Y Bywgraffiadur Cymreig

WILLIAMS, THOMAS (Gwilym Morganwg; 1778 - 1835), bardd Ganwyd ym Melin Gallau, plwyf Llanddety, sir Frycheiniog, 20 Tachwedd 1778, mab William Thomas. Symudodd y teulu tua 1781 i fyw ym Melin Pontycapel, Cefncoedycymer. Dywed llythyr Taliesin ab Iolo iddo ddechrau gweithio tua saith oed mewn lefel lo a oedd gan ei dad. Ni ddywedir fawr am yr addysg fore a gafodd ond iddo ddechrau llenydda pan oedd yn llanc ifanc. Pan oedd tua 27 aeth i Lundain, ond
THOMAS, THOMAS EMLYN (Taliesin Craig-y-felin; 1822 - 1846), gweinidog Undodaidd, bardd, ysgolfeistr
JAMES, CHARLES HERBERT (1817 - 1890) Ferthyr, aelod seneddol mab ieuaf William James, bragwr, Merthyr Tydfil, a oedd yn frawd i Christopher James (gweler James, W. Milbourne); ganwyd ym Merthyr 16 Mehefin 1817. Addysgwyd ef yn ysgol Taliesin Williams ym Merthyr ac yn ysgol breswyl Goulstone ym Mryste. Pan ymadawodd â'r ysgol aeth i'w hyfforddi yn gyfreithiwr at William Perkins, a daeth wedyn yn bartner iddo; derbyniwyd ef yn gyfreithiwr yn 1838. Priododd
PHYLIP BRYDYDD (fl. 1222) 'hengerdd Taliesin ' a llys Maelgwn Gwynedd, ond dengys ei waith fod cynheiliaid y traddodiad hwn yn gorfod brwydro am eu lle yn llysoedd y De mor gynnar â'i ddydd ef, yn erbyn y 'gofeirdd' a'r 'geufeirdd anghyfrwys' a'r 'Gwagfeirdd' - sef yr haenau isaf o feirdd a frigodd yn fwy i'r amlwg mewn oes ddiweddarach.
ANEIRIN, bardd o fri yn hanner olaf y 6ed ganrif. Yn ôl 'Historia Brittonum' Nennius (tua 796) bu pump o feirdd yn enwog mewn barddoniaeth Gymraeg, sef Talhaearn Tad Awen, Neirin, Taliesin, Blwchfardd, Cian, adeg y brwydro yn erbyn Ida, brenin Northumbria (547-559), a'i feibion hefyd, mae'n debyg. Felly 'Neirin' yw ffurf hynaf yr enw, ond erbyn 1200 tyfasai 'a' o flaen yr 'n' ar ei ddechrau, a'i droi'n 'Aneirin,' cf. y modd yr aeth 'nadredd' yn
HOPCYN, WILIAM (1700 - 1741), bardd peth, sef i ŵr o'r enw ' Will Hopkin ' ganu sen i'r prydyddion yn eisteddfod y Cymer yn 1735. Yn ôl ' Iolo,' yr oedd yn enwog fel bardd serch, ac ef a ddywedodd mai Wil Hopcyn ydoedd awdur y gân ' Bugeilio'r Gwenith Gwyn.' Y mae'n bosibl fod yma gnewyllyn o hen ganu, ond gellir tybied mai ' Iolo ' ei hun piau hi fel cân orffenedig. Tua 1845, dechreuodd ' Taliesin ab Iolo ' adrodd y stori am helyntion
EDWARDS, DOROTHY (1903 - 1934), nofelydd Ganwyd yn Ogmore Vale, Sir Forgannwg, merch Edward Edwards, prifathro ysgol, ac ŵyres i'r Parch. Taliesin Jones, Groeswen. Cafodd ei haddysg yn Ysgol Howells, Llandaf, ac yng Ngholeg y Brifysgol, Caerdydd; graddiodd mewn Groeg ac athroniaeth er mai yn llenyddiaeth Saesneg yr oedd ei diddordeb pennaf. Cyhoeddodd Rhapsody, casgliad o ystorïau byrion, yn 1927, a Winter Sonata yn 1928. Er fod Winter
