Y Bywgraffiadur Cymreig

GRUFFUDD FYCHAN Syr (bu farw 1447), milwr , 1415, pan syrthiodd i berygl wrth achub ei frawd, Humphrey, dug Gloucester, o ddwylo'r Ffrancod. Cododd y gred iddo yntau fel Dafydd Gam, Rhosier Fychan, ac eraill, gael ei urddo'n farchog ar y maes. Ni chofnodir yr urddiadau hyn yn Knights of England Shaw. Os oedd Gruffudd Fychan yn ddigon hen, gallai'n hawdd fod yn Agincourt, gan fod dau o'i arglwyddi tir, Syr John Grae, mab-yng-nghyfraith Syr
GRUFFUDD HAFREN (fl. c. 1600), bardd y ceir llawer o'i waith mewn llawysgrifau Yn eu plith ceir cywyddau i wahanol aelodau teulu Gogerddan (Llanstephan MS 118 (376)), Llyweni (NLW MS 6494D (29, 44), NLW MS 6495D (64), NLW MS 6496C (281b) - yn llaw'r bardd, y mae'n debyg), a'r Henllys, Sir Benfro (Llanstephan Manuscript 133 (773). Canodd ddau gywydd moliant i'r Dr. John Davies o Fallwyd (NLW MS 5269B (393b, 405)), a chywyddau marwnad i'r beirdd Sion Phylip (NLW MS 799D (40
GRUFFYDD ap GWENWYNWYN (bu farw 1286 neu 1287), arglwydd Powys Uchaf ffiwdalaidd) yn arglwyddiaeth tiroedd y teulu yn Arwystli, Cyfeiliog, Mawddwy, Caereinion, y Tair Swydd, a Mochnant Uchaf. Rywbryd cyn yr adeg bwysig hon yn ei yrfa yr oedd wedi priodi Hawys (Hawise), merch John Lestrange, Knockin. Bu'n ddiysgog yn ei deyrngarwch i'r Goron yn ystod y 10 mlynedd cyntaf yr oedd Llywelyn yn ennill awdurdod ynddynt, a bu raid iddo ddioddef colli ei dreftadaeth am yr ail waith a
GRUFFYDD ap IEUAN ap LLYWELYN FYCHAN (c. 1485 - 1553), bardd ac uchelwr , Mostyn; merch o'r wraig gyntaf oedd y brydyddes, ' Ales ferch Gruffydd ab Ieuan,' y cyfeirir ati yn y geiriadur hwn; o'r briodas hon hefyd y deillia teuluoedd Davies (Llannerch) a Davies-Cooke (Gwysanau). Yr ail wraig oedd Alice (Ales), merch John Owen Llansantffraid; o'r ail briodas y daeth teulu Griffith (Garn a Phlas Newydd). Disgrifir prydyddes arall, Catrin, yn ferch Gruffydd ap Ieuan; gweler
GRUFFYDD ap LLYWELYN (bu farw 1244), tywysog gogledd Cymru Mab anghyfreithlon Llywelyn I a Tangwystl, merch Llywarch Goch, Rhos; ganwyd rywbryd cyn priodas ei dad â Joan yn 1206. Y cyfeiriad cyntaf ato ydyw fel un o'r gwystlon a roddwyd i John yn 1211; yr oedd yn parhau yn garcharor yn Awst 1213, eithr fe'i rhyddhawyd yn y setlo cyffredinol a wnaethpwyd yn 1215. Yr oedd wrth reddf yn un na ellid dibynnu arno ac yn bengryf, ac nid oedd yn ôl o ddangos ei
GRUFFYDD, THOMAS (1815 - 1887), un o delynorion enwocaf ei gyfnod Ganwyd yn Llangynidr, sir Frycheiniog, yn wŷr i reithor y plwyf. Dysgwyd ef gan John Wood Jones, ac er iddo golli ei olwg yn ifanc nid amharodd hynny ar ei ddawn. Aeth yn delynor i deulu Llanofer, sir Fynwy; gweithiai wrth ei dyddyn yn ogystal â dal y swydd hon a chwarae'r delyn a chanu penillion ar hyd sir Fynwy a Morgannwg. Enillodd delyn deir-res eisteddfod y Fenni, 1836, a bu'n gydradd â
