Y Bywgraffiadur Cymreig

FOSTER, IVOR LLEWELYN (1870 - 1959), datganwr dwywaith ar yr unawd baritôn yn yr Eisteddfod Genedlaethol (Caernarfon 1894 a Llanelli 1895). Yn dilyn ei lwyddiant yn Llanelli trefnodd rhai o'i gyfeillion yn y Rhondda gyngherddau i'w gynorthwyo i gael addysg gerddorol; aeth i'r Coleg Cerdd Brenhinol yn Llundain, ym mis Mai 1896, a bu yno am bedair blynedd yn astudio gyda Henry Blower (llais), James Higgs (cynghanedd) a Villiers Stanford (opera
FOULKES, ISAAC (Llyfrbryf; 1836 - 1904), perchennog newyddiadur a chyhoeddwr cychwynnydd, perchennog, a golygydd y Cymro y mae Isaac Foulkes yn fwyaf adnabyddus. Cyhoeddwyd y rhifyn cyntaf o'r newyddiadur hwn ar 22 Mai 1890. Yn wleidyddol yr oedd yn Rhyddfrydwr ac yn bleidiwr selog i achos heddwch, ond ei brif ddiddordeb oedd cadwedigaeth yr iaith a llenyddiaeth Gymraeg. Gwnaeth fwy na'r un cyhoeddwr arall i ddwyn llyfrau Cymraeg rhad i gyrraedd y bobl. Tua diwedd y 19eg ganrif, pan
FOULKES, PETER (1676 - 1747), ysgolhaig a chlerigwr trydydd mab Robert Foulkes o Lechryd, sir Ddinbych, a Jane Ameredith o Landulph, Cernyw. Addysgwyd ef yn Ysgol Westminster a Christ Church, Rhydychen, lle y graddiodd yn B.A. 1698, M.A. 1701, D.D. 1710. Apwyntiwyd ef yn ganon Exeter 1704, is-ddeon 1723, canghellor Mai 1724, cantor 1731. Gwnaed ef yn ganon Christ Church Tachwedd 1724, a bu'n is-ddeon 1725-33. Cafodd fywoliaeth Cheriton Bishop yn
FOULKES, ROBERT (1743 - 1841), cerddor Brodor o Lanelwy a gwydrwr wrth ei alwedigaeth. Yr oedd yn enwog fel canwr gyda'r tannau, ac ef a farnwyd yn orau o 18 yn eisteddfod Caerwys, 1798, fel y dengys y cofnod canlynol: 'Yna cymerodd yr ymryson le rhwng y datgeiniaid, ac ar ôl maith ymryson, penderfynodd y beirniaid mai Robert Foulkes, y gwydrwr o Lanelwy, oedd fuddugol fel Pencerdd Cerdd Dafawd.' Bu farw 24 Rhagfyr 1841.
FOULKES, THOMAS (1731 - 1802), cynghorwr Methodistaidd bore Ganwyd ym mhlwyf Llandrillo (Edeirnion), ond tua'r 23 oed aeth i weithio fel saer coed yn sir Gaerlleon. Ymunodd â seiat Wesleaidd yn Neston, a theimlodd yn ddwys dan bregeth gan John Wesley yn 1756. Yn fuan wedyn symudodd i'r Bala, lle nad oedd Wesleaeth; ymdaflodd yntau i gynghori gyda'r Methodistiaid Calfinaidd. Eto ni phallodd ei serch at Wesley a Wesleaeth; credir mai ef a dalodd am gyhoeddi
FOXWIST, WILLIAM (1610 - 1673) Ganwyd yng Nghaernarfon, 1610, aer Richard Foxwist a'i wraig Ellen, ferch William Thomas, Aber. Ymaelododd yng Ngholeg Iesu, Rhydychen, 1628; aeth i Lincoln's Inn, 14 Chwefror 1636, a'i alw at y Bar, 17 Mai 1636; daeth yn 'Bencher,' Lincoln's Inn, 6 Chwefror 1649. Dewiswyd ef yn gofiadur S. Albans yn 1645, yn farnwr y Morlys dros Ogledd Cymru, 1646; bu'n is-farnwr cylchdaith Aberhonddu, 1655-9, a
