CYNLLO (fl. 550?), sant

enghraifft o sefydlydd mynachaidd na wyddys ddim amdano ond y bu iddo bwysigrwydd lleol dros ran helaeth o'r wlad. Ni cheir mo'i enw yn nhestunau hynaf ' Bonedd y Saint,' eithr efe oedd nawddsant Nantmel, Llangynllo, Llanbister, ac, efallai, Rhaeadr Gwy yn sir Faesyfed, a Llangynllo a Llangoedmor yn Sir Aberteifi. Pan ychwanegir eu capelau at yr eglwysi hyn fe welir i gylch dylanwad y sant ymestyn dros bron yr oll o Werthrynion a Maelienydd. Nid oedd ei ddylanwad yng ngwaelod Ceredigion gymaint, er y dylid cofio bod Llangoedmor yn fam-eglwys cylch a gynhwysai Aberteifi, efallai, ar un adeg. Yr oedd Llanbister yn bwysicach fyth; yn 1291, yr oedd yn un o'r tair eglwys gyfoethocaf yn yr esgobaeth. Gorffennaf 17 oedd dydd y sant; dywed Lewis Glyn Cothi y telid sylw arbennig i'r dydd hwn yn Rhaeadr Gwy.

Awdur

• Syr John Edward Lloyd, (1861 - 1947)

Ffynonellau

• Baring-Gould a John Fisher, The Lives of the British Saints: the saints of Wales and Cornwall and such Irish saints as have dedications in Britain, ii, 263-4

Darllen Pellach

• Erthygl Wicipedia: Cynllo

Dolenni Ychwanegol

• Wikidata: Q3401592

Dyddiad cyhoeddi: 1953

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC-RUU/1.0/