Y Bywgraffiadur Cymreig

STEPHEN, ROBERT (1878 - 1966), ysgolfeistr, cerddor, hanesydd a bardd Ganwyd 30 Medi 1878 ym Mhen-y-groes, Caernarfon, mab Urias Stephen, 'railway signalman', a'i wraig Anne. Cafodd Robert ei addysg gynnar ym Mhen-y-groes, Clynnog, ac ysgol uwchradd Croesoswallt. Aeth i Goleg y Brifysgol, Bangor, yn Hydref 1896. Yna bu'n dysgu yn ysgol elfennol y Gyffylliog yn 1899 a dychwelodd i Fangor, lle y graddiodd yn y Gymraeg yn 1903. Bu'n athro yn Llundain o 1903 hyd 1908
THOMAS, EBENEZER (Eben Fardd; 1802 - 1863), ysgolfeistr a bardd gais Hugh Williams, ficer y plwyf, i gadw ysgol, o dan nawdd y Gymdeithas Genedlaethol mwy na thebyg, yn y rhan o'r eglwys a elwir Capel Beuno. Priododd yn 1830 â Mary Williams, Caerpwsan, Clynnog, a bu iddynt bedwar o blant, tair merch a mab. Byddai ei wraig yn pobi bara a chadw siop, ac yntau'n rhwymo llyfrau, er ychwanegu at ei gyflog fel ysgolfeistr, ac yn ddiweddarach ef a gadwai'r post. Yn 1839
THOMAS, MORRIS (1874 - 1959), gweinidog (MC), llenor a hanesydd Ganwyd 8 Gorffennaf 1874 yn Nhal-y-sarn, Dyffryn Nantlle, Caernarfon, yn fab i Robert Thomas, chwarelwr. Bu'r tad farw pan dorrodd Llyn Nantlle a boddi wyth o chwarelwyr, pan oedd Morris Thomas yn ddim ond 12 oed, ac yn yr oed hwnnw bu rhaid i'r bachgen fynd i weithio i'r chwarel. Canfu ei weinidog, William Williams, fod gallu arbennig ynddo, a bu'n ei galonogi a'i hyfforddi. Aeth i Goleg Clynnog
TWISTLETON, GEORGE (1618 - 1667), swyddog ym myddin y Senedd iddo gael aflonyddu arno oherwydd ei weithgarwch yn ystod cyfnod y Weriniaeth. Bu farw 12 Mai 1667 a chladdwyd ef yn eglwys Clynnog, lle y gwelir ei fedd hyd heddiw. Goroesodd ei briod ef hyd 1676. Priododd eu mab ac etifedd GEORGE TWISLETON (1652 - 1714), â Margaret, ferch William Gruffydd, Cefn Amwlch, a bu'n ustus heddwch yn Sir Gaernarfon ac yn siryf yn 1682-3; bu farw 26 Rhagfyr 1714. Dilynwyd
teulu VAUGHAN Trawsgoed, Crosswood, ach. Tybir mai'r cyntaf i ymsefydlu yn y Trawsgoed oedd ADDA AP LLEWELYN FYCHAN (c. 1200); y mae'r casgliadau achau yn cytuno i ddywedyd iddo briodi Tudo (neu Dudo), merch ac aeres Ieuan Goch, Trawsgoed. Gor-or-wyr i Adda a Tudo oedd MORYS FYCHAN ap IEUAN; efe, meddir, a ddechreuodd gyfrif y Fychan (Vaughan wedi hynny) yn gyfenw. Ymysg dogfennau'r teulu (yn Llyfrgell Genedlaethol Cymru) y mae
WILLIAM(S), ROBERT (1744 - 1815), bardd, amaethwr y Pandy Isaf, Tre Rhiwedog gerllaw'r Bala; ganwyd (yn ôl carreg ei fedd) yn 1744. Ni wyddys odid ddim o'i hanes. Bu'n ddisgybl barddol i Rolant Huw, ac yn athro yn ei dro i ' Ioan Tegid ' (John Jones, 1792 - 1852), a beirdd eraill. Canodd farwnad i Risiart Morys o Fôn, a 'Chywydd y Farn' a ystyrid gan Rolant Huw'n deilwng i'w gymharu â chywyddau mwy adnabyddus Goronwy Owain a William Wynn o
