Y Bywgraffiadur Cymreig

BERRY, ROBERT GRIFFITH (1869 - 1945), gweinidog Annibynnol, awdur a dramodydd yno ar 13 Rhagfyr y flwyddyn honno. Cafodd yno dawelwch natur, cymdogaeth dda'r trigolion, a hamdden i ddarllen a myfyrio, i'w ddisgyblu ei hun, a diwyllio'i ddawn. Priododd, 10 Awst 1903, Hannah Watkins, Gwaelod-y-garth, a ganwyd iddynt un ferch. Daeth R. G. Berry i sylw yn 1911 fel un o arloeswyr y ddrama Gymraeg. Yn rhestr ei ddramau hir y mae Asgre Lân (1916), Owen Gwynedd, Ar y Groesffordd
BEVAN, ANEURIN (1897 - 1960), gwleidydd ac un o sylfaenwyr y Wladwriaeth Les arfau a'i pholisïau tuag at T.U.A. a Rwsia. Penodwyd Bevan yn Weinidog Llafur yn Ionawr 1951, ond ymddiswyddodd yn Ebrill oherwydd anghytundeb â Hugh Gaitskell ynglyn â'r bwriad i ddechrau codi taliadau o fewn y gwasanaeth iechyd. Casglodd o'i gwmpas nifer o aelodau seneddol a safai i'r chwith yn y sbectrwm wleidyddol a sonnid amdanynt fel Bevanites. Yr oedd yn dal yn boblogaidd ymhlith yr etholwyr ac
BEVAN, THOMAS (Caradawc, Caradawc y Fenni; 1802 - 1882), hynafiaethydd adnabyddid fel Llanelly Works). Yno daeth i gyffyrddiad a nifer o Gymry a oedd yn ymddiddori yn llenyddiaeth Cymru a'r eisteddfod - David Lewis (mab y Parch. James Lewis, Llanwenarth), Thomas Williams ('Gwilym Morganwg'), a John Morgan (y 'Rhifyddwr Egwan' yn Seren Gomer). Daeth i ymgydnabyddu ag arddull lenyddol trwy ddilyn dadleuon Thomas Price ('Carnhuanawc') a David Owen ('Brutus') ar dlodi'r iaith a
BIRCHINSHAW, WILLIAM (fl. 1584-1617), bardd O dueddau Dinbych yr hanoedd, a hwyrach yn perthyn i Maurice Birchinshaw a gymerodd raddau yng Ngholeg Magdalen, Rhydychen, yn 1511 a 1515, ac a wnaed yn rheithor Dinbych yn 1543; bu ef farw yn 1564. Yn NLW MS 5272C, t. 185, ceir llythyr gan William Mydleton 'at i gefnder Wilm Birchinsha ag at Mr. Owen Meurig,' lle y dywed Mydleton 'dysgwch fod yn foesol wrth ych athro…' Ac am Birchinshaw dywed
BLAKE, LOIS (1890 - 1974), hanesydd a hyrwyddwraig dawnsio gwerin Cymru am draddodiad coll y ddawns werin yng Nghymru a darganfod trysorau; yn eu mysg dawnsiau ffair Nantgarw, dawnsiau Llangadfan, dawnsiau Llanofer a nifer fawr o ddawnsiau oedd yn llechu mewn casgliadau Saesneg megis rhai Hugh Mellor, John a Henry Playford a John Walsh. Ym 1948 gwahoddodd Gwennant Gillespie, Trefnydd yr Urdd, Lois Blake i gwrs preswyl ym Mhantyfedwen (y Borth) i ddysgu dawnsiau gwerin