JENKINS, JOHN DAVID (1828 - 1876), clerigwr, ieithydd, dyngarwr, ac 'Apostol gwŷr y rheilffyrdd' Ganwyd ym Merthyr Tydfil, 30 Ionawr 1828, mab William David Jenkins (bu farw 1834), Castellau Fach, Llantrisant, Sir Forgannwg, a Maria, gweddw Thomas Dyke, fferyllydd, Merthyr Tydfil. Cafodd ei addysg yn ysgol Taliesin Williams ('Ab Iolo') ym Merthyr Tydfil, yn ysgol ramadeg y Bont-faen, ac yng Ngholeg Iesu, Rhydychen (B.A. 1850, M.A. 1852, B.D. 1859, D.D. 1871). Daeth yn Hebreydd da yn
DAVIES, EVAN (Myfyr Morganwg; 1801 - 1888), bardd ac archdderwydd archdderwydd wedi marw Taliesin Williams, mab Iolo Morganwg, yn 1847, dechreuodd tua 1853 gynnal gwasanaethau crefyddol, derwyddol, wrth y ' Maen Chwyf ' ym Mhontypridd. Cyfarfyddid ar y pedwar 'alban', a pharhaodd hyn fel un o brif hynodion Morgannwg (er mawr ofid i weinidogion parchus y cylch) am tua chwarter canrif. Cyhoeddodd amryw lyfrau yn ymdrin â Derwyddiaeth. Eto ystyrid ef gan lawer o'i gyfoeswyr
PRICE, THOMAS GWALLTER (Cuhelyn; 1829 - 1869), newyddiadurwr a bardd Ganwyd 23 Rhagfyr 1829 yn sir Forgannwg. Wedi iddo ymfudo i U.D.A. bu am gyfnod yn Minersville, Pa. Bu hefyd yng Nghalifornia adeg ' chwilen yr aur '; yno bu'n dysgu elfennau barddoniaeth i Taliesin Evans ('Tal o Eifion') ac yn anfon rhai o gynhyrchion ei ddisgybl i John Jones ('Talhaiarn') yng Nghymru. Daeth yn ôl i Gymru yn 1855 eithr dychwelodd i'r America ac yn ystod 1856 bu ef a L. W. Lewis
WILLIAMS, Syr IFOR (1881 - 1965), Athro prifysgol, ysgolhaig oedd yr Hengerdd, y farddoniaeth a gysylltir ag enwau Aneirin, Taliesin a Llywarch Hen, ac ar yr Hengerdd yn uniongyrchol, neu ar faterion oedd yn taflu goleuni arni, y bu'n gweithio ers pan oedd yn bump ar hugain oed hyd o fewn ychydig flynyddoedd i'w farw. Ar ôl graddio yn 1906 cymerodd ' Y Gododdin ', sef gwaith Aneirin, fel testun ymchwil am radd M.A., a chyhoeddodd nodiadau ar ystyron rhai
WILLIAMS, EDWARD (1826 - 1886), meistr haearn Ganwyd 10 Chwefror 1826 ym Merthyr Tydfil, mab hynaf Taliesin Williams, mab ' Iolo Morganwg '. Addysgwyd ef yn ysgol ei dad, lle bu am gyfnod yn athro cynorthwyol. Yn 1842 ymadawodd a'r ysgol a chafodd le fel clerc yn swyddfa Cwmni Haearn Dowlais. Yno dysgodd lawer am gynhyrchu haearn, ac yn 1864 symudodd o Ferthyr i fod yn oruchwyliwr masnachdy Cwmni Dowlais yn Llundain. Daeth i gysylltiad agos

Canlyniadau chwilio

13 - 24 of 62 for "Taliesin"