Y Bywgraffiadur Cymreig

JONES, MAURICE (1863 - 1957), offeiriad a phrifathro coleg Rotherfield Peppard gan Goleg Iesu a bu yno tan 1923, pryd y penodwyd ef yn brifathro Coleg Dewi Sant, Llanbedr Pont Steffan. 70 o fyfyrwyr oedd yno pan gyrhaeddodd ond ymegnïodd i godi'r nifer yn gyson nes cyrraedd dros 200 pan ymddeolodd yn 1938. Ymgeiswyr am urddau oedd mwyafrif y myfyrwyr, a gweithiodd y rhan fwyaf ohonynt yng Nghymru. Fe'i penodwyd yn ganon Tyddewi yn 1923. Bu'n arholydd cyhoeddus yn
JONES, MICHAEL (1787 - 1853), gweinidog gyda'r Annibynwyr ac athro cyntaf Coleg Annibynnol y Bala maen. Drwy gymorth ei frawd Evan, aeth am dymor i ysgol ac yn fuan wedyn aeth i Lanbedr Pont Steffan a dysgodd yno y grefft o rwymo llyfrau. Yn 1807 derbyniwyd ef yn aelod yn y Neuaddlwyd gan y Dr. Phillips, ac ef a'i hanogodd i ddechrau pregethu. Aeth i ysgol Davis Castell Hywel a gweithiai ysbeidiau er ei gynnal ei hun, a bu ar un adeg yn cadw ysgol yn y Neuaddlwyd. Ymhen rhyw ddwy flynedd
JONES, REES CRIBIN (1841 - 1927), gweinidog (U) ac athro Cefncoedycymer, a bu'n weinidog ar eglwysi Pen-y-bont ar Ogwr a'r Betws (1867-68), Cribyn (1869-76), Caeronnen (1871-1915), Ty'nrheol a Brondeifi (1874-1915) - y tair eglwys olaf yn ardal Llanbedr Pont Steffan. Yn ystod ei dymor yn y weinidogaeth (1867-1915) bu'n gyfrwng i sefydlu hen achos Ty'nrheol (1874) a chodi capel Brondeifi (1876), ynghyd â thŷ ac ysgoldy. Magodd wyth o fechgyn i'r weinidogaeth: J
JONES, RICHARD IDWAL MERVYN (1895 - 1937), athro ysgol, bardd, a dramaydd Ganwyd 8 Mehefin 1895, yn Rhoslwyn, Llanbedr-Pont-Steffan, Sir Aberteifi, mab D. Teifi Jones, brodor o Gwmystwyth, Rhyddfrydwr adnabyddus ac arweinydd eisteddfodau, a'i wraig Mary, a oedd yn disgyn o T. Phillips, Neuaddlwyd. Ei thad hi oedd y Parch. Thomas Jones, Tynygwndwn a Bethel Parc-y-rhos. Cafodd Idwal Jones ei addysg yn ysgol elfennol Llanbedr-pont-Steffan, 1900-8, ac yn Ysgol Coleg Dewi
JONES, THOMAS (1908 - 1990), undebwr llafur a milwr yn Rhyfel Cartref Sbaen TUC Cymru, gan gydnabod yr angen i undebau gydweithredu yn y dirwedd ddiwydiannol a gwleidyddol newydd, canlyniad yn rhannol i ddatganoli pwerau o San Steffan i Gymru. Ym 1972 unodd Jones ac ysgrifennydd rhanbarth de Cymru Undeb Cenedlaethol y Glowyr, Dai Francis, i gynnig sefydlu 'Cyngres Undebau Llafur Democrataidd' yng Nghymru i gymryd lle dau Bwyllgor Ymgynghorol rhanbarthol TUC Prydain. Roedd
JONES, THOMAS LLECHID (1867 - 1946), offeiriad, llenor, a llyfryddwr Ganwyd 4 Rhagfyr 1867, yn y Tyddyn Uchaf, Llanllechid, Sir Gaernarfon, yn fab i Hugh Jones a Catherine ei wraig. Cafodd ei addysg yng ngholeg y Brifysgol, Bangor, a choleg Dewi Sant, Llanbedr-Pont-Steffan. Wedi iddo raddio (B.A., yn 1896) yng ngholeg Dewi Sant ordeiniwyd ef (1897) i guradiaeth eglwys S.David, Blaenau Ffestiniog; daeth yn offeiriad yn 1899. Yn 1902 daeth yn gurad Llanllyfni, Sir