GRUFFYDD, WILLIAM JOHN (1881 - 1954), ysgolhaig, bardd, beirniad a golygydd Ganwyd yng Nghorffwysfa, Bethel, Sir Gaernarfon, 14 Chwefror 1881, mab John a Jane Elisabeth Griffith. Addysgwyd ef yn ysgol elfennol Bethel ac ysgol sir Caernarfon, lle'r oedd yn un o'r to cyntaf o ddisgyblion pan agorwyd yr ysgol yn 1894. Yn 1899 derbyniwyd ef i Goleg Iesu, Rhydychen, a graddiodd mewn llenyddiaeth Saesneg. Yn 1904 penodwyd ef yn athro yn ysgol ramadeg Beaumaris, ac yn 1906 yn
GRYFFYTH, JASPER (bu farw 1614), clerigwr warden ysbyty Rhuthyn, caplan yr archesgob Bancroft, casglwr llawysgrifau Mary, ei fab Bartholomew, a'i ferched Elizabeth, Marye, ac Anne, gyda'r awgrym fod y plant dan oed. Merch John Roberts, y Parc, Llanfrothen, oedd ei wraig. Mewn llythyr at Syr Robert Cotton, 1613, enwa Jasper Gryffyth 40 o lawysgrifau Lladin a oedd yn ei feddiant, a darnau eraill mewn Cymraeg a Lladin (B.M. MS. Cotton Jul. C. iii). Bu rhai o'r prif lawysgrifau Cymraeg drwy ei ddwylo, e.e. Llyfr Du
teulu GUEST, meistri gweithydd haearn a glo, etc. SYR JOSIAH JOHN GUEST (1785 - 1852), meistr gweithydd haearn a glo, ac aelod seneddol Diwydiant a Busnes Gwleidyddiaeth a Mudiadau Gwleidyddol Mab ydoedd J. J. Guest i Thomas Guest (bu farw 1807), Dowlais, meistr gwaith haearn, mab y John Guest (1722 - 1785) a ddaeth o Broseley, Swydd Amwythig, i ofalu am y gwaith haearn bach yn Dowlais yn 1759 ac a oedd erbyn 1782 yn berchen cyfran yn y Dowlais
GUEST, y FONESIG CHARLOTTE ELIZABETH (1812 - 1895), cyfieithydd, gwraig busnes a chasglydd i'w dau frawd iau a'i hanner-chwiorydd. Dysgodd Arabeg, Hebraeg a Pherseg ei hunan. Dechreuodd gadw dyddlyfr pan oedd yn naw oed a gydag un bwlch o lai na phedair blynedd cadwodd hwn nes ei bod yn 79 gan ysgrifennu am hyd at awr bob dydd. Mae'n darn gwerthfawr o hanes cymdeithas. Wedi cyfarfod (yn Llundain) â Josiah John Guest, y meistr gwaith haearn Cymreig ac AS Merthyr Tudful, priododd y Fonesig
GWEN ferch ELLIS (c. 1552 - 1594), y Gymraes gyntaf i'w dienyddio am ddewiniaeth flynedd ar ôl iddynt briodi. Melinydd o'r enw Lewis ap David ap Gruffith Gethin (Lewis Gethin) oedd ei hail ŵr, ac yn 1588 trigai'r ddau mewn melin ger Llaneilian-yn-Rhos. Wedi bod yn briod am ddeunaw mlynedd, roedd Gwen yn weddw eilwaith, ac yn 1592 priododd ei thrydydd gŵr, John ap Morrice o Betws-yn-Rhos. Yn y cofnod o'i hachos llys cyfeirir at Gwen fel ei 'wraig dybiedig'. Roedd Gwen ferch Ellis yn
GWENWYNWYN (bu farw 1216), arglwydd Powys brenhinol Cymru ond am fyr amser. Bu dau ymosodiad ar y gororau rhwng Gwy a Hafren yn drychinebus iddo, ac ar yr ail achlysur, yn 1208, amddifadwyd ef o'i holl diroedd gan y brenin John. Er i'r brenin eu trosglwyddo'n ôl iddo yn 1210, bu raid i Wenwynwyn, yn wyneb gorfodaeth dibaid Llywelyn Fawr yn 1212, ei ieuo ei hun, er yn anesmwyth, â thywysog Gwynedd, uniad a barhaodd trwy flynyddoedd o argyfwng yn

Canlyniadau chwilio

697 - 708 of 2571 for "john hughes"