FRANCIS, BENJAMIN (1734 - 1799), emynydd, gweinidog gyda'r Bedyddwyr 1799. Er bwrw cymaint o'i oes yn Lloegr (a phrydyddu hefyd yn Saesneg), glynodd Benjamin Francis wrth ei Gymraeg. Byddai'n mynychu'r gymanfa, a phregethodd bedair gwaith ar ddeg iddi. Cyhoeddodd ddau gasgliad (1774, 1786) o emynau Cymraeg, ill dau'n dwyn y teitl Aleliwia. Efallai mai ar y mesur salm y canai'n fwyaf effeithiol; y gŵyn gyffredin yw bod ei emynau'n orgynganeddol, eto delir hyd heddiw i
FRANCIS, DAVID (1911 - 1981), undebwr llafur ac arweinydd y glowyr weladwy gyda'r glowyr lleol, hwythau'n frwd i amddiffyn eu harferion a'u hymarferion gwaith traddodiadol, bellach yn amlygu gorwelion a phersbectifau llawer iawn ehangach. Fel canlyniad bu Dai Francis ym merw'r caledi a'r amddifadiad cymdeithasol eithriadol a ddaeth yn sgil streic y glo carreg 1925, Streic Gyffredinol naw diwrnod Mai 1926, a'r streic hir a ddilynodd yn y diwydiant glo. Crëwyd argraff
FRANCIS, ENOCH (1688-9 - 1740), gweinidog gyda'r Bedyddwyr Castellnewydd Emlyn, ac yn 1734 efe oedd prif weinidog eglwys Glannau Teifi, a phedwar neu bump o gynorthwywyr iddo, gan fod i'r eglwys nifer mawr o ganghennau a dyfodd wedyn yn eglwysi ar wahân, megis Aberduar, Pant Teg, etc. Cenhadai Enoch Francis yn ddyfal yn y cylch mawr hwn (a'r tu allan iddo hefyd), ac esgynnodd i fri dirfawr fel pregethwr - gellid meddwl oddi wrth eiriau Joshua Thomas ac eraill mai
FRANCIS, GWYN JONES (1930 - 2015), fforestwr Sweden yn Shotton, Sir y Fflint, Norbord ger Inverness, ac yn ddiweddarach y buddsoddiad at i mewn mwyaf erioed yn yr Alban, Caledonian Paper Mills yn Irvine dan berchnogaeth o'r Ffindir, dros un biliwn o bunnoedd o fuddsoddiad yn gyfan gwbl. Er mai effeithiolrwydd y sefydliad ac economeg galed oedd ei brif bethau bob amser, roedd Francis hefyd yn effro iawn i ochr feddalach coedwigaeth, a'r buddiannau
FRIMSTON, THOMAS (Tudur Clwyd; 1854 - 1930), gweinidog y Bedyddwyr, hanesydd, a hynafiaethydd Golwyn (1904-30). Priododd, 13 Mehefin 1882, Sarah Eleanor Roberts (bu farw 1 Mai 1927), merch Edward Roberts, Llangollen, a ganwyd iddynt bump o blant. Bu farw 12 Mai 1930 yn 76 oed. Cofir Frimston yn arbennig am ei waith ymchwil ar hanes ei enwad, megis Ebenezer: Hanes Eglwys Fedyddiedig Llangefni, 1897; Canrif o Ymdrechion Bedyddwyr Môn, 1902; ac amryw o erthyglau yng nghylchgronau'r enwad, yn
FROST, JOHN (1784 - 1877), siartydd Ganwyd 25 Mai 1784, mab John a Sarah Frost, tafarn y Royal Oak, Casnewydd-ar-Wysg. Cafodd ei brentisio'n grydd gyda'i daid ac yn ddiweddarach bu'n cynorthwyo mewn siopau dilledyddion ym Mryste a Llundain. Agorodd ei fusnes ei hun yng Nghasnewydd tua 1806; ar 24 Hydref 1812 priododd Mary Geach, gweddw. Oherwydd cweryl teuluol oblegid ewyllys ewythr ei wraig daeth i wrthdarawiad â Thomas Prothero

Canlyniadau chwilio

457 - 468 of 1867 for "Mai"