WILLIAMS, Syr IFOR (1881 - 1965), Athro prifysgol, ysgolhaig . Bu'n orweiddiog am rai blynyddoedd. Ar ôl gwella aeth yn ddisgybl i Ysgol Clynnog yn 1901, sef ysgol dan nawdd Cyfundeb y Methodistiaid Calfinaidd i roi cychwyn i ymgeiswyr am y weinidogaeth. Y meistr ar y pryd oedd J. H. Lloyd Williams. Enillodd Ifor Williams ysgoloriaeth i Goleg y Brifysgol, Bangor, yn 1902, graddiodd gydag anrhydedd mewn Groeg yn 1905, ac anrhydedd mewn Cymraeg yn 1906. Treuliodd
WILLIAMS, JOHN (1627 - 1673), Anghydffurfiwr cynnar, pregethwr a meddyg Williams ei hunan yn nwylo'r awdurdodau yn Llundain, a llwyddodd i wrthbrofi'r cyhuddiad; rhyddhawyd hwy ill dau ar ôl bod 10 wythnos yng ngharchar. Dychwelodd John Williams i'w sir, a dilyn ei alwedigaeth fel meddyg. Yr oedd wedi priodi â Dorothy Whalley o sir Gaerlleon; yn Bryn Gro, Clynnog Fawr, yn 1666, y ganwyd ei unig blentyn Mary, ond yn Llangïan y bedyddiwyd hi, ac y mae'n sicr mai'r Tynewydd
WILLIAMS, OWEN (Owain Gwyrfai; 1790 - 1874), hynafiaethydd , a daeth pedair o rannau ohoni allan o'r wasg. Yn 1847 cyhoeddodd lyfr hanner coron yn dwyn y teitl Hanes y deg erledigaeth o dan Rufain Babaidd. Erys llawer o'i waith mewn llawysgrifau, fel y rhai a ganlyn, sydd yn y Llyfrgell Genedlaethol : Cwrtmawr MS 188B, casgliad o farddoniaeth Gymraeg yn llawysgrif Owen Williams : Cwrtmawr MS 90C, cywyddau Cadwaladr Cesail a Morys Dwyfach wedi eu codi gan
WILLIAMS, ROBERT DEWI (1870 - 1955), gweinidog (MC), prifathro Ysgol Clynnog a llenor bregethu. Bu am ysbaid yng Ngholeg y Brifysgol, Aberystwyth, ac yna cafodd bedair blynedd o gwrs anrhydedd yng Ngholeg Iesu, Rhydychen (lle graddiodd). Ordeiniwyd ef yn 1900, a bu'n gweinidogaethu yng Nghesarea, Llandwrog, Arfon (1898-1904) ac yn Jerusalem, Penmaen-mawr (1904-17). Penodwyd ef, yn 1917, yn brifathro Ysgol Clynnog, a pharhaodd yn y swydd ar ôl symud yr ysgol i Goleg Clwyd, Y Rhyl; yno y bu
WYNNE, ROBERT (bu farw 1720), clerigwr a bardd ., Fellow of Jesus College, Oxford.' Ceir dwy gerdd gan Robert Wynne, ficer Gwyddelwern, yn Blodeu-Gerdd, 1759, sef 'Haf Gân yn amser Heddwch,' a ysgrifennwyd yn 1712, a 'Marwnad ar ôl y Frenhines Ann' (a fu farw 1 Awst 1714). Ceir englynion beddargraff ganddo - i Huw Morys, 'Siôn Dafydd Lâs,' a John Maesmor o Faesmor; 'Cerdd tros Mr. Andro Thelwall i ofyn Coed att wneythyr certwyn gan ysgwier Salesbyry o

Canlyniadau chwilio

85 - 95 of 95 for "morys clynnog"