenin ym Môn; yn ddiweddarach, pan fu Hywel ap Caradog farw, ymddengys iddo ddyfod yn frenin cantrefi yr ochr arall i afon Menai. Adunwyd felly etifeddiaethau disgynyddion uniongyrchol diwethaf
MEURIG ab IDWAL FOEL (bu farw 986) mab ieuengaf Idwal Foel. Gan iddo farw yr un flwyddyn â'i nai, Cadwallon, brenin Gwynedd, y mae'n debyg na fu erioed yn frenin ei hunan; eithr cadwyd llinach Rhodri Fawr yng Ngwynedd trwy ei ddisgynyddion ef - gweler Idwal ap Meurig.
MORGAN, HYWEL RHODRI (1939 - 2017), gwleidydd Ganwyd Rhodri Morgan ar 29 Medi 1939 yng Nghaerdydd, yn ail fab i Thomas John ('T.J.') Morgan, darlithydd prifysgol, a'i wraig Huana (g. Rees, 1906-2005), athrawes. Ganwyd ei frawd Prys yn 1937. Roedd gan y teulu gefndir academaidd a gwleidyddol cryf. Bu tad Huana, John Rees, yn gynghorydd plwyf yn Abertawe, a chwaraeodd ei thad-cu, Thomas, ran flaenllaw ym mudiad radicalaidd y ffermwyr tenant
MORGAN, THOMAS JOHN (1907 - 1986), ysgolhaig a llenor Cymraeg diddanwch mwyn sy mewn gair a chystrawen,A'r awydd i blethu llywethau'r awen. Cynefin, td. 127. Priododd â Huana Rees yn 1935 (hithau wedi graddio yn y Gymraeg yn Abertawe) a chawsant ddau fab, Prys sy'n hanesydd adnabyddus, a Rhodri, gwleidydd amlwg. Bu farw T. J. Morgan yn sydyn yn ei gartef yn Llandeilo Ferwallt, Penrhyn Gŵyr, 9 Rhagfyr 1986. Bu'r gwasanaeth angladdol 15 Rhagfyr yng nghapel Bethel
OWAIN ap THOMAS ap RHODRI (bu farw 1378), milwr wrth ei grefft ac ymhonnwr i dywysogaeth Cymru Mab Thomas ap Rhodri a merch o'r enw Cecilia - yr oedd felly yn or-or-wyr i Lywelyn I ac yn or-nai i Lywelyn II. Ganed ef c. 1330, yn ôl pob tebyg ar stad ei dad, sef Tatsfield yn Surrey. Ymddengys iddo, ac yntau eto'n bur ifanc, fyned i wasnaethu brenhinoedd Ffrainc, a threulio gweddill ei oes (oddieithr am gyfnod o lai na 12 mis) i ffwrdd o'i wlad enedigol, gan ennill iddo ei hun yr enw
OWAIN GLYNDWR (c. 1354 - 1416), 'Tywysog Cymru' ddisgynnydd o Owain Gwynedd a Gruffydd ap Cynan; ac wedi marw Owen ap Tomas ap Rhodri yn 1378, ychydig a oedd yn aros a chanddynt well hawl na'r eiddo ef i etifeddiaeth y tywysogion Llywelyn. Priododd (yn 1383, efallai) â Margaret, ferch David Hanmer, Maelor; bu chwe mab ac amryw o ferched o'r briodas. O'r meibion ymddengys mai Maredudd yn unig a oroesodd ei dad. Nid oedd unrhyw argoel ym mywyd cynnar Owain
OWAIN GWYNEDD (c. 1100 - 1170), brenin Gwynedd - Iorwerth Drwyndwn a Maelgwn, a dau o Christina - Dafydd a Rhodri. Yr oedd iddo chwe mab arall o leiaf (goroesodd dau ohonynt, sef Hywel a Cynan, eu tad), a dwy ferch - Angharad, gwraig Gruffydd Maelor I, a Gwenllian, gwraig Owain Cyfeiliog. Pan oedd yn wr ieuanc yn ystod y blynyddoedd 1120-30 bu Owain Gwynedd yn cydweithredu â brawd hyn, Cadwallon, ar ran eu tad a oedd yn mynd yn hen, yn y gwaith o
PERYF ap CEDIFOR WYDDEL (fl. 1170), bardd Yr oedd yn un o wyth o frodyr o leiaf, ac yr oedd Hywel ab Owain Gwynedd yn frawd maeth i saith ohonynt. Pan laddwyd Hywel ym mrwydr y Pentraeth, Môn (1170), gan lu Dafydd a Rhodri, ei hanner-brodyr, meibion Cristin, yr oedd y saith yno gydag ef. Lladdwyd rhai ac ni ddihangodd mwy na thri ohonynt yn ddianaf. Lladdesid Ithel, y brawd arall, cyn hynny, yn Rhuddlan, lle'r oedd yn ymladd tros Owain
RHODRI ab OWAIN (bu farw 1195), tywysog yng Ngwynedd
RHODRI ap GRUFFYDD (bu farw c. 1315), tywysog yng Ngwynedd etifeddiaethau yn gydradd, eithr wedi iddo dreulio rhai blynyddoedd yn garcharor cytunodd, yn 1272, i werthu ei hawliau yng Ngwynedd pan addawodd Llywelyn dalu iddo fil o forciau. Ni chadwodd Llywelyn y cytundeb ar unwaith a dihangodd Rhodri i Loegr. Ddwy waith wedi hynny ceisiodd Edward I drefnu i orfodi Llywelyn i gadw'r cytundeb; 50 morc yn unig a dalesid hyd at ddiwedd y flwyddyn 1278, eithr talwyd 100
RHODRI MAWR (bu farw 877), brenin Gwynedd, Powys, a Deheubarth Cymreig pennaf, a serch i'r uno gael ei dorri pan fu Rhodri farw fe esgorodd yr uniad ysbeidiol hwn ar ddyheadau a ddylanwadodd ar agwedd cenhedlaeth ar ôl cenhedlaeth o ddisgynyddion Rhodri fel rheolwyr Deheubarth neu Wynedd hyd at yr adeg y collodd Cymru ei hannibyniaeth. Yn oes Rhodri bygythid Cymru yn drwm gan y Daniaid eithr y mae tystiolaethau iddo arwain ei bobl mewn dull beiddgar a chadarn yn
RHODRI MOLWYNOG (bu farw 754), brenin Gwynedd

Canlyniadau chwilio

25 - 36 of 41 for "Rhodri"