Rydych yn darllen erthygl a archifwyd.

ATKIN, JAMES RICHARD, Barwn Atkin, (1867 - 1944) barnwr

Ganwyd 28 Tachwedd 1867 yn Brisbane, mab hynaf Robert Travers Atkin, Fernhill, swydd Cork, aelod o senedd Queensland. Cafodd ei addysg yng ngholeg Crist, Aberhonddu, a choleg Magdalen, Rhydychen. Gwnaed ef yn fargyfreithiwr yn Gray's Inn, 1891, yn 'Bencher' Gray's Inn, 1906, yn Farnwr yr Uchel-lys, 1913-19, a daeth yn Arglwydd Farnwr y Llys Apêl, 1919-28. Llanwodd swyddi ereill hefyd - rhai ohonynt ynglyn â Rhyfel 1914-1918; gweler Who's Who, 1943. Priododd Lucy Elisabeth (marw 1939), merch hynaf William Hemmant, Bulimba, Sevenoaks. Bu'n byw am flynyddoedd yn Craig-y-don, Aberdyfi.

Yr oedd yn aelod o Gyngor coleg Crist, Aberhonddu, ac o Gyngor coleg Aberystwyth; ef oedd cadeirydd yr adran gyfreithiol yng ngholeg Aberystwyth.

Saif dyfarniadau'r barnwr Atkin yn uchel iawn ym marn cyfreithwyr; e.e., ei ddyfarniad yn Nhy'r Arglwyddi yn achos Liversidge v. Anderson i amddiffyn rhyddid ein dinasyddion rhag ymyrraeth swyddogion. Ond ei brif wasanaeth i'r gyfraith oedd ei ddymuniad cryf i weld gwneud dysgu'r gyfraith yn rhan o drefn addysg gyffredinol. I'r amcan hwn rhoddodd nifer o ddarlithiau ar y gyfraith i ysgolion. Dymunai weld dosbarth iadau yn y colegau i gyfrannu addysg yn y gyfraith i leygwyr nad oedd yn amcanu myned yn gyfreithwyr. I'r un amcan ysgrifennodd ragymadrodd i lyfr Dr. Edward Jenks ar gyfraith Lloegr.

Atkin oedd cadeirydd y ddirprwyaeth a benodwyd gan yr Arglwydd Ganghellor Sankey i ystyried sefyllfa gyfoes addysg yn y gyfraith. Dywedai nad oedd yr un esgus am nad oedd i'r gyfraith yr un pwysigrwydd mewn addysg gyffredinol ag oedd yn bod yn amser Fortescue, Locke, a Blackstone. Mewn canlyniad i'w ymdrechion i ledaenu addysg gyfreithiol pasiwyd yn ddiweddar y ddeddf i estyn cynorthwy cyfreithiol i rai heb foddion digonol, dan yr enw 'Legal Aid'; ac iddo ef y mae'n ddyledus fod y symudiad hwn wedi derbyn cydymdeimlad cyffredinol.

Cafodd Atkin ei wneud yn farchog yn 1913, yn aelod o'r Cyngor Cyfrin yn 1919, ac yn farwn yn 1928. Bu farw 25 Mehefin 1944.

Awdur

• Thomas Arthur Levi, (1875 - 1954)

Ffynonellau

• Who's who?, 1943
• gwybodaeth bersonol

Darllen Pellach

• Erthygl Wicipedia: James Atkin, Barwn Atkin

Dolenni Ychwanegol

• VIAF: 70932432
• Wikidata: Q799090

Dyddiad cyhoeddi: 1970

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC-RUU/1.0/