teulu BLAYNEY Gregynog, yn swydd Monaghan. Gwnaed ei ail fab ARTHUR, gwr Joyce Blayney o Gregynog, yn farchog am ei wrhydri ym mrwydr Biwmares. Yn y Rhyfel Cartrefol bu'n cynorthwyo Syr William Owen o Frogyntyn i amddiffyn castell Harlech dros y brenin, ac fe'i penodwyd yn un o'r dirprwywyr i arwyddo'r cytundeb yn rhoi'r castell i fyny ym mis Mawrth 1647. Bu farw yn 1659. Yr oedd ei drydydd mab, HENRY, yn dad i JOHN
teulu BODVEL Bodfel, Caerfryn, '; tra bu yng ngharchar rhoddwyd comisiwn i Nicholas Robinson, esgob Bangor, ac Elis Prys i chwilio i mewn i'w berthynas - fel 'known papist ' - â'i frawd-yng-nghyfraith Hugh Owen, Plas-du (1538 - 1618), a oedd yn alltud yn Brussels. Ni chafwyd tystiolaeth a'i gwnâi yn euog ac, yn 1589, ar ôl iddo ymgymodi â Leicester, gwnaethpwyd Bodvel yn aelod seneddol dros sir Gaernarfon; bu hefyd yn siryf y
BODVEL, HUGH (bu farw 1611), Aelod Seneddol - gweler BODFEL
teulu BODWRDA Bodwrda, Hen deulu yn Sir Gaernarfon, yn disgyn o Drahaiarn Goch, arglwydd Cymydmaen. Mabwysiadwyd y cyfenw gan HUGH GWYN, siryf sir Gaernarfon, 1605 (mab John Wyn, siryf 1584). Aeth tri o ddeuddeg plentyn Hugh Gwyn Bodwrda i Goleg Sant Ioan, Caergrawnt, lle y dewiswyd brawd ei wraig, sef Owen Gwynn, yn bennaeth yn 1612. Aeth WILLIAM BODWRDA (1593 - 1660) yno yn 1612 (ar ôl graddio yn Rhydychen) a chymryd
BOLD, HUGH (1731 - 1809), cyfreithiwr Yn ôl Miss G. E. F. Morgan yn Old Wales (gol. W. R. Williams), cyf. III, tt.55-56, gofaint yng nghyffiniau Llanfrynach oedd Boldiaid Brycheiniog; ac yr oedd tad Hugh Bold, meddai recordiau corfforaeth Aberhonddu, yn 'Trumpeter to the Corporation of Brecon'. Aeth y mab yn glerc i'r cyfreithiwr John Philipps (o Dre-gaer ger Llanfrynach - arno gweler Theophilus Jones, IV, 37) yn ei swyddfa yn
BOWDEN, HERBERT WILLIAM (BARWN AYLESTONE), (1905 - 1994), gwleidydd , yng nghynhadledd flynyddol y Blaid, i benderfynu ar ei ddyfodol. Yn ei ffordd dawedog arferol, ni wnaeth Attlee ymateb i gais Bowden, ond dywedodd wrtho, bythefnos yn ddiweddarach, ei fod wedi penderfynu ymddiswyddo, ac y dylai Bowden drefnu etholiad i ddewis arweinydd newydd. Llwyddodd Bowden i aros yn ddiduedd drwy'r etholiad am yr arweinydd yn 1955, ond yr oedd yn falch pan etholwyd Hugh
BOWEN, EDWARD GEORGE (1911 - 1991), datblygydd radar, a radio-seryddwr cynnar Ganed Edward (Eddie) Bowen, yr ieuengaf o bedwar plentyn George Bowen (gweithiwr dur mewn gwaith tun) ac Ellen Ann (ganed Owen), ar 14 Ionawr 1911 yn y Gocyd, Abertawe, Morgannwg. Mynychodd Ysgol Elfennol Sgeti ac enillodd ysgoloriaethau i Municipal Secondary School, Abertawe ac i Goleg y Brifysgol, Abertawe, gan ennill gradd BSc (Ffiseg, anrhydedd dosbarth 1af, 1930), ynghyd â gradd MSc yn 1931

Canlyniadau chwilio

13 - 24 of 1124 for "hugh owen"