JONES, THOMAS WILLIAM (BARWN MAELOR O'R RHOS), (1898 - 1984), gwleidydd Llafur Cymreig ac roedd bob amser yn gefnogol i achosion y glowyr. Drwy gydol ei fywyd ystyrid ef yn gymeriad lliwgar a dadleuol yn aml. Tu allan i San Steffan roedd galw mawr amdano fel siaradwr nerthol yn y Gymraeg a'r Saesneg fel ei gilydd, a daeth yn amlwg yng ngweithgareddau'r Eisteddfod Genedlaethol a'r Eisteddfod Ryngwladol fel ei gilydd. Cafodd fynediad i Orsedd Beirdd Ynys Prydain ym 1962 ac ychydig
JONES, WATCYN SAMUEL (1877 - 1964), gweinyddwr amaethyddol a phrifathro coleg diwinyddol Ganwyd 16 Chwefror 1877; mab i Rees Cribin Jones (gwel. yr Atod.), gweinidog Undodaidd, a Mari Jones, (merch Watcyn a Mari Jones, Ty'n-lofft, Betws Bledrws), mewn 'tŷ yn Heol y Bont a gelwir Glasfryn Stores arno' yn Llanbedr Pont Steffan, Ceredigion; yr oedd yn un o bedwar o blant, eithr bu farw'r tri arall yn fabanod. Cadwai ei dad ysgol, fel llawer o weinidogion Undodaidd eraill y cyfnod, a
JOYCE, GILBERT CUNNINGHAM (1866 - 1942), esgob Lewis o Landâf. O 1892 hyd 1896 bu'n is-warden coleg Mihangel Sant yn Aberdâr, gan dderbyn urddau offeiriad yn 1893. Yn 1897 aeth i Ben-ar-lag yn warden llyfrgell S. Deiniol, a bu yno hyd 1915, pryd y penodwyd ef yn brifathro coleg Dewi Sant, Llanbedr-Pont-Steffan. Bu'n ganon yn eglwys gadeiriol Llanelwy, 1907-14, ac yn ganghellor 1914-27. Ar ôl blwyddyn yn arch-ddiacon Tyddewi, cysegrwyd ef yn esgob
LEWELLIN, LLEWELYN (1798 - 1878), clerigwr offeiriad yn 1823, ar law esgob Rhydychen, ac yn 1826 derbyniodd swydd prifathro ysgol ramadeg Bruton yng Ngwlad yr Haf. Eithr yn lle mynd yno aeth i Goleg Dewi Sant, Llanbedr-Pont-Steffan, fel ei brifathro cyntaf, yn 1827, a bu yno hyd ei farwolaeth, 25 Tachwedd 1878. Bu hefyd yn ficer Llanbedr Pont Steffan (o 1843) ac yn ddeon Tyddewi (o 1843). Claddwyd ef yn Llanbedr Pont Steffan.
LEWES, ERASMUS (1663? - 1745), clerigwr ficer Llanbedr-Pont-Steffan. Y mae S. R. Meyrick (The History and Antiquities of the County of Cardigan) yn argraffu'r geiriau sydd ar dabled coffa iddo yn eglwys Llanbedr-pont-Steffan; dywedir yno iddo farw 19 Chwefror 1744/5 yn 82 oed. Yn NLW MS 510A ceir pregethau Saesneg yn ei lawysgrifen, rhai ohonynt wedi eu hysgrifennu yn 1693; yn NLW MS 744A y mae nodiadau cyffredinol ganddo yn Saesneg ac yn
teulu LEWIS, argraffwyr a chyhoeddwyr . Mawr oedd ei ddiddordeb mewn hanes lleol, a mudiadau lleol, crefyddol a diwylliannol. Priododd Lena Harries o'r Ceinewydd, 27 Awst 1927. Bu farw ar Sul y Pasg, 18 Ebrill 1965. Rhyngddynt gwnaeth y ddau trwy Wasg Gomer wasanaeth gwiw i lenyddiaeth Gymraeg, ac yn eu cyfnod daeth y Wasg hon yn un o brif weisg Cymru. Cymerasant drosodd Wasg Caxton yn Llanbedr Pont Steffan, a Gwasg Aberystwyth. MARY ANNE

Canlyniadau chwilio

85 - 96 of 167 for "Steffan"