Y Bywgraffiadur Cymreig

IORWERTH ap MADOG (fl. 1240?-68), gŵr cyfraith a enwir yn fynych mewn amryw lawysgrifau o 'Ddull Gwynedd' y cyfreithiau Cymreig , ond mewn argraffiadau diweddarach â De Cymru. Yn ôl pob tebyg, gor-ewythr Iorwerth, YSTRWYTH (fl. 1204-22; gweler Lloyd, A History of Wales, 622, n. 55 a mynegai), oedd y clerigwr o'r enw hwnnw a wasanaethai fel ysgrifennydd a chennad i Lywelyn Fawr. Credir mai Iorwerth a roddodd ei ffurf derfynol i ' Ddull Gwynedd ', y gorau'i drefniant a'r mwyaf cyflawn o'r Dulliau. Y mae'n amlwg y cyfrifid ef yn
IORWERTH BELI (fl. gynnar yn y 14eg ganrif), bardd tabyrddau, ac fe'u perchir am wybod Saesneg. Rhaid felly bod yr esgob yr edliwid hyn iddo yn Gymro, ond yn gefnogol i Saeson a'u difyrrwch. Canwyd yr awdl felly, gellid meddwl, cyn 1327, a'r tebyg yw mai yn ystod esgobaeth Anian Sais y gwnaed, sef rhwng 1309 a 1327.
IORWERTH FYNGLWYD (fl. c. 1480-1527), bardd a'r Stradlingiaid a'r Bawdremiaid a'r Mawnseliaid, ac i Ddafydd, abad Margam, rhwng 1500 a 1517. Ond ei brif noddwr ydoedd Rhys ap Siô n o Aberpergwm, yr enwocaf o'r teulu nodedig hwnnw. Bu hefyd yng Nghydweli ac Ystrad Tywi, a gellir tybied mai un o'i hoff gyrchfannau ydoedd llys Syr Rhys ap Tomas, lle y cyfarfu â Thudur Aled. Canwyd ei farwnad gan Lewis Morgannwg, mab ei hen athro. Ac ef oedd tad
ISHMAEL (fl. 6ed ganrif), sant Haedda sylw oherwydd ei gysylltiadau clos â chyfoeswyr mwy enwog. Dywedir fod Teilo yn ewythr iddo a Tyfei ac Oudoceus yn frodyr. Ymddengys hefyd ymhlith disgyblion Dewi Sant; yn 'Llyfr Llandaf' dywedir mai ef a ddilynodd y sant hwnnw yn Nhyddewi. Yn Nyfed yn unig y coffeir ei barch; gydag un eithriad, yn Sir Benfro yn unig y ceir eglwysi ar ei enw; yn wir, dywed traddodiad i'w dad, Buddig
ITHEL ap RHOTPERT neu ROBERT (fl. 1357-82), archddiacon yr un flwyddyn disgrifir ef fel archddiacon Llanelwy (Le Neve, i, 84). Gan fod olynydd iddo yn ymddangos yn 1382, hwyrach mai yn y flwyddyn honno y bu farw, er fod Pennant (Whiteford and Holywell, 119, 308) yn dweud ei fod wedi byw hyd 1393. Dywedir iddo gael ei gladdu yn Ninas Basing (Basingwerk). Cyfeiria Iolo Goch ato fel 'archddiacon deugor' (archddiacon a berthynai i ddau gabidwl), a dywed i'r
ITHEL DDU (fl. c. 1300-40), bardd Ithel yn tybio ei fod wedi marw ar ynys Enlli - wedi ei lofruddio - fel yr awgrymir, gan Gruffudd Gryg. Ymddengys yn sicr mai cellweirus yw'r darn hwn, fel y cywydd gogan a nodwyd uchod.
JACKSON, Sir CHARLES JAMES (1849 - 1923), gwr busnes a chasglwr Ganwyd ef yn Nhrefynwy 2 Mai 1849, y fab i James Edwin Jackson (neu, weithiau, Edwin James Jackson) a Mary Ann Bass. Yn fab i adeiladydd blaenllaw yn Nhrefynwy yr oedd James Jackson wedi ymuno â chwmni ei dad yn ifanc. Tua 1860 symudodd Jackson i Gaerdydd a daeth ei fab yntau, Charles, yn adeiladydd gyda'i dad. Cynlluniai a chodai'r tad a'r mab adeiladau gan ganiatáu i Charles Jackson ei
JACOB, HENRY THOMAS (1864 - 1957), gweinidog (A), darlithydd, llenor a bardd 18 Mai 1957, a chladdwyd ef ym mynwent y Tabernacl, Abergwaun.
JACOB, SARAH (1857 - 1869), yr ymprydferch Ganwyd 12 Mai 1857, trydedd ferch Evan a Hannah Jacob, Llether-neuadd-uchaf, Llanfihangel Iorath, Sir Gaerfyrddin. Ym mis Chwefror 1867 bu mewn llewyg am fis cyfan, a phan ddadebrodd ni chymerodd ond ychydig o fwyd llaeth. Erbyn 10 Hydref 1867 dywedid iddi beidio â bwyta nac yfed dim, a honnid iddi fyw felly hyd ei marw, 17 Rhagfyr 1869 - 113 wythnos. Lledodd hanes ei hymprydio ar draws y wlad, a
JAMES, ANGHARAD (fl. 1680?-1730?), prydyddes Roedd yn byw yn y Parlwr, Penanmaen, Dolwyddelan. Rhoddir peth o'i hanes gan Owen Thomas yn Cofiant John Jones, Talsarn, pen. 1. Yno dywedir mai merch oedd hi i James Davies ac Angharad Humphreys, Gelli Ffrydau, Llandwrog, Sir Gaernarfon, ei bod hi'n 20 oed pan briodwyd hi â William Prichard, a oedd yn 60 mlwydd oed ar y pryd, iddi gael addysg dda a dyfod yn hyddysg yn yr iaith Ladin, ei bod yn
JAMES, CARWYN REES (1929 - 1983), athro, chwaraewr a hyfforddwr rygbi , aeth yn rheolaidd ar hyd Heol y Baw yng nghwmni Lloyd Morgan, ffrind ei dad, i gefnogi tîm y pentref a chario sgidiau Haydn Jones, maswr a chanolwr gosgeiddig. Cyfeiriodd droeon mewn sgwrs ac ysgrif at Lloyd a Haydn Top y Tyle, a daeth tynged y ddau i'w atgoffa'n feunyddiol o'i freintiau ac mai ef yn unig a gafodd ddewis mewn bywyd. Aeth y naill dan ddaear yn bedair ar ddeg oed a gorfod rhoi i fyny
JAMES, DAVID EMRYS (Dewi Emrys; 1881 - 1952), gweinidog (A), llenor a bardd Ganwyd 26 Mai 1881 ym Majorca House, Ceinewydd, Ceredigion, yn fab i Thomas Emrys James, gweinidog (A) yn Llandudno ar y pryd, a Mary Ellen (ganwyd Jones), ei wraig, merch i gapten llong. Daeth y fam yn ôl i'r Cei i eni'r plentyn, a alwyd i ddechrau David Edward, ond mabwysiadwyd Emrys yn ddiweddarach. Pan oedd yn saith oed cafodd ei dad alwad i fugeilio eglwys Rhosycaerau, ger Abergwaun, ac yno

Canlyniadau chwilio

697 - 708 of 1867 for "Mai"