Y Bywgraffiadur Cymreig

ROBERTS, WILLIAM HENRY (1907 - 1982), actor, darlledwr , weithiau dan gyfarwyddyd T. Rowland Hughes a chan gynnwys rhai o ddramâu Saunders Lewis, 'Amlyn ac Amig' (gyda Hugh Griffith), 'Buchedd Garmon'. Gwasanaethodd yn y fyddin yn yr Ail Ryfel Byd ac anfonwyd ef i'r India yn 1942, i Calcutta a Mysore. Ailafaelodd yn ei yrfa yn Niwbwrch wedi dychwelyd a threuliodd lawer o'i amser yn feirnaid adrodd. Fe'i hanrhydeddwyd â gwisg wen Gorsedd y Beirdd yn eisteddfod
BLACKWELL, JOHN (Alun; 1797 - 1840), offeiriad a bardd Mab Peter a Mary Blackwell, Ponterwyl, yr Wyddgrug. Ni chafodd ddim addysg ffurfiol yn blentyn, ac yn 11 oed prentisiwyd ef yn grydd gyda William Kirkham, gwr a ymddiddorai mewn barddoniaeth. Darllenodd lawer yn Gymraeg a Saesneg, a dechreuodd ddilyn cymdeithasau Cymreigyddion a chystadlu mewn eisteddfodau. Enillodd mewn eisteddfod yn yr Wyddgrug yn 1823 am awdl ar 'Maes Garmon,' ac yn Rhuthyn yr
PEULIN (fl. niwedd y 5ed ganrif), sant Ni wyddys am unrhyw 'Fuchedd' o'r sant hwn. Ym 'Muchedd Dewi Sant' a gyfansoddwyd gan Rygyfarch (Peniarth MS 10), dywedir i Ddewi orffen ei addysg o dan ofal Peulin (Paulens), a ddisgrifir fel 'ysgrifennydd, a disgybl i Sant Garmon yr esgob.' Pan drawyd Peulin yn ddall, dywedir i Ddewi adfer ei olwg iddo trwy wyrth. Yn nes ymlaen yn y 'Fuchedd' (Peniarth MS 49), sonnir am Beulin fel yr hen esgob
HEMP, WILFRID JAMES (1882 - 1962), hynafiaethydd Ewlo; cloddio ac atgyweirio beddau megalithig yr oes Neolithig - Capel Garmon, Clwyd; Bryn Celli Ddu a Bryn yr Hen Bobl, Môn. Ar yr un pryd ysgrifennai adroddiadau a chyfarwyddiaduron ar y rhain ac ar lawer testun arall. Yn 1928 fe'i penodwyd trwy Warant Frenhinol yn ysgrifennydd y Comisiwn Brenhinol ar Henebion Cymru a Mynwy, a gyhoeddodd gyfrol ar henebion Môn yn 1937. Gohiriwyd y gwaith ar gyfrol
JONES, ARTHUR (1776 - 1860), gweinidog gyda'r Annibynwyr Ganwyd 12 Chwefror 1776 yn Llanrwst. Hanoedd ei fam o deulu'r esgob William Morgan. Aelod gyda'r Methodistiaid Calfinaidd oedd i ddechrau. Bu am gyfnod ym more'i oes yn Lerpwl a bu'n cadw ysgol yng Nghapel Garmon ac yno y dechreuodd bregethu. Priododd yn wraig gyntaf ferch i ' Twm o'r Nant,' a buont yn byw yn Ninbych. Troes at yr Annibynwyr a chafodd alwad i Ebeneser, Bangor; urddwyd ef yno
MORRIS, EDWARD (1607 - 1689) Perthi Llwydion, Cerrig-y-drudion, bardd a phorthmon Mab hynaf Morris ab Edward a Lowry ferch Edward; fe'i bedyddiwyd ar y 1 Hydref 1607. Yr oedd yn briod ac yr oedd ganddo lawer o blant. Mab iddo oedd David Morris, offeiriad ac ysgolfeistr Capel Garmon (1685-1709). Bu farw yn 1689 ar daith borthmona, a chladdwyd ef yn rhywle yn Essex. Ysgrifennwyd marwnadau iddo gan bump o'i gyfoedion. Yr oedd yn un o feirdd gorau ail hanner y 17eg ganrif
ILLTUD (c. 475 - c. 525), sant Celtig ac un o sefydlwyr mynachaeth ym Mhrydain Y ddogfen gynaraf sydd yn rhoddi inni ychydig o'i hanes ydyw'r ' Vita Samsonis ' a ysgrifennwyd yn Dol, Llydaw, c. 610, lle y dywedir i'r Samson ieuanc gael ei anfon gan ei rieni i ysgol 'meistr enwog ymhlith y Prydeinwyr a elwid Eltut.' Dywedir wrthym hefyd i Eltut fod yn ddisgybl S. Garmon, Auxerre, a'i fod 'y Prydeiniwr mwyaf ei wybodaeth yn yr Ysgrythurau, yr Hen Destament a'r Testament
THOMAS, DAVID (Dafydd Ddu Eryri; 1759 - 1822), llenor a bardd ef y pryd hwnnw i roi cynnig ar gadw ysgol, a bu'n dilyn y gorchwyl hwnnw yn Llanddeiniolen, Betws Garmon, Llanystumdwy, Pentraeth, y Waun Fawr, Llanrug, Llanberis, a'r Dolydd Byrion, Llandwrog. O 1807 i 1810 bu'n brysur yn casglu'r defnyddiau ar gyfer ei lyfr, Corff y Gainc, yn teithio i Ddolgellau i wylio ei argraffu, ac yna'n crwydro i Lerpwl a mannau eraill i'w werthu. Yr oedd 'Dafydd Ddu' a
PIERCE, THOMAS JONES (1905 - 1964), hanesydd Siryf Ceredigion 1960-61, ac yr oedd yn flaenllaw ym mudiad Rotary. Priododd Margaret (Megan) Williams yn 1944 a bu iddynt ferch a mab. Bu farw yn Aberystwyth (yn Brynhyfryd, Tal-y-bont, Ceredigion, yr oedd ei gartref) 9 Hydref 1964 ac amlosgwyd ei gorff yn amlosgfa Anfield, Lerpwl. Yr oedd T. Jones Pierce yn ddisgybl i William Garmon Jones yn Lerpwl ond dylanwadwyd arno yn arbennig gan John Edward
EVANS, HARRY (1873 - 1914), cerddor ' Atalanta in Calydon,' a chafodd yr anrhydedd o arwain y symffoni gorawl (digyfeiliant) ' Vanity of Vanities ' (Syr Granville Bantock), a chyflwynodd y cyfansoddwr y gwaith iddo. Meddai ar graffter arbennig fel beirniad, a gelwid am ei wasanaeth yng ngŵyliau cerddorol Cymru, Lloegr, yr Alban, ac Iwerddon. Cyfansoddodd y gweithiau cyflawn, ' Victory of St. Garmon ' a ' Dafydd ap Gwilym,' amryw anthemau a
WILLIAMS, PETER BAILEY (1763 - 1836), cherigwr a llenor treuliodd weddill ei oes, gan ddal hefyd dros dro guradiaeth sefydlog Betws Garmon (1815-25?). Priododd (1) â Hannah Jones o Lanrwst (bu farw 1835), ym Medi 1804; mab iddynt hwy oedd HENRY BAILEY WILLIAMS (1805 - 1879), rheithor Llanberis (1836-43) a Llanrug (1843-79); a (2) â Charlotte Hands (gweddw) o Amwythig (bu farw 1849) yn Nhachwedd 1835. Bu'n amlwg ym mywyd cyhoeddus Arfon am dymor maith, a
PARRY, EDGAR WILLIAMS (1919 - 2011), llawfeddyg Ganwyd Edgar Parry ar 1 Mai 1919 yn Swyddfa'r Post, Salem, Betws Garmon, Sir Gaernarfon, ail blentyn Gruffydd Henry Parry, ffermwr o Hafod y Rhug, Llanrug, a'i wraig Helena Parry (g. Williams). Roedd ganddo chwaer hŷn Mary (Vaughan Jones) a ddaeth yn athrawes Bioleg ac yn brifathrawes. Symudodd y teulu i Blas Glanrafon, Waunfawr lle magwyd Edgar. Mynychodd Edgar Ysgol Gynradd Waunfawr ac Ysgol

Canlyniadau chwilio

13 - 24 of 30 for "Garmon"